Dan denk je natuurlijk meteen aan zaken als frisdrank, snoep en het vertrouwde hagelslagje op je boterham, maar een gedeelte van het probleem zit hem juist in de stiekeme suikers. “Het wordt aan van alles toegevoegd, ook aan producten die niet per se zoet smaken. Hartige producten als pastasauzen, kruidenmixen of voorverpakte soep en vleeswaren zitten ook vol suiker. Voor de smaak, maar ook omdat het de houdbaarheid vergroot of kleur intact houdt. Kijk maar eens aandachtig naar een paar etiketten in de supermarkt, het zal je verbazen hoeveel suiker je tegenkomt.”

Verslaving

Hoewel suiker flink verslavend kan werken, kun je er niet écht verslaafd aan raken zoals bij drugs of alcohol. Brouwers: “Er is geen bewijs voor dat het beloningssysteem van je hersenen wordt aangepast. Bij alcohol of drugs zie je dat je steeds meer nodig hebt om dezelfde ‘beloning’ te krijgen. Bij suiker gebeurt dat niet, maar het voelt voor veel mensen wél even verslavend.”

Dat komt door – daar is-ie weer – dopamine, het gelukshormoon dat je brein aanmaakt als jij iets suikerrijks eet. Je krijgt een piek in energie en voelt je even prettig, je lijf beloont je als het ware voor het eten van suiker. Dat is een overblijfsel van vroeger, legt de diëtist uit.

“Toen moesten mensen door voedselschaarste op zoek naar producten die veel en snel energie leveren: suiker- en vetrijke producten. Als je dan zoiets at werkte die dopamineboost als beloning: goeie vondst, hier heeft je lijf iets aan, zoek maar verder. Tegenwoordig is die schaarste ver te zoeken, maar blijft ons doel om die energie binnen te krijgen. De suikerdip na je piek wil je het liefst opvangen door méér suiker te eten. En dat maakt het een heel lastige gewoonte om te doorbreken.”

Suikervrije week

Precies daarom organiseert het Diabetes Fonds de Nationale Suiker Challenge, waarin je een week lang alle toegevoegde suikers probeert te vermijden. “Een vrij extreme aanpak”, geeft Brouwers toe, “maar nodig als je je écht bewust wilt worden van waar het allemaal in zit. In die week kom je daar vrij drastisch achter, zodat je vervolgens ná die week betere keuzes kunt maken. Keuzes die ook goed vol te houden zijn, met kleine stappen.”

Makkelijk is die week niet, wie meedoet kan de eerste dagen flink moe zijn. Je energiedips worden ineens niet meer opgevangen met snelle sugar rushes, dat is wennen. “Je vervangt die door voedzamere alternatieven, met vitaminen, mineralen en vezels. Maar aan het eind van die week merk je dus wél bij de meeste mensen dat ze de gemiste energie juist terugkrijgen. Dat ze beter slapen, soms iets afvallen, maar vooral minder dips ervaren. En daar gaat het om.”

Quick win

Wil jij wel minderen met suikers, maar durf je bovenstaande uitdaging niet aan? Ook dan heeft Brouwers wat tips. “Een goede quick win is suikerrijke dranken vervangen door gezondere alternatieven. Pak ’s zomers bijvoorbeeld geen cola, maar bruiswater met schijfjes citroen of ander fruit erin.”

Verder raadt ze aan om maaltijden te plannen en voor je ‘zwakkere’ momenten – einde middag of ’s avonds op de bank – gezondere alternatieven in huis te hebben. “Vaak ontstaat dat verlangen uit verveling, moeheid of de behoefte aan ontspanning. Maar ik zeg altijd: als honger niet het probleem is, is eten niet de oplossing. Zoek afleiding, wandel, of snack wat noten, groenten of fruit.”

Lees ookDiëtist Louise: 'Bedenk vooral waaróm je iets wilt veranderen, motivatie is alles'