Zo’n 8 op de 100 vrouwen lijden aan vulvodynie, blijkt uit Amerikaans onderzoek. Jeroen Dijkstra is gynaecoloog in ziekenhuis Isala en denkt dat in Nederland mínstens net zo veel vrouwen de aandoening hebben.
Maar precieze cijfers zijn er niet, omdat veel vrouwen denken dat pijn tijdens het vrijen erbij hoort, vertelt hij.
Laten we beginnen bij het begin. Wat is vulvodynie? “Vulvodynie is chronische pijn bij de ingang van de schede”, legt Dijkstra uit. “De pijn wordt uitgelokt door aanraking. Op het moment dat er niks gebeurt, is er meestal niks aan de hand. Gaat er iets naar binnen – een tampon, vinger of penis – dan zorgt dat voor pijn. Door langdurige prikkeling van de zenuwvezels wordt de huid steeds gevoeliger.”
De gynaecoloog vergelijkt het met een blootliggende tandhals. “Op het moment dat er geen tandvlees meer over de tandhals heen zit, doet het bij het minste of geringste al zeer.”
Veel vrouwen hebben last van vulvodynie. “We weten uit onderzoek dat 20 tot 25 procent van de vrouwen regelmatig pijn heeft bij het vrijen. Zo’n 10 procent heeft altijd pijn bij het vrijen. Dat zijn schokkende getallen. Toch zijn de precieze cijfers onbekend, omdat veel vrouwen deze pijn aannemen als soort voldongen feit. Ze denken dat het erbij hoort.”
Lieke is seksualiteitscoach en heeft vaginisme: 'Sex draait niet alleen maar om penetratie'
Maar vrijen hoort niet pijnlijk te zijn. “Het hoort leuk te zijn, een feestje, een explosie van geluk.” Vaak, ook in het geval van vulvodynie, is er een behandeling mogelijk. Dijkstra: “Het begint bij begrijpen wat je hebt.” Hij benadrukt dat het daarom belangrijk is om bij pijn naar de huisarts te gaan. De diagnose is gemakkelijk te stellen. “Is er geen sprake van wondjes of een infectie, dan raken we de ingang van de schede aan met een wattenstokje. Doet dat pijn? Dan kunnen we de diagnose stellen, want dat hoort geen zeer te doen.”
Een simpele oplossing voor vulvodynie, in de vorm van een pil of crème, is er niet. “Een arts kijkt welke factoren meespelen. Sommige vrouwen hebben terugkomende schimmelinfecties of doorbraakbloedingen bij gebruik van de anticonceptiepil. Ook de bekkenbodem wordt onderzocht. Bekkentherapie kan helpen. Daarbij leer je hoe de bekkenbodem werkt en hoe je die moet ontspannen.”
Ook is het belangrijk om het over seksualiteit te hebben, zegt Dijkstra. “Ben je wel voldoende opgewonden? Als dat niet zo is, word je minder vochtig, waardoor de sex nog meer pijn gaat doen. Leren vrijen met plezier, met aandacht voor elkaar en met de nadruk op genieten en niet op de penetratie; daarin zit een deel van het voorkomen van deze klacht.”
Ten slotte wordt er gekeken naar wie je bent en of je – los van de sex – last hebt van spanning. Ga je een behandelingstraject in, dan ben je niet in een handomdraai van de problemen verlost. “Geen enkele patiënt en geen enkele behandeling is gelijk. Soms zie ik vrouwen die al drie tot zes jaar met pijnklachten rondlopen. De behandeling met de verschillende disciplines kost dan vaak zes tot negen maanden.”
Ga je het aan? “Dan kunnen de klachten verdwijnen. Als je dat niet doet, kunnen de klachten chronisch worden en is het mogelijk dat de pijn niet meer weggaat. Daarom roep ik alle vrouwen op: blijf niet doorlopen met pijn, maar zoek hulp!”
Goedele Liekens over nieuw fenomeen 'Wet January': 'Masturberen is een gratis paracetamol'
