We denken er misschien liever niet te veel over na, maar op een dag zijn we er niet meer. LINDA.nl onderzocht hoe lezers hun uitvaart voor zich zien. Wat gebeurt er met ons lichaam, en waar nemen naasten afscheid?
Opvallend veel lezers kiezen voor een vaarwel in de kroeg, maar de meest gekozen locatie blijft het klassieke uitvaartcentrum. ‘Lekker makkelijk.’
1170 deelnemers vulden onze anonieme enquête in: ze vertelden hoe ze hun afscheid zouden vormgeven, of gaven juist aan dit aan anderen over te laten. Ook vroeg LINDA.nl hen of ze weleens nadenken over wat er na de dood met hun lichaam gebeurt. 71 procent doet dit soms, 188 deelnemers vaak. Een kleine minderheid van 12,9 procent houdt zich hier helemaal niet mee bezig.
Ruim de helft van de deelnemers ziet een crematie voor zich. De meerderheid van die groep wil vervolgens uitgestrooid worden, vaak op een plek in de natuur waar ze in hun leven graag kwamen. Een enkeling wil haar as aan meerdere nabestaanden meegeven: ‘Ze mogen zelf kiezen of ze het bewaren of uitstrooien. Zo kom ik na mijn dood misschien wel op heel bijzondere plekken!’ Anderen zeggen geliefden met een crematie te willen ontlasten. ‘Ik hoef geen graf waar mijn nabestaanden zich verplicht voelen om het te onderhouden. Ze mogen me weggooien op een mooi plekje.’
126 mensen hebben de voorkeur voor een urn, vaak met de reden om ook na de dood dichtbij hun naasten te blijven. ‘Ik wilde mijn gezin altijd laten kiezen’, schrijft iemand. ‘Maar sinds de laatste Over Mijn Lijk met Kiki ben ik van gedachten veranderd en wil ik graag in de buurt zijn van mijn gezin.’ Een ander zegt, met humor: ‘Ik sta dan op de schouw bij de familie, zodat ik ze in de gaten kan houden.’ 33 anderen willen liever dat hun as wordt begraven.
Bijna een kwart denkt aan een begrafenis. De natuurbegraafplaats is daarbij in trek: 11,7 procent kiest daar op dit moment voor. Vooral omdat het een milieubewust afscheid is, wordt veel gezegd. ‘Ik wil teruggegeven worden aan de natuur’, schrijft iemand bijvoorbeeld. ‘Circle of life’, zegt een ander.
12,1 procent gaat voor een ‘reguliere’ begraafplaats. 21 mensen willen hun lichaam uiteindelijk aan de wetenschap geven. ‘Ik wil mijn lichaam ter beschikking stellen, omdat ik dan nog nuttig kan zijn’, stelt een van hen.
Lees ookWe weten te weinig over begrafeniskosten, deze uitvaartverzorger weet daar wel wat op
Bijna de helft van de deelnemers heeft al een idee over hoe hun uitvaart eruit komt te zien. Ruim 37 procent ‘een beetje’ en vijftien procent (179 deelnemers) nog niet. Ruim 60 procent wil hun afscheid samen met naasten plannen. Zo zegt iemand: ‘Het afscheid gaat vooral om mijn naasten, maar moet wel in mijn ‘stijl’ gebeuren.’ 114 mensen laten het liever aan anderen over: ‘Het is confronterend om er zelf over na te denken.’ Sommigen geven aan vooral ‘veel vertrouwen’ te hebben in wat hun naasten zullen beslissen.
Een kwart plant het afscheid liever alleen. ‘Het is fijn voor je naasten om te weten hoe je het hebben wilt, zodat zij die keuzes niet hoeven maken, maar kunnen rouwen’, schrijft iemand. Een ander blijft praktisch: ‘Dan kunnen mijn kinderen er ook geen bonje over maken, hoppa.’ Velen spreken over een laatste stukje eigen regie: ‘Het is mijn afscheid, dus ik bepaal zelf hoe dat zal zijn.’ Een enkeling zegt dat er niemand is die het afscheid kan organiseren.
