Met je handen eten. Een patatje, sushi misschien of een hamburger, maar hoe zou het voelen om álles zonder bestek te eten. Redacteur Sjoerd probeerde het twee weken lang uit – ook het kerstdiner.
“Ben je je bestek kwijt Sjoerdie?”, zei een van mijn huisgenoten.
Geïnspireerd door een tantra retraite waar ik een week lang alleen maar met mijn handen at, dacht ik het thuis ook eens te proberen. Ik merkte tijdens mijn bijzondere week – niet alleen vanwege het eten – dat ik langzamer, bewuster en minder at en ook minder behoefte had aan snacks. Dat wilde ik in de gewone wereld ook wel.
Maar waar het in een groep mensen die allemaal zonder bestek aten, na wat aanvankelijke schroom, makkelijk was om de met de soeplepel ingegoten beschaving los te laten, leek het me thuis lastiger. Wat zouden mijn huisgenoten van mij vinden? Zou het niet verleidelijk worden om mijn havermout toch met een lepel te eten? En hoe moest dat dan met het kerstdiner?
De eerste maaltijd met mijn vijf huisgenoten koos ik een tactische plek aan tafel, aan het verre eind, half achter een vaas en een paar kaarsen. We aten pasta en ik kon een eind komen voordat een huisgenote een opmerking maakte over de slierten spaghetti die ik met mijn handen naar binnen liet glijden. “Ben je je bestek kwijt Sjoerdie?”
Terwijl ik probeerde door te gaan met spaghettislurpen alsof het de normaalste zaak van de wereld is, besloot ik niet te veel uit te leggen over mijn voornemen. Ik hield het bij: “Ik heb na mijn retraite nog even geen zin om weer met bestek te eten.” Daar namen mijn tafelgenoten genoegen mee.
Even helemaal zen op retraite: 'Zie het als een jaarlijkse APK'
Ik eet niet elke dag samen met mijn huisgenoten. Vaak genoeg eet ik op mijn kamer, alleen of met mijn vriendin. Het hielp dat zij naar dezelfde retraite was geweest en dat zij ook graag zonder bestek at.
Maar ik kwam wel wat praktische uitdagingen tegen. Zoals hoe ik soep het beste kon eten. Slurpen uit een kommetje was geen probleem, maar hoe gaat het met een soep met stukjes erin? En hoe krijg ik de soep überhaupt in mijn kommetje?
Ik moest óf concessies doen aan mijn bestekloze bestaan, óf geklieder op de koop toe nemen. Ik koos voor het tweede en schepte de Japanse paddenstoelensoep met noedels direct met mijn kommetje uit de pan.
Het opeten werd een combinatie van slurpen en kauwen. Het was aanvankelijk best frustrerend, maar doordat ik werd gedwongen langzamer te eten ging ik ook beter proeven en smaakte mijn eten beter.
Een ander obstakel bleek heet eten. Een deel van de lol van eten met je handen is een beetje met je eten te kunnen spelen. Knijpen in mijn havermout was stiekem heel lekker.
Behalve die keer dat ik te hete havermout at en ik mijn handen brandde. Een tip voor iedereen die dit ook wil proberen: eet van buiten naar binnen. Het binnenste van een kom havermout bevat een soort magma. Maar het goede nieuws is dat ik in ieder geval niet mijn mond brandde.
Mijn experiment voortzetten tijdens kerst kon nog wel eens uitdagend worden, dacht ik. Ik had vorig jaar alleen met mijn moeder kerst gevierd en toen hadden we sushi gegeten. Maar we aten dit jaar niet met zijn tweeën en ik wilde mijn rare gebruiken ook niet opdringen aan de andere eters.
Gelukkig hou ik erg van koken – ik heb in een ander leven een vegan kookboek gemaakt – en was het makkelijk om invloed uit te oefenen op het menu, mits ik zelf zou koken. Ik koos voor Sri Lankaanse curry, omdat ik op reis in Sri Lanka meestal ook met mijn handen at. Misschien kon ik de anderen aan tafel met een reisverhaal verleiden om mee te doen?
Dat bleek niet zo te zijn, maar doordat ik had gekookt bleek ik de regie over de eettafel te hebben en keek niemand er raar van op dat ik mijn lepel niet gebruikte en de zes verschillende soorten curry met een stukje pannenkoek naar binnen schoof. Het werd een gezellige kliederboel. Mijn handen en mijn gezicht zaten onder de curry en ik zag eruit als een kleuter die aan de grotemensentafel was beland.
Ik was heel benieuwd hoe het zou zijn om uit eten te gaan in een chique restaurant en daar met mijn handen te eten, maar dat was me door de lockdown niet gegund.
De pandemie maakte me er ook extra bewust van was dat ik mijn handen goed moest wassen voor het eten. En nog maar een tip: zorg ervoor dat je niet vlak voor het eten je handen wast met van die zeep waarvoor je geen water nodig hebt, want dat blijft aan je handen zitten en dat smaakt vies!
Ook heb ik vanwege covid een kleine concessie gedaan, door wel eten op te scheppen met een opscheplepel als ik bezoek had. Dat leek me met het oog op hygiëne de beste optie.
Ik at deze twee weken inderdaad rustiger en bewuster, waardoor eten beter smaakte. Onder het eten met mijn telefoon bezig zijn, wat ik al niet veel deed, was er niet meer bij, wat ook fijn was.
Minder snacken lukte minder goed. Dat kwam waarschijnlijk ook niet zozeer door met mijn handen eten, maar simpelweg doordat er tijdens de retraite voor me gekookt werd en ik nauwelijks toegang had tot snacks.
Er zijn trouwens ook onderzoeken die stellen dat met je handen eten goed is voor de spijsvertering. Dat heeft iets te maken met de zenuwen in je vingers die je hersenen een signaal geven dat je lijf zich moet voorbereiden op wat komen gaat. Ook krijg je via je handen bacteriën binnen die goed zijn voor je immuunsysteem.
Er is wel een zekere dosis het-kan-me-niet-schelen-wat-je-van-me-vindt nodig om altijd met je handen te eten. Zonder is het lastig vol te houden. Aan de andere kant kan het je misschien juist helpen om een beetje los te komen van het oordeel van anderen. Probeer het maar eens.
Redacteur Sjoerd tapete zijn mond dicht in bed: 'Mijn vriendin lachte me uit, maar ik sliep goed'
