In de bloei van je leven zijn en er toch afscheid van moeten nemen, dat is de harde realiteit voor de 33-jarige Maud. Na eerder borstkanker te hebben gehad, hoort ze afgelopen zomer dat het weer terug is. Maar deze keer valt het niet te genezen.
“Ik wil liever op een rustige manier afscheid nemen in plaats van het leven dat ik had proberen bij te benen.”
Trigger warning: dit artikel gaat over euthanasie.
Twee jaar geleden krijgt de destijds 31-jarige Maud het verschrikkelijke nieuws: ze heeft borstkanker. “In 2022 kreeg ik te horen dat ik op twee plekken kwaadaardige tumors had zitten. Ik ging een traject in van chemo- en immuuntherapie. Elke dag, drie weken lang bestralingen, en ik onderging een borstsparende operatie.” En met succes: “Ik was schoon verklaard”, vertelt ze aan LINDA.
Nadat Maud genezen is, geniet ze met volle teugen van het leven. “In dat jaar heb ik ontzettend veel dingen gedaan. Mooie reizen gemaakt, naar Dubai, Ibiza en Australië. Ik was meer bezig met reizen dan dat ik überhaupt nog in Nederland of op mijn werk was.” Tot ze in augustus 2024 te horen krijgt dat ze opnieuw borstkanker heeft. “Het zat weer in dezelfde borst, maar een ander type dat een stuk agressiever was. Er was bijna niet meer tegen te vechten.”
Maud (28) had borstkanker: 'Nu het weg is, vraagt niemand er meer naar'
Toch gaat ze opnieuw chemotherapie aan. “De kanker was sneller aan het uitzaaien dan dat de chemo zijn werk deed, waardoor ik met spoed een borstamputatie zonder reconstructie met huid- en spiertransplantatie moest ondergaan.” Maar zelfs deze ingreep is tevergeefs, blijkt uit een nieuwe PET-scan. “De kanker zat echt overal; in mijn linkerlong, op meerdere plekken op mijn lever, in mijn borstkas, van mijn hele rug naar de voorkant en meerdere klieren waren aangetast. Ik kon nog wel behandeld worden, maar er was geen kans op genezing.”
Maud kiest ervoor om alle behandelingen af te slaan. “Ik ga geen leven rekken om de kwaliteit van mijn leven daarmee in te leveren. De voordelen van behandelingen wegen niet op tegen de nadelen. Het klinkt raar, maar ik vond het prettig om te weten dat ik niet meer te genezen was, dat deed me op dat moment nog even niets. Maar de gedachte dat ik het aan mijn ouders en zussen moest gaan vertellen, maakte me enorm verdrietig. Ga maar eens zeggen tegen je ouders: ‘Ik ben er over een paar weken niet meer.’ Het was echt heel pijnlijk om ze zo te zien. Dat is misschien wel het allerzwaarste geweest wat ik in mijn leven heb gevoeld.”
“Doordat je een eerste keer ziek wordt, ben je veel meer bezig met de dood. Het zette me meer aan het denken: als er nu wat gebeurt, ben ik dan tevreden met het leven dat ik heb geleid? Daar heb ik altijd volmondig ‘ja’ op gezegd. Op voorhand heb ik al gezegd dat als ik ooit te horen krijg dat ik niet meer te genezen ben, ik me niet zou laten behandelen en ik wil gaan voordat mijn lichaam het laat afweten. Ik heb er bewust voor gekozen een einddatum te prikken, dat is 29 november.”
Bang is ze niet. “Ik geloof ook niet per se dat de dood het einde betekent. Lijfelijk moeten mensen afscheid van me nemen, maar ik geloof niet dat ik helemaal weg ben. Ik weet dat ik er over 16 dagen niet meer ben, maar daar ben ik absoluut niet bang voor.”
Op dit moment is Maud vooral druk met het plannen van haar eigen afscheid. “Ergens voelt het goed omdat ik er zelf de controle over mag hebben. Wanneer ik kom te overlijden en op welke manier. Ik vind het zelfs heel mooi dat het aan mij wordt overgelaten. Daar voel ik me ontzettend goed bij, beter dan dat ik een lijdensweg moet bewandelen die niet bij mij past.”
Maud leidde een heel actief leven, maar dat laat ze achter zich. “Ik heb bewust gekozen voor een kleine bubbel. Het Amsterdamse leven dat ik had, waarin ik actief was bij verschillende verenigingen, heb ik op het moment dat ik te horen kreeg dat ik uitbehandeld was achter me gelaten. Vrijwel meteen heb ik mijn koffer gepakt en afscheid genomen van vrienden en vriendinnen. Momenteel verblijf ik met mijn zussen in een huis in het bos dat in de familie zit. Naast hen heb ik nog contact met mijn vriend en mijn ouders, en dat is het. Dat is hoe ik mijn leven aan het afbouwen ben in deze fase.”
