Wat is nou precies het verschil tussen sekse en gender?

Nieuws | Goed om te weten

27-05-2021 | Magali Meijers

Al een aantal jaar stellen wetenschappers dat de maatschappij een simplistisch beeld heeft over sekse en gender. Wetenschappers Johnson en Repta schrijven in hun boek ‘Gender, Sekse, en Gezondheid Onderzoek Ontwerpen en Uitvoeren’ waarom dit verouderde denkbeelden zijn.

Er zouden twee soorten sekse zijn, mannelijk en vrouwelijk, die overeenkomen met twee genders, man en vrouw. Maar het verschil tussen deze twee concepten is veel complexer dan wat er lange tijd werd gedacht.

Sekse en gender

Sekse is een biologische constructie die de anatomische, fysiologische, genetische en hormonale variaties omvat die bij de mens te vinden zijn. Bij geboorte zijn wij op basis van onze genitaliën, een onderdeel van onze sekse, als man of vrouw geïdentificeerd. Maar het idee dat er maar twee seksen bestaan is niet correct.

Zo zijn er meerdere chromosoom-samenstellingen naast de klassieke XX en XY en wordt niet iedereen geboren met genitaliën of geslachtskenmerken die als man of vrouw gecategoriseerd kunnen worden. Ook valt dit denkbeeld niet samen met het feit dat transgenders vaak chromosomen hebben die niet met hun ‘sekse’ overeenkomen.

Lees ook
Vrouwen krijgen vaker verkeerde diagnose: ‘De geneeskunde is helaas gericht op mannen’

Speelgoed en gedrag

We zijn ook opgegroeid met het idee dat er twee genders zijn – man en vrouw – en dat deze overeenkomen met onze sekse. Maar je gender is niet binair, het is een spectrum. Gender bestaat onder andere uit de eigenschappen, handelingen en rollen die een maatschappij voor elk geslacht heeft bepaald.

Als je bij geboorte als vrouw wordt geïdentificeerd, is er een grote kans dat je opgroeit met het dragen van jurkjes, dat je met barbies speelt, en niet in het jongensteam bij voetbal mag. Terwijl je broertje speelgoedauto’s voor zijn verjaardag krijgt, ‘niet zo’n mietje’ moet zijn als hij huilt en geen rokjes draagt. Dit omdat we veel dingen – onder andere kleuren, speelgoed en gedrag – associëren met gender en sekse.

En die twee concepten zijn dus verschillend, want dat voetbal een jongenssport is, of dat meisjes lange haren hebben, is zo ontstaan door de verwachtingen van de maatschappij, niet door wat je tussen je benen hebt zitten.

Spectrum

Dat steeds meer mensen zich identificeren als non-binair, of iets anders dan man of vrouw, is geen nieuw concept. Het zien van gender als een spectrum bestaat al vele jaren binnen verschillende culturen in de wereld. Door het verschil tussen sekse en gender te erkennen, en te realiseren dat gender een spectrum is, is er meer ruimte voor mensen die zich zo identificeren om daarvoor uit te komen.

Ongeacht hoe iemand eruitziet, je kunt nooit weten hoe iemand zich identificeert totdat je ernaar vraagt. Klik hier om te lezen hoe je non-binaire voornaamwoorden gebruikt.

Lees ook
Demi Lovato identificeert zichzelf als non-binair: ‘Ik stel me enorm kwetsbaar op’