Het aantal darmkankerpatiënten onder de vijftig jaar neemt wereldwijd, zo ook in Nederland, toe. Hoewel de precieze oorzaken nog onduidelijk zijn, suggereren studies dat voeding een grote rol kan spelen in het ontwikkelen van kanker.
Wat dat betekent? LINDA. vraagt het aan het Voedingscentrum.
De afgelopen tien jaar is het aantal jonge mensen (onder de 50 jaar) met de diagnose darmkanker gestegen. Vorige week publiceerde het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde het onderzoek van IKNL (Integraal Kankercentrum Nederland) waarin deze stijging naar voren komt. Onderzoeker Marloes Elferink analyseerde samen met het IKNL voor dit onderzoek, 30 jaar aan data.
Darmkanker onder jonge mensen wordt nog steeds gezien als zeldzaam, toch wordt verwacht dat het aantal jonge darmkankerpatiënten de komende jaren zal toenemen. In 2023 telde Nederland 654 jonge darmkankerpatiënten, in 2035 stijgt dat aantal naar verwachting naar 762 gevallen.
Darmkanker kent vele oorzaken, er is vaak niet één aanwijsbare oorzaak waarom iemand darmkanker krijgt. Wel komt uit onderzoek naar voren dat leefstijl- en omgevingsfactoren een rol kunnen spelen bij de ziekte, zoals voedselkeuzes.
Mannen mijden massaal bevolkingsonderzoek darmkanker door angst: 'Of omdat ze het vies vinden'
Het Voedingscentrum besteedt al langer aandacht aan de risico’s van voeding op het ontwikkelen van verschillende vormen van kanker.
“Hoewel het ontwikkelen van kanker natuurlijk een proces is van jaren, kun je met de juiste voeding het risico op sommige soorten kanker wel verkleinen”, vertelt Tara Eikenaar, werkzaam bij het Voedingscentrum. “We leven in een eetomgeving waarin het best lastig is om altijd gezond te eten. Het is daarom heel goed om zelfbewust te zijn van wat je eet.”
Om de basics van een gezond eetpatroon even te herhalen, somt Eikenaar de richtlijnen nog een keer op.
“Het is belangrijk om gevarieerd te eten; eet daarnaast veel groente en fruit en drink voldoende. Matig met rood en bewerkt vlees en alcohol, focus je juist op volkorenproducten voor vezels, en vervang verzadigde door onverzadigde vetten. Zorg dat je van alle goede voedingsstoffen voldoende binnen krijgt. Wat producten met veel suiker, zout of verzadigd vet betreft: alles met mate.”
Eikenaar licht soorten producten uit waar je beter niet te veel van kunt eten en waarvan is aangetoond dat te veel van deze productende kans op kanker verhoogt. Het gaat hierbij onder andere om rood vlees, bewerkt vlees en aangebrand voedsel. Het eten van bijvoorbeeld veel groente, fruit en volkorenproducten verkleint juist de kans op sommige soorten kanker.
Jennifers man had uitgezaaide darmkanker: 'Het leven was uitzichtloos lijden geworden'
Rood vlees is vlees, afkomstig van runderen, schapen, geiten en varkens, kalveren en paarden. Hoewel de kleur van het vlees niet altijd rood is, valt dit wel onder ‘rood vlees’. Het eten van veel rood vlees, meer dan 100 gram per dag, zou het risico op darmkanker met tien procent verhogen volgens de Gezondheidsraad.
Ook bewerkt vlees kun je beter vermijden. Het gaat hierbij om zowel wit als rood vlees. Bewerkt vlees is bewerkt om de smaak of houdbaarheid te beïnvloeden door het roken, zouten of drogen van het vlees, of het toevoegen van conserveringsmiddelen, zoals nitraat of nitriet. “Dit zijn bijvoorbeeld hamburgers of vleeswaren zoals salami”, vertelt Eikenaar. Het eten van veel bewerkt vlees (meer dan 50 gram per dag) hangt samen met een verhoogd risico van vijftien procent op darmkanker.
Volgens het Voedingscentrum kun je aangebrand voedsel beter vermijden. “Hier komen stoffen vrij die schadelijk kunnen zijn voor je gezondheid”, vertelt Eikenaar.
Je hebt het de laatste vast voorbij zien komen, het belang van je vezelinname. Waarom is het zo belangrijk? “Het risico op darmkanker is zo’n vijftien procent verlaagd bij mensen die veel vezels eten in vergelijking met mensen die weinig vezels eten.”
“Boven een inname van 25 gram vezel per dag is dit effect het grootst. Het lijkt er verder op dat hoe meer vezels men eet, hoe lager het risico is op darmkanker. Elke tien gram meer vezels per dag hangt samen met een ongeveer tien procent lager risico op darmkanker.”
Katja (51) heeft zeldzame NET-kanker: 'Ik dacht dat ik een spastische darm had'
“Als vezels door de bacteriën in de darm worden gefermenteerd, ontstaan korte-keten vetzuren zoals butyraat. Butyraat is een belangrijke voedingsstof voor de cellen van de darmwand”, vertelt het Voedingscentrum.
Daarnaast zijn vezels belangrijk voor de ontlasting. “Vezels werken in de darm als een soort spons waardoor ze water opnemen. Hierdoor krijgt de ontlasting de juiste substantie, en voorkom je obstipatie maar ook een te slappe ontlasting.” Ook blijven darmen door vezels in beweging.
Darmkanker ontstaat vaak in de dikke darm. Er ontstaan poliepen, kleine bultjes, aan de binnenkant van de darmwand. Poliepen zijn vaak onschuldig, maar toch kunnen zij zich ontwikkelen tot wat we later darmkanker noemen. Hoewel veel mensen darmpoliepen hebben, is het belangrijk ze tijdig op te sporen om zo de ontwikkeling van kanker te voorkomen en de kans op volledige genezing te vergroten.
Volgens het MDL Fonds kunnen de volgende symptomen duiden op darmkanker: bloed- of slijm bij de ontlasting, verandering van ontlasting, minder eetlust, buikpijn of buikkrampen, loze aandrang, afvallen zonder oorzaak en vermoeidheid.
Het MDL Fonds raadt daarnaast aan bij aanhoudende klachten naar de huisarts te gaan. Mocht je bloed zien in je ontlasting, dan is het dus altijd raadzaam om naar de huisarts te gaan.
Ashley (16) kan al drie jaar niet poepen: 'Mijn stoma zou helpen, maar ik werd alleen maar zieker'
