Ze deelt een mooie herinnering: “Onze vakanties met de boot, hij was dol op varen en zeilen. Op het water kwam hij helemaal tot rust.”

Tekst gaat verder onder de foto.

Hartinfarct

Acht jaar voor Pauls overlijden kreeg hij een hartinfarct. “Het was op 11 september, onze trouwdag. Normaal gesproken gingen we altijd uit eten. Deze keer kon dat niet, want ik had een tenniswedstrijd. Na de wedstrijd had ik het gevoel dat ik naar huis moest, waarom weet ik niet. Ik kwam thuis en toen vond ik Paul op de bank. Hij was helemaal niet lekker, maar er gingen geen alarmbellen rinkelen.”

Marjon belt met de huisartsenpost. “Met de ambulance werden we naar het VU Medisch Centrum (VUMC) gebracht. Ik had geen idee wat er aan de hand was. Na lang wachten hoorde ik dat het een hartinfarct was, dat hij was gedotterd en een stent was geplaatst. Ik schrok ontzettend. Vanaf dat moment is het roer omgegaan voor hem.”

Juvena (17) heeft ernstige hartafwijking en wil model worden: 'De littekens zijn een deel van mij'Lees ook

Overlijden

Marjon blikt terug op 28 mei 2014, de dag dat haar man is overleden. “Ik was druk, bracht mijn zoon naar school en was mijn telefoon vergeten. Mijn dochter was thuis; zij ging op ponykamp en we moesten haar tas inpakken. Mijn man had haar die ochtend nog een kus gegeven, haar veel plezier gewenst en ging naar zijn werk. Ik kwam rond 9.00 uur thuis. M’n dochter vertelde dat mijn telefoon steeds ging. Ik zag heel veel gemiste oproepen. Op dat moment werd er weer gebeld. Het was mijn schoonzus. Ik moest naar het VUMC komen. Paul was daar naartoe gebracht. Ik vroeg haar of het zijn hart was. Ze dacht van wel.”

Op dat moment dringt nog niet tot Marjon door wat er aan de hand is. “Ik dacht heel praktisch. Ik moest de tas van mijn dochter klaarmaken, want ik zou vast lang in het ziekenhuis moeten wachten. Tegen het ziekenhuis zei ik dat ik iets later kon komen. ‘Wij willen dat u nu meteen komt’, werd gezegd. Een werknemer van Paul zette me af. Ik werd meteen naar een kamertje gebracht. Daar kwamen twee jonge artsen binnen. Ze vertelden me dat mijn man was overleden en vroegen of ik nog vragen had.”

Vaderdagcadeau

Marjon wil meteen naar hem toe. “Ik vroeg waar hij was. Ze bleven herhalen of ik nog vragen had. In mijn beleving hebben ze dit tien keer gevraagd. Ze brachten me uiteindelijk naar hem toe. De artsen lieten me daar alleen achter. Dat wilde ik niet, het was zo’n onwerkelijke situatie. Ik heb de autosleutels uit zijn broekzak gehaald. Ik was in shock. Vanaf dat moment zit je in een film waar je niet in wilt zitten. Wat een verdriet. Ik dacht aan mijn kinderen. Ze waren toen acht en twaalf jaar.”

Tekst gaat verder onder de foto.

Marjons broer en zwager zijn ondertussen in het ziekenhuis gearriveerd. “Mijn tante had m’n zoon van school gehaald, m’n dochter was thuis. Ik ging naar huis en vertelde mijn kinderen dat hun vader niet meer leefde. Mijn zoon reageerde: ‘Nou, ik heb net m’n vaderdagcadeautje gemaakt’. Dat kon z’n vader niet meer zien. Hij had een deurhanger gemaakt met de tekst: ‘Sst, ik slaap’. Dat was wel bijzonder. Die hebben we aan Pauls kist gehangen.”

Tekst gaat verder onder de foto.

