Oxycodon

Op 15 maart 2013 verandert Evelines leven drastisch door een ongeluk. Iemand klapt met flinke snelheid achterop haar auto en omdat de trekhaak haar kreukelzone vermindert, komt de klap hard aan. Vanaf dat moment leeft Eveline met pijn, die eerst wordt verlaagd met zetpillen en paracetamol. Dat blijkt diezelfde nacht al veel te weinig voor de pijn die ze heeft, later geduid als whiplash, fibromyalgie, syndroom van Tietze (hierbij is het kraakbeen in de borstkas ontstoken) en aangezichtspijn.

Ze krijgt oxycodon voorgeschreven om de pijn te onderdrukken, een opiaat dat twee keer zo sterk is als morfine. Zeven jaar later gebruikt ze dit nog steeds en is haar lichaam afhankelijk geworden van de pijnstiller. Elke dag slikt ze 40 mg Oxycontin (langwerkend) en 10 mg Oxycodon (de kortwerkende variant).

Eveline: “Maandenlang dacht ik, volgende week ben ik beter. Na talloze therapieën en behandelingen, zowel regulier als alternatief, kwam het besef dat de pijn niet meer weg zou gaan. Dat is een van mijn donkerste periodes geweest. Ik heb het nu meer geaccepteerd, al zal dat nooit helemaal lukken. Ik weet inmiddels niet meer hoe het is om geen pijn of bijwerkingen te hebben, maar de oxycodon zorgt er in ieder geval voor dat ik weer wat dingen kan doen waar ik van geniet. Als ik dat niet gebruik, voelt het alsof er een vrachtwagen over me heen is gereden, elke beweging doet pijn.”

‘Verslaafd’

Hoewel Eveline al zeven jaar afhankelijk is van oxycodon, ziet ze zichzelf niet als een verslaafde. “De definitie van ‘verslaafd’ is ‘niet in staat los te komen van de genoemde gewoonte’. Ja, zo pas ik inderdaad in dat hokje. Maar ik neem geen oxycodon om een gelukzalig gevoel te krijgen, als een soort beloning. Dat effect heeft het op recreatieve gebruikers, maar bij mij is het echt pijnstilling.”

Eveline beseft dat haar pijn nooit volledig weg zal zijn, maar dat is ook het doel niet. “Ik neem het zodat ik nog kan functioneren en zelfredzaam ben, om met de pijn op een soort nullijn te komen waarop ik me een beetje oké voel. Ik heb nog nooit méér oxycodon willen nemen dan strikt nodig is en ik doe niet alles om maar aan ‘het spul’ te komen. Ik krijg het gewoon op doktersrecept. Die dingen bij elkaar vormen voor mij een essentieel verschil tussen afhankelijk en verslaafd zijn.”

Afbouwen

Eveline mist begeleiding uit de medische hoek en heeft het gevoel dat ze na jaren misschien wel met minder oxycodon af kan. Het is lastig om hier hulp bij te vinden en na lang zoeken besluit ze op eigen initiatief stapsgewijs te gaan minderen, met behulp van taperingstrips. Ze nodigt Jessica Villerius uit om hier verslag van te doen. “Ik wil laten zien hoe moeilijk het kan zijn om te leven én stoppen met oxycodon. Het is geen kwestie van ‘een pilletje innemen, dan gaat het vanzelf goed’. Eigenlijk loop je elke dag een marathon en ik vind het belangrijk om dat te laten zien, ook aan de mensen om me heen. Zij zien me ook alleen maar als ik een goede dag heb, de mindere dagen ziet niemand.”

Ze vervolgt: “Daarnaast hoop ik dat mensen na het zien van deze documentaire beter nadenken over wat ze in hun mond stoppen, voordat ze het gaan gebruiken. Krijg je niet de juiste voorlichting? Lees jezelf in of dubbelcheck het met een andere arts.”

