Actrice Renée Soutendijk (66) interviewt Iris de Graaf (32), de Rusland-correspondent die inmiddels weer veilig in Nederland is, maar nog steeds verdomd moet wennen aan die nieuwe realiteit.
“Ik voel me als een uitgewrongen washandje”, vertelt Iris in de extra dikke jubileumeditie van LINDA.
De afgelopen drie jaar heeft Iris geen tijd aan haar familie en vrienden kunnen besteden. “Alles was werk, alles was oorlog. Ik kon op een gegeven moment ook niet meer met ze levelen. Als ze mij aan de telefoon vertelden over een of ander leuk verjaardagsfeestje dacht ik: waar heb je het over, er gaan hier elke dag mensen dood. Het contrast was te groot.”
Al had ze in Rusland – toen de oorlog uitbrak – nog een klein groepje mensen met wie ze zelf af en toe nog iets leuks ging doen. “Even dansen, even alles loslaten. Want het leven ging daar gewoon door. Maar het maakte me soms ook erg boos. Hoe kunnen jullie nou gewoon cocktails drinken, terwijl er 400 kilometer verderop mensen worden gebombardeerd? Ik was ook de hele dag bezig met het scannen van mensen op straat: ben jij voor of tegen de oorlog? Slaat nergens op, want dat zie je niet.”
NOS-correspondent Iris de Graaf uitgeroepen tot Woman of the Year
“Sommige vrienden spreek ik niet meer vanwege hun standpunt of desinteresse – want ook dat is een standpunt. En zelfs in mijn eigen familie dreunt het door – mijn oma was Russisch. Mijn moeder kreeg appjes van een oudoom die zich afvroeg waarom ik niet doorhad dat ik gebrainwashed was. Hij beschuldigde me van verraad. In het begin ging ik er nog tegenin, maar het is hun waarheid door jarenlange slimme propaganda en je kunt ze er niet van overtuigen hoe het echt zit. Dat is heel frustrerend.”
Iris probeert de realiteit terug te vinden, en niet meer bezig te zijn met oorlog. “Dat is moeilijk, want ik zit in een soort identiteitscrisis: je hele unique sellingpoint als correspondent is dat je dáár bent – en ik ben daar niet meer. Dus vraag ik me af wat ik nog waard ben, hier in Nederland. Het is gewoon zó verdrietig dat het land waar ik naartoe ging om mooie, onpartijdige reportages te maken me ineens als vijand ziet. Dat voelt gek, ook omdat het het land van mijn oma was.”
“Ik probeer met mijn team nog wel wat dingen op te zetten, maar de speelruimte wordt per dag kleiner. Mensen durven niet meer te praten, het land gaat op slot, ze verdwijnen langzaam maar zeker weer achter het IJzeren Gordijn. Ik zie dat gebeuren, maar ik kan er niets aan doen.”
Meer lezen? Deze maand vieren we 20 jaar LINDA. met een heerlijk jubileumnummer. Koop het extra dikke magazine nu in de winkel of laat ‘m thuisbezorgen.
