Tbs met dwangverpleging

Michael P. kreeg in juni van de rechtbank 28 jaar cel en tbs met dwangverpleging opgelegd, voor het doden, verkrachten en het van haar vrijheid beroven van Anne Faber (25). Maar hij ging in hoger beroep. P. wil onder andere strafvermindering, omdat er sprake zou zijn geweest van ‘vormverzuim’ tijdens zijn aanhouding op 9 oktober. Volgens P. hebben de agenten hem hardhandig aan zijn handboeien omhooggetrokken, waardoor hij letsel in zijn schouder opliep. Ook zou hij ‘klappen hebben gekregen’.

Hoe groot is de kans dat Michael P. strafvermindering krijgt?
“Dat is lastig in te schatten. Allereerst moeten rechters nu bepalen of het gerechtshof (het hof dat het hoger beroep behandelt, red.) bepaalde getuigen mag horen. Het gaat dan bijvoorbeeld om de hoofdofficier van justitie Midden-Nederland en de top van de regionale politie. We willen aan hen vragen wie de opdracht heeft gegeven voor de aanhouding van Michael P. en wat de instructie voor die aanhouding was. Hoe hoger binnen de rangorde die beslissing is genomen, hoe groter de ernst van de zaak.”

Stel, je wint de zaak: om hoeveel strafvermindering kan het dan gaan?
“De angst die ik proef uit de reacties op bijvoorbeeld sociale media, is dat cliënt er straks met de helft van zijn straf vanaf komt. Dat gaat niet gebeuren, zo werkt het al geruime tijd niet meer in Nederland. Verder is het moeilijk schatten: alles tussen een paar maanden en een paar jaar is mogelijk, maar het zal naar alle waarschijnlijk nooit meer kunnen worden dan drie jaar. Het gerechtshof beoordeelt de zaak helemaal opnieuw, dus het zou ook kunnen dat de straf hoger uitvalt. Hoger beroep kan altijd een risico zijn. Binnen de advocatuur zeggen we ook wel: appelleren is riskeren. Hoe groot die kans precies is, is koffiedik kijken.”

Sommige mensen vinden het respectloos dat een moordenaar vindt dat hij minder straf verdient. Wat vind jij daarvan?
“Dus iedereen heeft rechten behalve een moordenaar? Tuurlijk druist dit in tegen het gevoelsklimaat. Het is een impopulair standpunt, ja. Maar ook als iemand verdachte is, moet politie en justitie zich aan de wet houden. Bovendien wisten ze op het moment dat mijn cliënt aangehouden werd, nog niet of hij schuldig was. Voorafgaand aan de aanhouding was hij lichamelijk in orde, daarna niet meer. Hij heeft een scheurtje in het bot van zijn schouder opgelopen, in onze ogen door toedoen van het arrestatieteam, toen hij geblinddoekt en geboeid in een politiebusje zat.”

Lees ook
Zaak Anne Faber: waarom Michael P. in hoger beroep gaat

Was het Michael P.’s idee om in hoger beroep te gaan of heb jij hem dat geadviseerd?
“Ik kan mijn beroepsgeheim niet schenden, zelfs niet voor LINDA. In zijn algemeenheid kan ik zeggen dat het mijn baan is om mijn cliënt te adviseren en alle mogelijke situaties en uitkomsten voor te houden, dus dat heb ik ook gedaan. Maar advocaten kunnen nooit zelfstandig in hoger beroep gaan, daar is altijd een opdracht van de cliënt voor nodig. Dat lees ik in sommige media verkeerd terug.”

Toch nemen veel mensen het jou persoonlijk kwalijk dat er een hoger beroep komt. Krijg je veel boze reacties?
“Mijn collega en ik krijgen zeker boze berichten, met allerlei verwensingen naar onze kant. Eén die me bij is gebleven, om je een voorbeeld te geven: ‘Ik hoop dat je eigen dochter dit overkomt.’ Tja, dan wordt het allemaal wel erg persoonlijk. Gelukkig hebben we een dikke huid en weten we dat het bij ons verder prachtige vak hoort.”

