Woorden kunnen een enorme impact hebben. Des te belangrijker dat artsen ook weten hoe ze taal gebruiken. Want wanneer hij of zij woorden positiever formuleert, dan kan dat ervoor zorgen dat een patiënt minder angstig wordt. Dat blijkt uit onderzoek.
Inge Stortenbeker promoveerde onlangs aan de Radboud Universiteit op taalgebruik van artsen. LINDA.nl sprak haar.
Aanzet voor Stortenbekers onderzoek was een gesprek met haar moeder. “Zij is arts en we hadden het er over wat taal doet met een patiënt. Op dat moment deed mijn moeder ook mee aan een onderzoek en ik vond dat wel interessant.” Daarop volgde een langdurig onderzoek naar wat de taal van een arts doet met een patiënt. “Ik kwam erachter dat als een arts kiest voor positievere bewoording, een patiënt minder angstig wordt.”
Met name bij de groep mensen die met langdurige, onverklaarbare klachten rondlopen, communiceren artsen minder positief. “Denk aan rugklachten, hoofdpijn of buikpijn.” Vaak hebben deze patiënten al een soort stigma dat ze de boel overdrijven. “Terwijl ik tijdens het onderzoek erachter kwam dat hun taalgebruik niet verschilt van andere patiënten. Als een arts dan wel met negatieve bewoording gaat uitleggen dat er niets te vinden valt, dan zien we dat zo’n patiënt alleen maar angstiger wordt.”
En die negatieve bewoording zit hem in de kleinste dingen. Als voorbeeld noemt Stortenbeker ‘Ik hoor niets geks’. “Daarin zit een ontkenning. Onbedoeld kan dat ervoor zorgen dat de patiënt denkt dat de klacht dan in twijfel wordt getrokken. Je kunt ook zeggen ‘de longen klinken schoon’. Dat is veel positiever en in je taalgebruik neem je de patiënt ook serieuzer.”
Gevolg is dus dat iemand met een geruster gevoel naar huis gaat. Maar dit wil niet zeggen dat artsen om de hete brei moeten blijven heen draaien. “Blijf wel altijd duidelijk in het geval het gewoonweg niet te achterhalen valt waar de klachten vandaan komen. Aan die duidelijkheid hebben patiënten onder de streep veel meer.”
Met haar promotie en bevindingen op zak wil Stortenbeker de praktijk in. “Dit kan voor artsen echt handvatten bieden. In eerdere gesprekken was al wel duidelijk dat artsen zelf ook het idee hadden dat er iets gedaan kon worden aan hun communicatie, maar waar dat ‘m in zat was nog niet helemaal duidelijk. Nu wel.”
Huh? Spaanse tiener doet zich voor als arts en behandelt patiënten
