In Verborgen Verleden gaat politicus Sybrand van Haersma Buma
op zoek naar informatie over zijn voorouders. In Zuid-Afrika komt hij erachter dat zijn familiegeschiedenis verweven is met verschillende aspecten van de geschiedenis van het land.
Buma is sinds 2019 burgemeester van Leeuwarden. Het bezoek aan Zuid-Afrika geeft hem veel inzichten.
Buma wist al dat een van zijn voorouders naar de toenmalig Nederlandse kolonie bij Kaap de Goede Hoop in Zuid-Afrika was gegaan en daar een belangrijke functie had bij justitie. Zij blijken tot slaaf gemaakte mensen in bezit te hebben gehad. “Vanaf het moment dat de Nederlanders hier voet aan wal zetten, begon de slavernij. Als ik kijk naar die voorouders van mij, vind ik het wel interessant om erover na te denken hoe die mensen zichzelf in dat systeem voelden.”
“Ik vermoed dat die mensen zich daar prima bij voelden en dachten ‘zo is de wereld’.” Hoewel het er ver van staat, ziet Buma overeenkomsten met de situatie van zijn Joodse voorouders. “Dat misbruik maken van het recht door een systeem dat dat recht een knak geeft, eigenlijk krom maakt, dat zie je in beide gevallen.” Hij ziet hoe hele volken op die manier zijn onderdrukt en hoe dat tot op de dag van vandaag sporen heeft achtergelaten in Zuid-Afrika.
Buma ontmoet historica Marlene, die nog verder de familiegeschiedenis is ingedoken, nog verder terug dan 1683. “Toen Catharina met Andries trouwde, was ze eerst een tot slaaf gemaakte vrouw”, vertelt de historica. “Dat was voor Andries in haar leven kwam. Zij had een heel moeilijk leven.” Zij blijkt een tot slaaf gemaakte moeder te hebben en een Europese vader. “Ze diende een verzoek in en verkreeg haar vrijheid.” Daarna had ze geen andere optie dan te werken als prostituee. “Ze had geen keus.”
Danny Vera schrikt van zijn 'Verborgen Verleden': 'Een hoop nare mensen bij elkaar'
Als de stamboom nog verder opgevolgd wordt, blijkt dat de tot slaaf gemaakte familieleden van Buma uit Angola kwamen. “Dit is wel heel bijzonder”, zegt de burgemeester. “Dan begin je als voornamelijk Friese jongen, waarvan ik weet dat een deel van mijn Joodse familie uit Duitsland komt en het verhaal eindigt na een paar dagen nota bene in Angola. Waar dus ook een stukje van mijn DNA vandaan komt.”
“Dat is toch wel een totaal nieuw verhaal.” Buma heeft de afgelopen dagen veel geleerd. “Ik heb nooit beseft dat als je ver teruggaat in de tijd in de Kaap, je bijna altijd zowel DNA hebt van Europeanen als van Afrikanen. Het toont ook weer aan dat heel veel mensen uit veel meer stukjes van de wereld bestaan dan ze denken. Dat is nu gebleken. Dat had ik eigenlijk helemaal niet verwacht, ik dacht dat dat twee totaal gescheiden werelden waren.”
Hij dacht dat de kolonisator mensen tot slaaf hebben gemaakt en na een tijd weer weggingen. “Maar nee, een stukje van Zuid-Afrika is ook meegenomen en zit bij mij ook weer terug in Nederland en nu in Leeuwarden. Dat vind ik wel heel bijzonder.”
Verborgen Verleden is terug te kijken op ‘NPO Start‘.
Gordon door 'Verborgen Verleden' voor het eerst trots op achternaam: 'Geeft me zelfvertrouwen'
