Aangifte

Advocaat Vasco Groeneveld vertegenwoordigt tachtig slachtoffers van de toeslagenaffaire. Half januari deed hij namens een groep gedupeerden aangifte tegen ministers Tamara van Ark (Medische Zorg), Wopke Hoekstra (Financiën) en Eric Wiebes (Economische Zaken).

Ook voormalig staatssecretaris van Financiën Menno Snel en oud-minister Lodewijk Asscher waren bij die aangifte betrokken. Op 3 februari deed de advocaat ook aangifte tegen premier Mark Rutte.

Lees ook
Gedupeerden toeslagenaffaire doen aangifte: ‘Vertrouwen moet hersteld worden’

Protocol

Wie aangifte doet tegen bewindspersonen, moet zich aan een protocol houden. Dat betekent dat de procureur-generaal bij de Hoge Raad een oriënterend onderzoek begin,t gericht op de vraag of er aanknopingspunten zijn voor een opsporingsonderzoek.

Als deze oriënterende fase voltooid is, informeert de procureur-generaal bij de Hoge Raad de minister van Justitie en Veiligheid, Ferd Grapperhaus. Daarbij kan de procureur-generaal niet naar eigen inzicht overgaan tot strafvervolging. Hij moet daarvoor opdracht krijgen van de regering of de Tweede Kamer.

Zo kan Grapperhaus de procureur-generaal opdracht geven om over te gaan op een opsporingsonderzoek. Vervolgens is het aan de regering om een vervolgbeslissing te nemen. Ook als de regering geen opdracht geeft tot strafvervolging, kan de Tweede Kamer daar wél toe besluiten.

Wet

Silvis zegt in het onderzoeksverslag dat de problemen in de toeslagenaffaire het gevolg zijn van wettelijke tekortkomingen. Dat ouders in het toeslagensysteem met grote problemen te maken kunnen krijgen, “is bij het opstellen van de wetgeving niet onderkend”.

Zo zijn belangrijke juridische middelen voor rechtsbescherming toentertijd niet in de wet opgenomen, schrijft Silvis.

Lees ook
Genista is slachtoffer van toeslagenaffaire: ‘Ik kon geen 25.000 euro ophoesten’

Vervolging

De problemen hangen volgens de procureur-generaal niet samen met vervolgbare ambtsdelicten van bewindspersonen. “De aangifte is grotendeels gebaseerd op de ondervraging door een parlementaire commissie”, zegt Silvis. “Wettelijk mag die ondervraging niet als bewijs gebruikt worden in een strafvervolging.” Hij geeft aan dat “in een systeem van parlementaire democratie de politieke verantwoording voorop hoort te staan”.