Toch mist ze dat leven soms wel. “In de ochtend vertrok ik om zeven uur en kwam ik een keer om elf uur ’s avonds thuis. Ik ben een sociale vlinder en je kon me verwachten op elk feest. Dat mis ik ook zeker, maar als ik nu kijk naar de levensfase waarin ik zit, en ik heb nog 16 dagen te leven, dan past dat daar niet meer bij. Dan wil ik liever op een rustige manier afscheid nemen in plaats van het leven dat ik had proberen bij te benen.”
Het is een moeilijke, maar dappere keuze waarin ze kan rekenen op steun van haar familie. “Zij kennen mij en weten dat ik niet het type ben dat gaat wachten tot haar lichaam uitvalt. Ze respecteren mijn keuze, hoe moeilijk dat ook is. Als ik er straks niet meer ben, hoop ik dat ze me uiteindelijk een mooi plekje kunnen geven in hun hart en in hun hoofd. Dat ze net als ik de rust en vrede daarin kunnen vinden. Ik denk ook dat dat parallel kan lopen aan het rouwproces. Maar ook dat ze het ergens mooi en waardevol vinden dat ik hen de gelegenheid heb gegeven afscheid te nemen, door een datum te kiezen en daardoor de ruimte om nog tijd met mij door te brengen.”
Yvonne (56) is ongeneeslijk ziek, zus Tessa (53) kan haar nog niet missen: 'Ze betekent te veel'
“Het afscheid vind ik niet moeilijk, ik vind het juist heel mooi. Ik zit goed in mijn vel en ben rustig en vredig. Dat komt ook omdat ik het precies doe zoals ik het graag wil hebben. Op dit moment doe ik ook alleen nog maar dingen waar ik echt energie van krijg. Een boswandeling, ergens een kopje koffie halen, dineren met mijn zussen. Dat zijn de momenten die me veel rust geven. Als ik zou denken aan de behoefte van een ander, dan zou ik niet meer lekker in mijn vel zitten.”
Luisterend naar haar eigen behoefte, kiest Maud ervoor geen contact meer te hebben met vrienden en vriendinnen. “Dat contact verloopt nu via mijn zus. Mijn uitvaartverzorger gaat uiteindelijk mensen informeren over mijn uitvaart. Dat wordt ook niet een standaarduitvaart met cake, koffie en iedereen in het zwart. Maar een mooi, feestelijk, elegant en stijlvol afscheid, waarin mensen me herkennen zoals ik was.”
Dit betekent niet dat ze het contact niet mist. “Je hart luchten bij vrienden en andersom, dat mis ik af en toe wel, maar ik heb de energie niet meer om meerdere relaties te onderhouden. Daardoor raak ik snel van slag en overprikkeld. Gezien de weinige dagen die ik nog heb, kan ik dat niet meer hebben.”
Maud hoopt daarom mensen die in eenzelfde of vergelijkbare situatie verkeren, mee te geven dat het om henzelf gaat. “Nu is de tijd om egocentrisch te zijn. Je hoeft geen verantwoordelijkheid af te leggen voor de keuzes die je gaat maken, het is jouw leven. Laat je vooral leiden door je gevoel, en niet door de verwachting van anderen. Naast het feit dat ik van iedereen afscheid moet nemen, moet ik ook afscheid nemen van mezelf. Dat is een heel zwaar traject. Neem daarin natuurlijk ook de gevoelens van anderen mee, maar vergeet vooral jezelf niet.”
“Het is een heel eenzaam traject. Ik heb ervoor gekozen om in al mijn kracht een euthanasiedatum te plannen in plaats van dat ik nog voor een lijdensweg weg ga. Ik hoop anderen mee te geven dat ze zelf mogen aangeven hoe ze deze wereld willen verlaten. We hebben er niet voor gekozen om geboren te worden, dat is een keuze die voor jou is gemaakt. Je komt hier op de wereld, uiteindelijk word je gevormd en leef je je leven. Maar als je de keuze hebt om er een eind aan te maken met behulp van een arts, dan mag dat gaan op de manier waar jij je het prettigst bij voelt.”
'Hoewel we steeds vaker over de dood praten, hebben we het nauwelijks over de rauwe, praktische kant'