Paul lag na zijn overlijden thuis opgebaard. “Mijn dochter heeft twee hele avonden naast hem gezeten en naar hem gekeken. Mijn zoon vluchtte het huis uit. Hij wilde alleen maar bij vriendjes spelen en buiten voetballen.”

Bloemen

Het is nu bijna tien jaar geleden dat Paul is overleden. “Mijn dochter is 22 en mijn zoon is 18 jaar. Het zijn jongvolwassenen. Mijn zoon weet er weinig meer van, het zijn de verhalen die hij kent. Vorige week vrijdag is een vader overleden van een jongen uit zijn voetbalteam. Dat brengt ons terug naar onze situatie. Mijn zoon is naar zijn voetbalmaat geweest, zijn vader ligt thuis. Toen mijn zoon terugkwam zei hij: ‘Mama, het ruikt daar precies hetzelfde als toen’. Het is de geur van bloemen die mijn zoon linkte aan het overlijden van zijn vader. Ik heb ook zeker drie jaar lang geen bloemen gekocht, omdat ik de geur niet kon verdragen.”

Rouwen

“Ik merk dat voor mij het rouwen nu pas begint”, vertelt Marjon. “Ons leven ging na het overlijden van Paul door. Er waren veel veranderingen: we moesten verhuizen, ik moest gaan werken. Rouw komt en gaat. Nu heb ik af en toe heel veel verdriet. Ik zie mijn vrienden en vriendinnen hechter worden in hun relatie. Ik mis het samenzijn met mijn man nu onze kinderen ouder worden. Dat is ook rouwen.”

Het gemis wordt elk jaar groter, voelt Marjon. “Het leven is rauw. Alle belangrijke momenten kan ik niet meer met hem delen. Ik sta er nu alleen voor. Er is nu ook niemand meer die net zoveel van mijn kinderen houdt als ik. Als de kinderen in de pubertijd komen, is het fijn om daarover te sparren met iemand. Onze zoon is nu achttien en is biertjes aan het ontdekken. Mijn man kon meer relativeren. Dat mis ik zo. Ik ben nu 24/7 verantwoordelijk, er is niemand met wie je dat samen doet. De kinderen hebben geen opa’s en oma’s meer, die zijn overleden. Ze zijn altijd bij mij.”

Hemelvaart

Voor Marjon blijft de dag voor Hemelvaart gevoelsmatig de dag dat Paul overleed. “Het is vooral de woensdag voor Hemelvaart dat ik me er heel bewust van ben. Maar 28 mei is altijd op een andere dag. Buiten dat hij dagelijks in onze gedachten is, zijn we dus twee dagen intens met hem bezig. Dat probeer ik wel heel erg. M’n kinderen hebben dat minder. We gaan wel ieder jaar uit eten en dan probeer ik het met ze erover te hebben.”

Marjon benadrukt dat er geen dag is dat ze niet aan hem denkt. “Er is een stukje hart gestorven op de dag dat Paul overleed. Het is een wond die altijd blijft. Het eerste jaar word je gedragen, en dan heb je het druk met alles regelen. Je krijgt op de sterfdag berichten, maar eigenlijk is het ook een dag zoals alle dagen. Hij is er gewoon niet meer. Nu is het rustiger, dan heb je tijd om erbij stil te staan. Dat is voor mij ook rouwen. Mensen beseffen niet dat je na tien, twintig of dertig jaar nog verdriet kan hebben. Ik vind het een verademing dat het mag. Het gemis is tijdloos.”

Ter nagedachtenis aan Paul Mandjes, 24 februari 1962 – 28 mei 2014

Oproep

Wil jij ook het verhaal vertellen van jou en je overleden dierbare? Mail je naam, leeftijd, telefoonnummer en in een paar zinnen je verhaal naar lezer@linda.nl onder vermelding van ‘Monumentje’.

Patricia 'had er echt geen zin meer in' na het overlijden van haar man MaikelLees ook