Velen van ons moeten er vroeg of laat aan geloven: een koortslip. Over dit korstige fenomeen gaan veel wilde verhalen rond. Maar wat is feit, en wat is fabel?
We vroegen Thomas Rustemeyer, dermatoloog bij Amsterdam UMC, hoe het nu écht zit.
Dit zijn de feiten en fabels over de koortslip en het herpesvirus
Koortslip
Het is geen prettig gevoel of gezicht, zo’n hoopje blaasjes op of rond je lippen. Het jeukt, het brandt of het tintelt. Ongeveer 1 op de 3 mensen krijgt ooit te maken met zo’n pruttelende koortslip. Maar wat is het eigenlijk en hoe kom je eraan? LINDA. zocht naar antwoorden aan de hand van negen stellingen.
1. Een koortslip wordt veroorzaakt door het herpesvirus.
Feit. “Dat klopt”, zegt Rustemeyer. Het herpesvirus is een zeer besmettelijk DNA-virus en vermenigvuldigt zich met name in je huidcellen. “Je cellen raken zo vol met virus dat ze ontploffen. Daardoor komen veel infectieuze deeltjes vrij en raken nieuwe cellen besmet.” Bij een koortslip zit het virus in de blaasjes.
Maar wanneer je een koortslip krijgt, heeft je immuunsysteem al ingegrepen. Dat is dus goed nieuws. “Dat is het begin van het einde, je bent er bijna vanaf.”
2. Je komt er nooit écht meer vanaf.
Feit. “Die lip gaat wel weer over, maar het herpesvirus blijft altijd in je lichaam.” Het zit verstopt in de zenuwen van je ruggenmerg. “Als het immuunsysteem niet oplet – je bent bijvoorbeeld ziek of gestrest – kan het virus weer geactiveerd worden. Het loopt dan letterlijk door je zenuwen heen naar je huid, waar het uiteindelijk weer een koortslip zal creëren.”
Veel mensen raken als kind besmet, maar krijgen nooit klachten. Waarom het virus bij de een wel een koortslip creëert en bij de ander niet, is niet bekend.
3. Van zoenen krijg je een koortslip.
Feit. “Door iemand te zoenen kun je voor het eerst besmet raken met het herpesvirus.” Die besmetting vindt vaak plaats via de lippen – dat kan dus ook via een glas water – omdat die huid zo dun is. “Het virus glipt daar makkelijk doorheen.”
Je kunt het virus ook met de handen overdragen naar de huid. Na de lippen komt het virus het vaakst tot uiting op de wijsvinger van je dominante hand. “Die vinger is dan rood gezwollen en dik met kleine blaasjes erop. Heel pijnlijk.”
4. Als je orale seks hebt met iemand met een koortslip, kun je genitale herpes oplopen.
Feit. Een koortslip wordt veroorzaakt door labiale herpes, terwijl de variant onder de broekriem genitale herpes heet. Heb je orale seks met een koortslip, kun je een bedpartner genitale herpes geven. Maar je kunt ook weer een koortslip krijgen van iemand met genitale herpes. Altijd opletten dus.
5. Met een koortslip kun je niet op kraamvisite.
Feit. “Doe maar niet”, zegt Rustemeyer. Pasgeboren baby’s kunnen ernstig ziek worden van herpes en er zelfs aan overlijden. Voor gezonde volwassenen is het niet gevaarlijk, maar baby’s kunnen een ontsteking in de hersenen krijgen.
Gelukkig hebben de meeste moeders het herpesvirus gehad. Dan dragen zij via het bloed en de borstvoeding beschermende antistoffen over op de baby. Het herpesvirus is niet alleen gevaarlijk voor pasgeboren baby’s. Ook kankerpatiënten en andere personen met een zeer kwetsbaar immuunsysteem lopen risico op een ontsteking in de hersenen.
6. Een koortslip komt door slechte hygiëne.
Fabel. “Dat is echt onzin. Heeft er niks mee te maken.”
7. Door de zonnebank kan je koortslip weer terug komen.
Feit. Alles wat je immuunsysteem verzwakt, verhoogt de kans. Zo ook UV-licht, legt Rustemeyer uit. “Daarom krijgen mensen op wintersport ook vaak een koortslip.”
Daarnaast loop je meer risico als je ernstig ziek bent of zware medicatie slikt, of als je veel stress ervaart. “En dat is voor iedereen absoluut anders: het kunnen doodsangsten zijn, maar ook een nieuwe verliefdheid.”
8. Het wordt héél koud dit weekend. Grote kans dat die korst terugkomt.
Fabel. Alleen als je zonder jas door de sneeuw gaat rollen en flink ziek wordt, zegt Rustemeyer. Een koortslip krijg je eerder door de zon dan door de kou.
9. Met zalfjes en crèmes kun je een koortslip voorkomen.
Lastig. “Met een virusremmende crème kun je de kans op een koortslip wel verlagen.” Je kunt je lippen insmeren als je weet dat je in een stressvolle situatie terecht komt. Ga je naar de zon, pak dan de zonnebrand erbij.
Heb je ‘m helaas al te pakken, dan kun je ervoor zorgen dat de huid mooi heelt door hem goed schoon te houden en er vooral niet aan te plukken. Zo voorkom je een bacteriële infectie. Ook kun je eventueel een wondcrème gebruiken.
Dit artikel werd eerder gepubliceerd op 10 april 2022.
Hoe krijg je een koortslip zo snel mogelijk weg?
