Heb jij ook het idee dat je vaker dan gemiddeld een controle krijgt bij de zelfscankassa? Je bent niet de enige en dat komt hierdoor.
Het is geen domme pech. De kans is groot dat een algoritme je er bewust uitpikt.
Controle bij zelfscankassa
Zelfscankassa’s zijn heerlijk efficiënt. Je kan zelf zo snel (of langzaam) scannen als je wil en vaak sta je eerder buiten dan bij een normale kassa. Tot het moment dat je wéér moet wachten op een medewerker die je bon komt checken. Het voelt willekeurig, maar dat is het niet helemaal, zo ontdekte NRC na onderzoek.
Winkelketens zoals Jumbo en IKEA zweren dat hun steekproeven willekeurig zijn. Het systeem zou automatisch een keer in de zoveel tijd signalen geven aan personeel. Maar volgens kassasysteem-expert Hanno Kallmeyer werkt het anders: winkels stellen zélf regels in om de pakkans van winkeldieven te vergroten. Die regels kunnen jou onbewust tot verdacht gedrag bestempelen.
Bepaalde producten
Er bestaat volgens experts een top tien van producten die vaak worden gestolen. Denk aan dure scheermesjes, alcohol of luxe cosmetica. Scan jij één van deze producten? Dan is de kans groot dat je wordt gecontroleerd. Vooral als je de bijbehorende ‘combi’ vergeet mee te scannen. Denk daarbij aan scheerschuim bij die mesjes. Het kassasysteem merkt dat op en vraagt om een controle.
Sta je lang te dralen bij het schap omdat je niet kan kiezen tussen wasmiddel van merk a of merk b? Slecht nieuws. Het systeem houdt ook de tijd bij tussen het pakken van je zelfscanner en het afrekenen. En: hoe langer je blijft hangen, hoe groter de kans op controle. Want winkeldieven blijven vaak opvallend lang in de winkel, aldus Kallmeyer.
Andere redenen
Heb je veel producten in je mandje of ga je over een bepaald bedrag heen? Ook dan is de kans groot dat je bon wordt gecheckt. Sommige winkels stellen zelfs in dat klanten in bepaalde regio’s of buurten vaker gecontroleerd worden, omdat het diefstalrisico daar ‘statistisch hoger’ zou liggen.
Het systeem ziet je daarmee niet meteen als winkeldief. Maar als je gedrag nét iets te veel lijkt op dat van mensen die wel eens iets in hun tas laten verdwijnen, ben je wel vaker de pineut.