Sanne Gordijn (46) is als gynaecoloog-perinatoloog bij het UMCG gespecialiseerd in complexe zwangerschappen. In die hoedanigheid maakte ze talloze bevallingen mee en is ze de aangewezen persoon om antwoord te geven op de vraag: hoe kunnen zwangeren zich het beste voorbereiden op de geboorte van hun baby?
In de rubriek Bijzondere Bevallingen horen we de opmerkelijkste verhalen over bevallingen. Van moeders, familieleden, vrienden, kennissen en experts.
“Ik heb het allermooiste vak van de wereld”, aldus Sanne Gordijn, sinds kort hoogleraar verloskunde en moeder van drie tieners. “Ik word er intens blij van als de barende vrouw, haar partner en wij als begeleiders bij de bevalling een goed team zijn, zij het gevoel heeft in control te zijn en haar partner aanmoedigend aanwezig is.”
Ze begeleidde ontelbaar veel bevallingen, van bekenden en onbekenden. “Soms begeleid ik ook gynaecologen in opleiding als er verhoogde kans op complicaties is. Eén van hen had bij haar eerste bevalling problemen gehad met het schoudertje van haar baby. Toen ze in verwachting was van haar tweede kind moest ze kiezen tussen een vaginale baring of een keizersnede. Veel mensen adviseerden een keizersnede, maar dat ging tegen haar gevoel in. Ze vroeg me om advies en samen met haar verloskundige maakten we een plan.”
De verloskundige deed het grootste gedeelte van de bevalling. “Het laatste deel hebben we samen begeleid.” Alle betrokkenen kijken hier positief op terug. “Ze is natuurlijk bevallen en dat is goed verlopen. Maar ook als we een keizersnede hadden moeten doen, zou dit een mooie ervaring zijn geweest. We hadden een stappenplan gemaakt voor alle scenario’s.”
Gordijn is gespecialiseerd in complexe zwangerschappen waarbij bijvoorbeeld sprake is van een hartafwijking, kanker bij de moeder of een stuitligging. “In Nederland wordt bij een stuitligging vaak voor een keizersnede gekozen, maar dat hoeft niet. Ik begeleidde onlangs een andere gynaecoloog in opleiding. Zij was in verwachting van een tweeling. We grapten dat er ten minste één van de twee baby’s in stuit geboren moest worden. De eerste kwam in hoofdligging, de tweede in stuit. Dat verliep zo mooi. Dat zijn leuke ervaringen.”
Ze ziet alle soort complicaties voorbijkomen. “Recent stond ik een moeder bij met ernstige astma. Ademen was voor haar een dagtaak. Het ging zo slecht dat het kindje met 31 weken geboren werd met een keizersnede. Een geboortefotograaf maakte foto’s. Die zijn zo fantastisch geworden. De bevalling was niet optimaal – ze kon niet vaginaal bevallen en was er niet bij omdat de keizersnede onder algehele narcose moest – maar de beelden zijn helpend en zorgen toch voor fantastische herinneringen.”
Tekst gaat verder onder de foto’s.
De gynaecoloog-perinatoloog is eraan gewend dat de bevallingen door complicaties vaak uitdagend zijn. “Ik begeleid vrouwen met aangeboren hartaandoeningen. Een van deze vrouwen had een hartklep die niet uit drie, maar twee gedeeltes bestond. Dat was voor haar zwangerschap nooit een probleem, maar nu kreeg ze er last van. We besloten een keizersnede te doen om de belasting van haar hart zo veel mogelijk te beperken. Tijdens de keizersnede ging het mis en moesten we haar reanimeren. Afwisselend opereerde ik en moest ik hartmassage geven. Direct na de bevalling hebben we haar hartklep vervangen.”
