In 2Doc Kort zien we persoonlijke verhalen van journalisten die met doodsbedreigingen, intimidatie en stalking te maken krijgen. Sander Schimmelpenninck vertelt over zijn dagelijkse confrontatie met bedreigingen en doodswensen via social media.
In het Zweedse Göteborg deelt Schimmelpenninck hoe groot de impact hiervan op zijn leven en dat van zijn familie is.
Schimmelpenninck is in 2013 begonnen in de journalistiek. Hij vertelt hoe de bedreigingen op social media de afgelopen jaren toenamen: “Ik denk dat we van oudsher in Nederland verwend zijn met een redelijk goede persvrijheid en goede persveiligheid. Journalisten konden lange tijd hun werk redelijk onbezorgd doen. Er zijn duidelijke ontwikkelingen die ervoor zorgen dat dat onder druk staat, met name in de afgelopen tien jaar. Dat heeft verschillende oorzaken. Ik heb vooral last van social media, iets wat relatief nieuw is.”
Hij vervolgt: “Sinds ik columnist ben bij de Volkskrant, en mij dus nadrukkelijker uitspreek in het publieke debat, heb ik alleen maar last van extreemrechts op social media. Ik spreek mij uit tegen extreemrechts. Extreemrechts is ontzettend dominant op social media. Daar is een zogenaamd ecosysteem opgetuigd met influencers met veel volgers. Als die influencers hun ’trollen’ op jou afsturen, dan gaan ze die persoon intimideren. Die intimidatie bestaat uit bedreigingen, laster en stalking.”
Sander Schimmelpenninck onderzoekt vergaande invloed van sociale media: 'Heeft de wereld niet beter gemaakt'
De journalist vertelt over het soort bedreigingen dat hij krijgt. “De grootste trend is het speculeren over iets slechts wat mij zou overkomen. Bijvoorbeeld: ‘Ik denk dat jij nog weleens de verkeerde tegenkomt’. Of een variant: ‘Ik hoop dat het lachen jou snel vergaat’. Dat zijn een soort subtiele bedreigingen die op social media heel veel voorkomen. Maar er zijn ook concretere berichten, zoals: ‘Ik weet dat je daar woont, ik weet dat je daar naar de sportschool gaat en ik weet dat jouw vriendin op dat adres in Zweden woont’. Handgeschreven brieven naar mijn schoonouders in Zweden. Krankzinnig. Dus het gaat van vaag en veel naar minder en concreet.”
Dat het er zoveel zijn, betekent ook dat er daadwerkelijk kwaadwillenden tussen de afzenders kunnen zitten. “Als je honderd van dit soort berichten krijgt, ga je je wel afvragen hoe groot de kans is dat er statistisch gezien een persoon tussen zit die echt iets kwaads wil. Die kans wordt natuurlijk steeds groter naarmate het meer berichten worden.”
“Het is natuurlijk toeval dat mijn vriendin Zweeds is en dat ons leven zo is gelopen dat ik nu in Zweden woon. Maar het komt mij heel goed uit, moet ik zeggen. De knoop in mijn maag als ik naar Nederland ga, is de afgelopen maanden best wel groot geweest.”
Schimmelpennincks anonimiteit in Zweden heeft voordelen. “Als ik in Nederland ben, dan ben ik met veel meer dingen tegelijkertijd bezig in mijn hoofd. Nu lopen wij hier door een park, maar als ik dit in Nederland zou doen, zou ik veel minder relaxed zijn. Ik zou denken: die meneer die langsloopt, kijkt naar mij, of straks kom ik weer een bekende tegen en daar heb ik geen zin in. Hier kent niemand mij.”
Bekijk de docu Wat is het waard? hier terug.
8 op de 10 vrouwelijke journalisten weleens geïntimideerd of bedreigd
