Met een enorm personeelstekort, talloze vacatures en toenemende wachtlijsten, zit de zorg muurvast. Presentator Eric Corton ondervond dit persoonlijk toen hij solliciteerde bij een zorgorganisatie. ‘Ik bied u mijn handen aan het bed aan, maar toch vraagt u om een rekentoets?’
Eric was gisteren bij de talkshow Sophie & Jeroen om het hierover te hebben naar aanleiding van zijn column in de Volkskrant waarin hij zijn frustraties van zich afschreef.
Toen de vader van Eric Corton vanwege Alzheimer in een verpleeghuis terechtkwam, plantte dat een zaadje bij hem, vertelt Eric in de talkshow. “Ik deed daar vrijwilligerswerk. Ik ging gitaar spelen, liedjes zingen, toen koffie maken, ritjes met de duofiets ondernemen en ik wilde met eigen ogen zien hoe het was om daar echt te werken.” Hij besluit dat hij wel twee, drie dagen bij een zorginstelling kan werken en solliciteert.
“Maar toen kwam ik dus bij MBO2 voor de opleiding ‘Helpende in de zorg’ terecht en kwam ik tot de ontdekking dat ik ook examen in rekenen, taal, loopbaanbegeleiding, burgerschap en nog meer van dit soort vakken moest doen. Zo leer je bij burgerschap vanaf welke leeftijd je de ander mag tutoyeren en dat vond ik een beetje raar. Ik ben 55 jaar en ik heb al een heel leven achter de rug; ik heb boeken geschreven en radio gemaakt en dan moet ik examen doen in Nederlands. Dat vind ik een beetje vreemd.”
Inmiddels is Eric Corton als helpende in de zorg aan de slag. In een video zien we hoe Eric koffie voor de cliënten maakt, mensen onder de douche zet, de douche schoonmaakt, het bed opmaakt en boterhammen smeert. “Het bedden opmaken gaat steeds sneller”, vertelt hij. “En deze handelingen mag ik gewoon doen.” Zijn collega is gediplomeerd en zij mag de medicijnen uitdelen. Maar zonder Eric moest zijn collega het hele takenpakket, dat ze nu samen doen, alleen uitvoeren.
Directeur en bestuurder van de zorginstelling WelThuis, Miranda Schouten, is heel blij met Eric. “Ik ben blij met alle zijinstromers die er werken. Wat we willen, zijn mensen die met hun hart voor de zorg kiezen. Maar dat is lastig als je beseft dat we op dit moment ongeveer zestig vacatures in zorgfuncties hebben die we niet meer kunnen vervullen met vaste medewerkers. Vanaf 2026 gaat er nog meer uitstroom plaatsvinden, omdat er dan een heleboel mensen met pensioen gaan. Dan zal het aantal vacatures waarschijnlijk verdubbelen.”
Eric is van mening dat levenservaring voor bepaalde vrijstellingen zou moeten zorgen. Miranda is het daar ook mee eens. “Er is een groot verschil tussen 16-jarigen die nog gevormd moeten worden en iemand die al heel veel levenservaring heeft.”
Eric: “Het is echt hier en nu. We moeten het nu doen. Er is nu een enorme groep mensen nodig die hand-en-spandiensten moeten verrichten. De zorgtaken die ik nu doe, zijn niet ingewikkeld. Een deel kun je ongediplomeerd doen. Het praktijkgedeelte is zo belangrijk. Het theoretische gedeelte, de hoeveelheid ervan, leidt daar enorm van af. Ik wil met alle liefde daarvoor de boeken induiken, maar het moet wel zin hebben.”
De praktijk is waar je vlieguren maakt, zegt Miranda. Eric heeft al zes jaar de zorg voor zijn vader gedaan en met diezelfde overgave en liefde doet hij dat voor een ander. Dat voelde hij. “Als je dat voelt, ben je al een heel end.” Demissionair minister van onderwijs en cultuur Robbert Dijkgraaf, die ook was uitgenodigd maar er niet bij kon zijn, geeft via een schriftelijke reactie aan dat je niet altijd de hele opleiding hoeft te voltooien. Zo kunnen zorginstellingen ook met deelcertificaten werken.
Iets wat de Zonnehuisgroep Amstelland in Amsterdam al doet. Zij werken al met deelcertificaten om het zorgtekort op te lossen. Dit is noodzakelijk, benadrukt Wieteke de Roos, adviseur leren en ontwikkelen bij de Zonnehuisgroep. “Veel mensen kampen met faalangst vanwege de hoge eisen, zoals kennis van rekenen en taal, wat potentiële werknemers afschrikt.”
Wieteke en haar collega Jacintha van Duist, teamleider bij de Zonnehuisgroep hebben samen een nieuwe opleiding ontwikkeld waarmee je direct als junior helpende in de zorg aan de slag kunt. Ook de taal- en rekentoets hoeven ze pas op een later moment te voltooien en daar krijgen ze extra les in als dat nodig is. De mensen die na een halfjaar het basiscertificaat hebben, kunnen ervoor kiezen of ze doorleren of niet. Studenten hoeven daarvoor niet de gehele opleiding af te ronden, alvorens ze aan het werk kunnen. Je kunt ook een module of een deelopleiding volgen en op die manier verder leren.
Dankzij deze aanpak, in samenwerking met het ROC Nova College, is het uitvalpercentage bijna nihil, terwijl dat bij vergelijkbare opleidingen doorgaans wel het geval is. “De drempel om te solliciteren is hierdoor verlaagd. Zelfs als je eerder moeite had vanwege gezinsverplichtingen, taalbarrières of het niveau, is nu alles veel toegankelijker geworden, waardoor werken in de zorg bij onze organisatie voor iedereen mogelijk is. Nu is iedereen welkom en hoeven wij de echte parels, de mensen met hart voor de zorg, niet langer af te wijzen.”
Volgens bestuurder Baas zou het ook heel mooi zijn als mensen met levenservaring bepaalde vrijstellingen kunnen krijgen. Ook de demissionair minister gaf in zijn reactie aan dat hij wel ruimte ziet voor versoepelingen op de huidige regels.
Baas: “Zoals bijvoorbeeld een vrijstelling voor Nederlands, bijvoorbeeld in het geval van Eric die al een hooggenoten opleiding heeft. De urgentie daarvoor moet nog net iets meer voelbaar zijn. We willen weten hoe we daarvoor moeten schakelen met het onderwijs en beleidsmakers om dit in een stroomversnelling te brengen.”
Ondertussen moet Eric volgens de huidige regels nog wel zijn examen Nederlands en rekenen behalen. Maar wanneer hij dat gaat doen, is nog onduidelijk. “Als ik er klaar voor ben”, reageert hij lachend.
Eric Corton wil graag aan het werk in de ouderenzorg en vindt dat het doen van verzorgende taken toegankelijker moet worden voor gemotiveerde, maar niet gediplomeerde mensen, zoals hijzelf. #SophieEnJeroen pic.twitter.com/tssVkkJu5t
— Pauw & De Wit (@pauwendewit) February 20, 2024
