Post-pandemie alle gesprekken openen met ‘Fijn dat het weer kan, hè?’ is twee dagen leuk, maar daarna ben je toe aan iets anders. En je gesprekspartners ook. Hoe gaan we straks een gesprek aan dat niet aan elkaar hangt van dooddoeners?
Wicher Schols (39), organisatiecoach en docent bij The School of Life, zag de bui al hangen en schreef het boek De Gouden Gespreksgids – voor elke ongemakkelijke situatie.
Het einde van de lockdown(s) is in zicht, we mogen weer. Maar kúnnen we het ook nog, het sociale dier uithangen? Hoe zorg je ervoor dat je niet in het standaard koffieautomaatgesprek belandt? Schols heeft wel wat tips. “Allereerst moet je het jezelf niet kwalijk nemen dat je met chit chat begint. Veel mensen vinden dat stom van zichzelf, maar het is logisch dat je niet altijd iets beters voorhanden hebt. ”
Maar wat doe je als het kletspraatje over je kinderen, coronatest of naderende vakantie op zijn einde loopt? Simpel: doorvragen. Als het even kan met open vragen, die bijvoorbeeld beginnen met ‘waarom’ of ‘hoe’. Schols: “Het gemiddelde koffieautomaatgesprek duurt een minuut, dat gebeurt in het voorbijgaan. Maar als jij laat zien dat je zin hebt om een gesprek aan te gaan en je de aandacht erbij houdt, dan kan het op hele leuke plekken terechtkomen.”
Dat klinkt wellicht simpel, maar bij veel mensen springt het zweet in de nek als ze eraan denken. Om dat te tackelen raadt Schols aan om eerst naar jezelf te kijken: met een goede dosis zelfkennis kom je al een stuk verder. Waarom doe je wat je doet? Met welke bril kijk jij naar de wereld? Wanneer voel je je (on)veilig en hoe komt dat?
Schols: “In het boek staan vragen en oefeningen om je daarmee te helpen. Ik denk namelijk dat als je meer zelfkennis hebt, je automatisch in minder ongemakkelijke situaties terecht komt. Je maakt andere keuzes en weet beter wat niet bij je past, zoals bijvoorbeeld dat ene werkfeestje waar je niemand kent. Zelfkennis is de basis, leer begrijpen waar de onzekerheid vandaan komt.”
Lees ook
Sophie deed mee aan ‘Bed & Breakfast’: ‘Die ongemakkelijkheid hoort bij het programma’
En dan nu de moeder der ongemakkelijke gesprekken: een oud-Hollandse kringverjaardag. Hoe tackel je die zonder kleerscheuren? Volgens Schols begint je kans op slagen al bij het moment dat je de kamer binnenkomt. “Ga niet meteen zitten op de dichtstbijzijnde plek, maar kies zorgvuldig. Als je eenmaal op die bank zit, kom je er namelijk bijna niet meer vanaf. Bouw bij binnenkomst een pauze in: klets met de host bij het aanrecht of bekijk de tuin even. Zo kun je eerst zien wie je zou willen spreken.”
Vervolgens is het de kunst om te beginnen met de gangbare kletspraatjes – ‘Wat doe je, hoe ken je de jarige?’ – en dan de aandacht te richten op de ánder, niet jezelf. ‘Communikapen’ komt vaak voor in deze situaties, vertelt Schols. “Dan reageer je op een ander met een verhaal over jezelf. Dat moet je zien te vermijden. Wakker liever je eigen nieuwsgierigheid aan.”
Zo sprak Schols ooit iemand die op kringverjaardagen het gesprek graag opende met drie vragen: hoe is de band met je moeder, wat verdien je en hoe denk je over de dood? “Dat leverde in zijn geval topgesprekken op, maar dit is voor de happy few die geen moeite hebben met een blauwtje lopen. Het laat wél zien wat originele vragen kunnen bereiken. Iedereen heeft wel interesses waar je op kunt doorvragen. Misschien niet altijd even interessant voor jou, maar in élke situatie is er voer voor gesprek.”
Wicher Schols:
Lees ook
Raken we straks overprikkeld als alles weer mag? Deze psycholoog geeft antwoord
