Proefdieren worden niet alleen gebruikt voor het testen van een nieuwe mascara of shampoo, maar óók voor de wetenschap en het onderwijs. Universiteit Utrecht verzon een oplossing: studenten krijgen daar hologrammen van ratten en muizen voorgeschoteld.
Zulke uitvindingen ‘bieden nieuwe manieren om over het leven te leren’, maar dan proefdiervrij, aldus de universiteit.
Jaarlijks worden er in Europa zo’n 10 miljoen proefdieren gebruikt voor de wetenschap, waarvan minstens 200 duizend voor onderwijs, schrijft de Universiteit Utrecht. Dat kan verschillende doelen hebben. Soms gebruiken studenten ze om anatomie te leren – vergelijkbaar met middelbare scholieren die bij biologie nog steeds vaak een kikker moeten ontleden. Andere studenten oefenen operaties op de dieren of gebruiken ze om te onderzoeken hoe een levend wezen reageert op bijvoorbeeld een bepaald geneesmiddel.
'Onaanvaardbaar': verdubbeling van aantal dierproeven op honden en katten
Natuurlijk is het belangrijk dat (dier)geneeskundestudenten goede technieken aanleren – maar daar zijn lang niet altijd proefdieren voor nodig. Daarom zoeken de Universiteit Utrecht, UMC Utrecht en Utrechtse informatici daar oplossingen voor. Eén daarvan zijn hologrammen: met een Virtual Reality-bril op kunnen studenten (delen van) ratten, muizen en vissen levensecht bekijken. Honden, katten, koeien en schapen moeten nog aan het repertoire worden toegevoegd. Zo leren studenten anatomie in 3D, zonder dieren te moeten opofferen.
Naast hologrammen ontwikkelen de universiteit en het UMC Utrecht ook zogenoemde ‘plastinaten’. Dat zijn dode dieren waarin het water en vet wordt vervangen door verschillende soorten plastic. Zo krijg je ‘plastic dieren’ waarop studenten bijvoorbeeld operaties en inwendige onderzoeken kunnen oefenen.
Het ‘Centre of Excellence for Plastination and Virtual Reality’, de plek waar deze innovaties vandaan komen, is erop gericht om proefdiervrij onderwijs te stimuleren. Dat zou niet alleen het dierenwelzijn verbeteren, maar ook de wetenschap – resultaten bij proefdieren zijn lang niet altijd ook toepasbaar op de mens. De Universiteit Utrecht komt daarom met nog veel meer uitvindingen; ook ‘organen-op-een-chip’ en ‘virtuele mensen’ zijn volop in ontwikkeling.
Simone vangt voormalige proefdieren op: 'Je ziet dat je écht iets voor zo'n hond doet'
