Bij de adoptie van Sam van den Haak ging ongeveer alles mis wat mis kon gaan. In het adoptiedossier staat geen bewijs van toestemming, haar geboortedatum klopte niet en bij haar adoptiegezin bleek ze niet veilig.
Ze schreef er het boek Niet geboren op mijn verjaardag over.
“Ik ben geadopteerd toen ik 2,5 jaar oud was”, aldus Sam. Ze werd weggehaald bij haar biologische moeder in Sri Lanka en kwam terecht bij een Nederlands gezin. “Mijn adoptieouders hadden al drie kinderen. Twee daarvan waren lichamelijk en geestelijk beperkt. Zij waren het huis al uit toen ik kwam. Het was geen fijn thuis en mijn adoptieouders hadden een onprettige relatie met elkaar. Hun wens voor een normaal gezin zorgde voor mijn komst, maar er was eigenlijk geen plek voor mij.”
Op haar zesde levensjaar wordt ze al seksueel misbruikt door haar adoptievader. “Ik leerde dat dit de manier was om te laten merken dat we elkaar lief vonden. Omdat ik er altijd in ben meegegaan, dacht ik dat ik mededader was en schaamde me ontzettend. Het misbruik stopte toen ik vriendjes begon te krijgen.”
In 2018 besluit ze aangifte tegen haar adoptievader te doen. “Het misbruikgeheim heeft tot vijf jaar gelden boven mijn hoofd gehangen. De zedenpolitie vertelde me dat heel veel slachtoffers zich schamen en denken dat het hun eigen schuld is.” Haar adoptievader ontkent en de zaak blijkt te zijn verjaard. Op haar zeventiende moet ze van hem haar sleutels inleveren en is ze het huis uitgezet.
In 2006 brengt ze een bezoek aan Sri Lanka in de hoop daar haar familie te vinden. “Siri, de man die mij bij mijn zoektocht hielp, zei bij aankomst dat hij niks had kunnen vinden omdat alle adoptiegegevens vals waren. Het enige dat ik nog had, was een papiertje dat mijn biologische moeder aan mijn adoptiemoeder had gegeven destijds. Daarop stond een adres. Dat adres was om de hoek bij Siri. Daar vond ik een broer, tante en oma.”
Haar vader is niet in beeld en haar moeder blijkt te zijn overleden aan baarmoederhalskanker. “Dat was goed om te ontdekken. Daardoor hebben ze het ook vroegtijdig bij mij ontdekt.” Het contact met haar familie is bijzonder, maar ingewikkeld. “Familiegeheimen komen in Sri Lanka nooit meteen op tafel. Het heeft lang geduurd voordat ik achter een enorme gokschuld kwam bijvoorbeeld. Vertrouwen is voor mij al heel moeilijk. Dat is lastig, maar als ik bij mijn familie ben, is het fijn om ze te zien.”
Ze vervolgt: “In 2018 keek ik een documentaire van Zembla over adoptiefraude. Ik had altijd gedacht dat er bij mij een foutje was gemaakt, dat het nou eenmaal altijd zo gaat. Nu besefte ik dat dit gebeurt omwille van geld en het moedwillig bij heel veel adoptiekinderen is gebeurd. Ik ben voor ruim 10.000 gulden verkocht en naar een onveilige situatie in Nederland gebracht. Ik voelde me smokkelwaar.”
Sam vindt dat de overheid een adoptiefonds moet oprichten, dat geld beschikbaar stelt voor geadopteerde mensen zodat zij op zoek kunnen gaan naar hun biologische familie. “Daarnaast ben ik in gesprek met de FIOM (een Nederlandse stichting die gespecialiseerd is in ongewenste zwangerschap en afstammingsvragen, red.). Ik ben gevraagd deel te nemen aan een werkgroep die bezig is met een motie zodat geadopteerden hun voornaam, achternaam en geboortedatum kunnen wijzigen.” Dat is best ingewikkeld. “Zeker die geboortedatum. Dat heeft namelijk invloed op het recht op studiefinanciering, pensioen, alles wat leeftijdsgebonden is.”
Sam benadrukt dat haar verhaal er een is van hoop. “Ik heb een zoontje, vrienden en een bedrijf waarin teambuilding en verbinding centraal staan. Je kunt – ongeacht je verleden – alles worden wat je wil. En ik hoop mensen die ook slachtoffer zijn van misbruik of adoptiefraude te inspireren. Als ik er al één leven mee red, is mijn missie geslaagd.”
Lees ookInès dacht haar biologische familie te hebben gevonden, maar het bleek adoptiefraude
