Vrouwelijke managers

Langzamerhand komen steeds meer vrouwen op sleutelposities terecht. In Nederland ligt het aandeel vrouwelijke leidinggevenden bij grote bedrijven op 14 procent, 26 procent van onze hoogleraren is vrouw. Daarnaast heeft het nieuwe kabinet evenveel mannelijke als vrouwelijke bewindslieden en komt er een vrouwenquotum voor Raden van Commissarissen van beursgenoteerde bedrijven. Schot in de zaak, dus.

Van der Lippe vroeg zich af wat het effect is van deze veranderende samenstelling aan de top en besloot het te onderzoeken. 15.000 werknemers en hun managers werden ondervraagd, afkomstig uit verschillende sectoren in negen Europese landen. Ze richtte zich hierbij op twee hoofdthema’s: de loonkloof en bedrijfscultuur.

Loonkloof

Ook in ons land bestaat er nog altijd een loonkloof van 17 procent tussen mannelijke en vrouwelijke werknemers. Dat is minder dan het ooit was, maar nog altijd een aanzienlijk verschil. Wordt zo’n loonkloof automatisch kleiner als er meer vrouwelijke managers aangesteld worden?

Helaas is dit niet het geval. Vrouwelijke managers zijn ook maar gewoon een schakel in een organisatie, blijkt uit het onderzoek. Als zij zaken willen aanpassen, moet de hele organisatie – én bijbehorend systeem – met hen mee veranderen. En daar heb je doorgaans veel meer invloed voor nodig dan her en der een extra vrouwelijke manager.

Bedrijfscultuur

Gelukkig is er ook goed nieuws: vrouwelijke managers maken namelijk wél verschil als het gaat om bedrijfscultuur. Uit het onderzoek blijkt dat werknemers met een vrouwelijke manager meer steun vanuit hun leidinggevende ervaren. Daardoor gaan ze makkelijker het gesprek aan, ervaren ze minder frustraties op het werk en wordt er minder overgewerkt.

Daarnaast zorgen vrouwelijke managers vaker voor een meer familievriendelijke cultuur op de werkvloer. Van der Lippe: “Dat uit zich vooral in een betere werk-privé balans. Je moet dan denken aan flexibele werktijden, of eerder naar huis kunnen als een kind ziek is. Werkprestaties staan nog altijd voorop, maar mét oog voor de thuissituatie. Werknemers vinden dus dat vrouwen daar beduidend beter in zijn.”

Interessant genoeg hebben mannelijke managers dit verschil in bedrijfscultuur niet door. Als je het hen vraagt, denken ze juist dat zíj de beste werk-privé balans verzorgen voor hun werknemers. “Misschien is die intentie er wel, maar is dit nog niet concreet merkbaar bij werknemers”, zegt Van der Lippe. “Of de mannelijke managers denken dat ze het goed genoeg doen en er daarmee al zijn.” Hoe dan ook zijn de uitkomsten van dit onderzoek een reality check voor deze groep managers: werk aan de winkel.

Verbetering

Op managementniveau zijn er nog flink wat slagen te maken, vindt Van der Lippe. “Als mensen gaan managen wordt vaak te makkelijk aangenomen dat zij wel weten hoe dat moet. Maar bij een titel krijg je niet automatisch de kwaliteiten cadeau. Organisaties moeten meer tijd spenderen aan het opvoeden van goede managers. Schenk daarbij meer aandacht aan het ontwikkelen van feminiene leiderschapskwaliteiten (begripvol, aandachtig, collegiaal), ook bij mannen. Dat is een eerste stap naar het verminderen van ongelijkheid.”

Gelijkheid is niet alleen de verantwoordelijkheid van organisaties, maar ook onderdeel van een bredere maatschappelijke ontwikkeling. “Don’t fix the women, fix the system“, pleit Van der Lippe. “Denk na over de genderstereotypen in ons land. Zorg inderdaad voor ouderschapsverlof voor mannen, zorg dat managers zichzelf andere leiderschapskwaliteiten aanmeten. Daarmee verander je het systeem waarin we werken.”

Donderdag 13 januari organiseert de Universiteit Utrecht een online talkshow over dit onderzoek met o.a. Wiebe Draijer (CEO Rabobank). Aanmelden kan via uu.nl/fow. 

Prof. dr. ir. Tanja van der Lippe

Meer vrouwen dan ooit: dit zijn de nieuwe én bekende gezichten van Rutte IVLees ook