Oxycodon: eenzame strijd tegen pijn

Bijwerkingen oxycodon

In de korte documentaire is te zien hoe Eveline er fysiek en mentaal aan toe is tijdens haar twee pogingen om te minderen. Ze moet beide keren na drie weken stoppen omdat de pijn haar teveel wordt: ze ligt alleen nog in bed, amper in staat tot praten. Waren de ontwenningsverschijnselen te heftig? Nee, aldus Eveline. “Het was een nare combinatie van ontwenning én de chronische pijn die weer verergerde. Ik kreeg last van alle standaard symptomen van afkicken: je zweet, je voelt je onrustig, je krijgt het ineens heel warm en koud, een loopneus, je wordt chagrijnig. Maar dat vond ik niet erg: ik wist dat deze dingen na een paar weken zouden verdwijnen.”

Het was de zenuwpijn en de vlammende pijn in haar armen waardoor ze het niet meer trok. Alles kwam in volle sterkte terug. Ze kon nachtenlang niet slapen, deze vermoeidheid sloopte haar. “Toen ik mijn apotheek om advies en ondersteunende medicatie tegen de vreselijke vermoeidheid vroeg, kreeg ik een heel kort mailtje terug: ‘Ga maar weer terug naar je oude dosis’. Dat gebrek aan begeleiding frustreert me. Dit maakt het extra moeilijk om door te zetten.”

Eenzaamheid

De laatste tijd leest Eveline steeds meer mee in online groepen over chronische pijn en oxycodon-gebruik. Het opzoeken van gelijkgestemden was een tip van Villerius. “Ik was daar nooit zo van, was bang dat ik alleen maar kommer en kwel zou lezen. Maar het is wel fijn om herkenbare verhalen te lezen, want ik wil niet continu mijn omgeving belasten met verhalen over mijn eigen toestand. Je voelt je al gauw een last voor anderen, het wordt snel eenzaam. Ik ben daardoor al wel vrienden verloren, mijn wereld wordt kleiner. ”

Gelukkig blijft er een kleine groep heel fijne familie en vrienden over. Eveline: “Zij hebben begrip voor het feit dat ik soms mijn bed niet uit kan komen voor een afspraak, ook al was ik drie uur daarvoor nog in de stad. Ik doe wat ik kan om een normaal leven te leiden en dat eist altijd een bepaalde tol. Dat ziet niet iedereen, omdat het nare gedeelte altijd achter gesloten deuren plaatsvindt. Ik wilde me niet continu meer verdedigen tegen de vooroordelen die sommige mensen hebben over oxycodon-gebruik. Ik hoop dat de documentaire hierbij helpt.”

Opiaten

Het is Eveline gelukt om te stoppen met 10 mg Oxycodon. Voorlopig blijft ze de 40 milligram Oxycontin nemen tot zich een beter alternatief voordoet. De optie om nogmaals af te kicken onder begeleiding van een kliniek heeft ze overwogen, maar daar zitten de nodige haken en ogen aan. “Ik heb het gevoel dat die trajecten meer geschikt zijn voor recreatieve oxy-gebruikers, mensen zonder medische pijnklachten. De samenwerking van klinieken met pijnartsen is nog niet goed genoeg om mensen als ik goed te behandelen. De combinatie van chronische pijn en medicijnafhankelijkheid maakt het nu nog te ingewikkeld. Als je chronisch pijn hebt, kun je niet zomaar minderen met oxycodon zonder een goed alternatief.”

En dat is volgens haar ook precies waar in de toekomst nog kansen liggen: de communicatie tussen artsen, ziekenhuizen, apotheken én klinieken. “Ik hoop vooral dat artsen en apothekers goed naar zichzelf en hun rol in het opiatenprobleem gaan kijken. Het hoge aantal gebruikers in Nederland (van 80.000 in 2008 naar 440.000 in 2019) is slechts één aspect daarvan. Hun rol in de begeleiding, het monitoren en vooral ook het afbouwen is essentieel, ik mis dat na al die jaren nog steeds. Ze schrijven oxycodon voor, maar weten niet goed hoe ze grip houden op de situatie van een patiënt. Ze kijken niet of iemand na een tijdje kan minderen, of iemand last heeft van bijwerkingen of dat de oxycodon bij hen überhaupt wel werkt. Dat vind ik de échte opiatencrisis.”

Lees ook
Bekijk hier ‘Oxycodon: eenzame strijd tegen pijn’ of lees meer op LINDA.nl/oxycodon

Mocht je na het lezen van dit artikelen zelf vragen hebben over het gebruik en de bijwerkingen van oxycodon, neem dan contact op met je huisarts.