Het uitvaartcentrum blijft de meest gekozen plek voor een afscheid – een derde van de deelnemers wil het daar organiseren. Velen noemen dit de makkelijkste en meest praktische optie. ‘Ik wil dat het goed geregeld wordt en mijn nabestaanden geen zorgen hebben die dag’, schrijft een van hen. ‘Daar hou je het toch wat gescheiden van de thuisomgeving’, zegt een ander.
Ruim twintig procent kiest voor een afscheid in de natuur. De meest genoemde reden is dat deelnemers daar in hun leven ook graag kwamen. Tien procent kiest voor een bar of kroeg. Zij willen dat hun afscheid ‘warm’ en ‘gezellig’ is, en vooral niet ’te statisch’. Zo schrijft iemand over die laatste borrel: ‘Waar ik het meeste was, moet ik het nu natuurlijk ook afsluiten.’ Thuis afscheid nemen wordt een ‘intieme’ of ‘veilige’ optie genoemd.
Lees ookNederland crematieland: waarom minder mensen zich laten begraven
Wat betreft het programma konden mensen aangeven wat ze wel en absoluut niét wilden terugzien. Hierbij waren meerdere antwoorden mogelijk. Vooral muziek blijkt een vaste prik: 864 mensen willen dat graag laten horen. Ook een proostmoment en toespraken zijn geliefde keuzes.
Samenzang, een dansvloer en een diner gingen velen juist weer te ver. Zij zeggen bijvoorbeeld: ‘Ik wil niet dat anderen dansen op mijn graf’ of ‘Het moet vooral niet te lang duren’ en hopen op een meer sobere bijeenkomst.
Toch zijn er ook mensen die juist wel een feest voor zich zien. ‘Ik wil dat mensen zin hebben in mijn uitvaart’, schrijft iemand. ‘Oude bekenden zien, hapje en een drankje, een lach en een traan.’ Velen noemen dat een betere afspiegeling van wie ze zijn: ‘Ik ben niet koud en kil, ik wil een feestje!’
Wat betreft de catering geven deelnemers vooral aan dat er geschonken én geserveerd moet worden waar ze in het leven ook van hielden. Bij de meerderheid blijken dat vooral hartige snacks te zijn. 590 mensen zien graag een schaal bitterballen en kaassoufflés op hun afscheid verschijnen. Ook andere borrelhapjes, chips en nootjes zijn in trek. Bijna 350 zoetekauwen kiezen ook voor taart, koek en/of andere zoetigheden.
Minder geliefd zijn het uitgebreide diner, de klassieke cake en ‘simpele’ maaltijden zoals soep of stamppot.’Het leven is een feest, zo ook het afscheid’, schrijft iemand. ‘Op een feest eet je geen cake. Op een feest komt de frituurpan om de hoek kijken. En ik ben dol op kroketten!’ En ander vindt een diner te veel van het goede. ‘Hou het luchtig en niet al te ingewikkeld.’
Wat betreft dranken beginnen veel deelnemers over proosten en een ‘borrelmoment’ aan het einde van de dag. Wijn en bier worden dan ook het meest aangevinkt, aangevuld door frisdranken en vruchtensappen. 414 mensen gaan zelfs voor een glas champagne, 290 kiezen cocktails.
Bij bijna iedereen is een mix van vrienden, familie en andere bekenden welkom. 339 deelnemers kiezen zelfs voor een vrije inloop. Vijftien mensen zien liever niemand op hun afscheid. ‘Doodgaan, kist in, begraven worden’, klinkt het. ‘Verder wil ik er niemand bij en wordt er niets gedaan.’
52,5 procent van de deelnemers heeft hun wensen wat betreft het eigen afscheid al gedeeltelijk met een naaste gedeeld. Een derde heeft zelfs alle wensen al overgebracht. Ruim vijftien procent heeft nog niets besproken.
Lees ookWie mag na de dood jouw appjes lezen? Zo regel je een digitale erfenis
