Met moeite je bed uitkomen om te sporten of jezelf oppeppen voor dat ene feest waar je geen zin in hebt. Volgens Pauline van Aken (54) raken we in de snelheid van de dag vervreemd van onze eigen grenzen en behoeftes.
'In deze grenzeloze maatschappij leven te veel mensen vanuit het hoofd'
De presentator en communicatiedeskundige ziet het als haar missie mensen hun grenzen te laten voelen én bewaken.
Grenzeloos
De oer-Hollandse mentaliteit ‘niet lullen maar poetsen’ ziet Pauline terug in allerlei systemen van de maatschappij. “Van scholen tot de gezondheidszorg. Het draait overal om welvaart, met de nadruk op váárt”, vertelt ze aan LINDA.nl. “Mensen moeten doorbijten en vooral niet zeuren.”
Met haar laatste boek Wat wil je nou eigenlijk zeggen, je bent zoveel meer dan je hoofd alleen probeert ze lezers uit hun hoofd te halen om te focussen op hun welzijn. Om elkaars grenzen meer te accepteren moeten mensen volgens Pauline beseffen dat we gevoelswezens zijn. “Vooral vanuit de focus op welzijn kunnen we ons optimaal voelen en van betekenis zijn.”
Eigen ervaring
Volgens Pauline begint het vervreemden van ons gevoel al op jonge leeftijd. Vroeger merkte zij het al in kleine dingen: tegen haar zin in een bordje moeten leegeten of op visite gaan terwijl ze liever thuisblijft. “Je leert gehoorzamen.”
Op haar zestiende wordt Pauline aangerand, op haar negentiende verkracht. Angstaanjagende gebeurtenissen waarbij snoeihard over haar grenzen heen wordt gewalst. Ook in haar latere relaties en werk als presentatrice wordt aan haar grenzen voorbijgegaan. Rond haar dertigste beseft Pauline: dit moet anders. Ze pakt haar koffer en gaat op reis. Over landsgrenzen, op zoek naar die van haarzelf.
Waarom de zedenwet dringend aan verandering toe is: 'Grenzen omtrent seksueel misbruik verschuiven'
Grenzen voelen én aangeven
Om die grenzen goed te leren kennen wandelt ze in de stille natuur, schrijft stapels notitieboeken vol en bezoekt onder andere een haptonoom en psychotherapeut. Maar met het voelen van grenzen ben je er nog niet: grenzen aangeven is een tweede. Pauline: “Wanneer je gevoel ‘nee’ zegt is het belangrijk om dit vanuit een ik-boodschap te brengen. Durf te zeggen wat je voelt en geef het ook aan als je er nu nog geen antwoord op weet.”
Maar is het buiten de comfortzone, voorbij je angsten, niet juist ook heel leuk? “Zelf wilde ik graag paragliden”, bekent Pauline. “De spanning die ik voelde hoort erbij voor mij. Juist omdat ik dat gevoel toeliet, verdampte het. Voor mij mag iets spannend zijn, maar zodra je blokkeert en weerstand voelt is het een ander verhaal. Dan ga je voorbij aan je grenzen.”
Volgens Pauline geldt dat ook voor sporten. “Je kunt weerstand voelen om te sporten, maar wanneer je nut en noodzaak ervan voelt en je weet hoe lekker het is, dan ga je toch. En als ik er toch voor kies niet te gaan, is dat ook oké. Wees lief voor jezelf.”
Wat kun je zelf doen?
Om zelf aan de slag te gaan met je eigen grenzen adviseert Pauline vaart te minderen in het dagelijkse leven. “Durf op tijd op de rem te trappen en niet pas wanneer je onrust, moeheid en stress voelt. Dat kun je doen door voldoende me-time op een dag in te bouwen.”
Ook is het volgens haar belangrijk gedurende de dag belangrijke kritische momenten van reflectie in te bouwen en jezelf af te vragen hoe het gaat. Daarnaast raadt ze aan te luisteren naar de signalen van je lichaam. “We worden niet voor niets moe, gestrest of ziek. Luister daarnaar.”
Dat geldt ook voor ouders. Ze raadt aan goed te luisteren naar de grenzen van hun kinderen. Wanneer een kind weerstand voelt is daar een reden voor. Zelf vond ze het een alarmerend signaal toen haar kind, destijds vier jaar oud, vaak buikpijn had en niet naar school wilde. “Toen ik met hem ging praten kwam ik erachter wat er aan de hand was. Na een gesprek en de keuze voor een andere school is hij helemaal opgebloeid.”
Ook tijdens de puberteit had hij bijvoorbeeld veel moeite om in de weekenden uit bed te komen. “Hij had duidelijk zijn slaap nodig en dat vond ik niet gek in die tijd. Ik maakte hem met liefde om 12 uur wakker, omdat hij dat fijn vond.” Volgens Pauline is het belangrijk om achter je eigen tempo te komen, omdat je daarmee ook sneller je grenzen kunt voelen en leert bewaken.
Joris Linssen: 'Zelfs witte mannelijke vijftigers praten tegenwoordig over gevoelens’