Raakt het je?
“Het went in elk geval nooit. En ik heb het nog nooit, in mijn hele carrière, in deze extreme mate ervaren. Ik word er niet vrolijk van, maar dat zou niemand worden. Het hart ligt op de tong en ook daar heb ik begrip voor, want dat is een bijverschijnsel van alle media-aandacht. Er zijn veel moordzaken geweest, die minder aandacht krijgen. Een jonge vrouw in de bloei van haar leven – en dan eerst die verdwijning – dat raakt de maatschappij.”

Vind jij het zelf nooit moeilijk om een bewezen moordenaar, in vele ogen ‘een slecht persoon’, te verdedigen?
“Ten eerste kan je als advocaat nooit je persoonlijke ideeën een rol laten spelen in de behandeling van de zaak. Dat moet je aan de kant kunnen zetten, anders moet je een ander vak kiezen. Ten tweede is iemand die slechte daden heeft begaan niet per definitie in zijn diepste kern een slecht persoon. ‘Gij die zonder zonde is, werpe de eerste steen’. Ik denk dat je geen strafrechtadvocaat tegenkomt die dit niet vindt, maar: iedereen heeft recht op verdediging. Voor veel mensen is dit lastig voor te stellen, totdat ze zelf een keer in aanraking komen met politie en justitie. Dan ben je vaak blij met de bijstand. Je verliest je mensenrechten niet bij het plegen van een misdrijf.”

Lees ook
Onvrede binnen politie over hardhandige arrestatie Michael P.

Heb je getwijfeld om deze zaak aan te nemen?
“Nee, voor wat betreft de inhoud van de zaak niet. Wel heb ik op de werkvloer besproken wat zo’n zaak allemaal teweeg kan brengen voor een kantoor. Ik neem in principe iedere strafzaak aan. Als je twijfels hebt over een zaak, moet je het als advocaat niet doen, simpel zat. Maar dat is nog nooit gebeurd in mijn carrière.”

Een zaak met zoveel media-aandacht kan ook goed zijn voor de carrière van een advocaat, is dat door je hoofd geschoten toen je de zaak aannam?
“Dat speelt geen enkele rol. Of er veel aandacht is voor een zaak is voor mij geen reden om die wel of niet te behandelen. Het hoort er soms erbij.”

Media-aandacht kan ook de publieke opinie beïnvloeden, wat (onbewust) ook weer invloed zou kunnen hebben op een zaak.
“Daar ben ik zelf niet mee bezig in deze zaak. Ik heb een keer bij Nieuwsuur gezeten om de algemeenheden rondom tbs toe te lichten, ik heb een interview aan NU.nl gegeven en ik sta media aan het einde van een zitting te woord. We zijn voor veel meer praatprogramma’s gevraagd, maar dat vonden we niet passend.”

Waarom vind je dat niet correct?
“Er wordt al genoeg over het onderwerp geschreven. De media onnodig opzoeken is vervelend voor de nabestaanden.”

Lees ook
Zaak Anne Faber: waarom Michael P. in hoger beroep gaat

Waarom doe je dit interview dan wel?
“Omdat ik het als advocaat als plicht zie om mensen in sommige gevallen te informeren over het grotere plaatje: het controleren van politie en justitie. Als er consequenties aan deze hardhandige aanhoudingen worden verbonden, geldt er in de toekomst wellicht een ander arrestatiebeleid. Betere regels kunnen voorkomen dat de politie voortaan zijn gang kan gaan tijdens een arrestatie-actie. Verdachten zijn immers onschuldig, totdat het tegendeel wordt bewezen.”

13 december volgt de beslissing van het gerechtshof of er nog getuigen gehoord moeten gaan worden. Op 28 en 29 mei 2019 wordt het hoger beroep van de zaak Anne Faber inhoudelijk behandeld.