Zulke gebeurtenissen hebben impact. “Dit ging gelukkig goed, maar als er nare dingen gebeuren en het gaat mis dan heb ik daar zeker een week last van. Dan heb ik buikpijn en slaap ik slecht. Ik praat erover met collega’s en mijn echtgenoot. Hij doet hetzelfde werk als ik. Daardoor begrijpen we van elkaar wat de impact van bepaalde situaties is. Vaak blijf ik me na complicaties afvragen: had ik het anders kunnen doen? Het antwoord is eigenlijk altijd ‘ja’, want er is vrijwel nooit maar één behandelingsoptie. Maar je weet niet of de uitkomst met een andere aanpak beter was geweest. Inmiddels weet ik dat dit nare gevoel vanzelf overgaat en kan ik er beter mee omgaan dan vroeger, maar het zal me nooit helemaal onberoerd laten.”
Sophie koos voor een niet-medische keizersnede: 'Ik ben op mijn gevoel afgegaan'
Veel vrouwen zien op tegen de bevalling. “Sommigen hebben een slechte ervaring. Dan is de bevalling anders gelopen dan ze gehoopt hadden, is er niet naar ze geluisterd of was er geen uitleg, bijvoorbeeld doordat er sprake was van grote spoed. Tegenwoordig wordt er gelukkig meer over deze ervaringen gepraat dan vroeger. Toen werd er vaak gezegd: ‘Je hebt een gezond kind gekregen, succes ermee’. Het is goed dat hier over gesproken wordt. Dan kan er gekeken worden naar hoe de periode rondom de bevalling in een volgende zwangerschap goed begeleid kan worden.”
Daarnaast zijn er steeds meer vrouwen die nog niet eerder zijn bevallen, maar toch angstig zijn of erg tegen een bevalling op zien. “Het aantal keizersnedes zonder medische reden neemt daardoor toe. Dat vind ik zorgelijk. De keizersnede heeft een goede naam, maar het is een grote operatie en kent risico’s voor de moeder, met name voor de zwangerschap en bevalling, maar het kan ook negatieve gevolgen hebben voor de kans op een toekomstige zwangerschap en de menstruatie. Ik doe met liefde een keizersnede, maar wel met een goede reden. Het is niet de oplossing voor alles.”
Een prettige ervaring is geen gegeven. Wel kun je een aantal dingen doen om de kans daarop te vergroten. “Goede communicatie, een klik met de begeleiders en een primair vertrouwen zijn aspecten die er vaak voor zorgen dat vrouwen positief terugkijken op de geboorte van hun kindje. Als een zwangere vrouw door de verloskundige met spoed tijdens de bevalling wordt doorverwezen naar het ziekenhuis, is dat weleens lastig, omdat de situatie dan per definitie niet loopt zoals gehoopt. We hebben dan niet veel tijd om elkaar te leren kennen. Het allermooiste is als we al een plan hebben gemaakt samen met de eigen verloskundige.”
Ze adviseert zwangeren om zich goed in de bevalling te verdiepen. “Dan weet je wat het inhoudt. In het normale leven gaan we pijn uit de weg, bij een bevalling hoort dat erbij. Hoelang het zal duren weet je niet. Dat kan 3 of 23 uur zijn. Kennis van het proces kan bijdragen aan het accepteren van het tijdelijke discomfort. En bedenk wat je nodig hebt. Hoe voel jij je het meest ontspannen? Wat heb je van je partner nodig? Wat moet er geregeld worden? Denk ook na over kleine details. Als je thuis wil bevallen en je hebt een hond, dan moet er bijvoorbeeld wel iemand zijn die deze taak op zich neemt.”
Ze vergelijkt bevallen met het lopen van een marathon. “Het is zwaar en duurt lang. Je kan steun en aanmoediging gebruiken. Je moet op het juiste moment eten en hebt vertrouwen in jezelf nodig. Elke kilometer die je gerend hebt, zit erop. Kijk naar de twee kilometer die je hebt gerend en niet naar de 40 die je nog moet. Dat vind ik een mooie manier om naar een bevalling te kijken.”
Heb jij ook een bijzonder bevallingsverhaal? Mail je naam en verhaal in een paar zinnen naar lezer@linda.nl onder vermelding van ‘Bijzondere bevallingen’ en wie weet lees je straks jouw verhaal terug op LINDA.nl.
Het beste van LINDA. direct in je mail? Meld je aan voor onze nieuwsbrief.
Erica had hersenvochtlekkage door ruggenprik: 'Ik kon niks meer door de pijn'
