Druk, druk, druk: wie is het niet? Veel mensen hebben het gevoel steeds drukker te worden, maar minder gedaan krijgen. Psycholoog Mark Tigchelaar heeft hier een verklaring voor: ‘We ervaren steeds meer afleiding, in welke vorm dan ook.’
Gemiddeld word je per dag zo’n 500 keer onderbroken in wat je doet.
“Denk aan een telefoontje tijdens het werk, muziek tijdens het fietsen of even je Instagram checken tijdens het tandenpoetsen”, legt Tigchelaar uit. “Het enige moment op de dag zonder afleiding is vaak onder de douche, maar zelfs dan luisteren sommige mensen een podcast.
Zowel op werk als in onze vrije tijd komen de prikkels massaal op ons af. Veel mensen zien het lezen van een boek of het kijken van een serie als ontspanning. Vergis je niet: je brein maakt geen onderscheid tussen het bestuderen van een document op werk of het scrollen door Instagram. Bij beide activiteiten moeten onze hersenen informatie verwerken en dat kost energie. We zijn zo verslaafd aan afleidingen dat we steeds op zoek zijn naar een nieuwe externe prikkel. Eigenlijk zijn we steeds op zoek naar een vorm van verdoving.”
Al die afleidingen zijn ongezond voor je brein en voor je productiviteit. Het vermindert concentratie en motivatie, omdat je dopaminelevel steeds wordt verstoord. “Door een continue overload aan prikkels, gaat je brein interen”, legt Tigchelaar uit. “Je kan dat bijvoorbeeld merken doordat je minder scherp kunt nadenken of meer uit het raam begint te staren. Dit zijn signalen dat je hersenen behoefte hebben aan rust. Als je te lang niet naar deze signalen luistert, loop je risico op een burn-out. In dat geval heb je te weinig brandstof meer om nog iets gedaan te krijgen.”
'Hoe weet je of je in een burn-out zit of alleen gestrest bent? En wanneer trek je aan de bel?’
De sleutel ligt volgens Tigchelaar niet in het beter managen van je tijd, maar in het krijgen van meer grip op je aandacht: “We hebben niet meer tijd nodig, maar simpelweg minder afleiding. Door meer grip op je aandacht, krijg je rust en focus. Je zult merken dat je zonder afleiding, sneller in een focusflow raakt en veel meer gedaan krijg. Combineer de focusflows met genoeg pauzes, het liefst elk uur. Doe tijdens de pauze iets wat het tegenovergestelde is van je werk. Dus als je zittend achter een scherm werkt, ga je naar buiten en als je veel moet lopen tijdens je werk, ga je zitten.”
Elk uur pauze houden klinkt misschien als heel veel, maar pauzes zijn echt nodig om op te laden. “Het is een illusie om te denken dat we acht uur per dag productief kunnen zijn. Als je de focusflow aanhoudt, zul je stapje voor stapje merken dat je hersenen los beginnen te raken van de verslavende neigingen aan afleiding en je meer gedaan krijgt in een stuk minder tijd.”
Tigchelaar geeft drie tips die je helpen om meer grip op aandacht te krijgen in je dagelijks leven: “De toepassing hiervan is voor iedereen anders, maar het uitgangspunt blijft hetzelfde.
Met deze drie tips zorg je ervoor dat je brein weerbaar, flexibel en creatief blijft. Door een betere focus, zal je productiviteit toenemen en heb je juist meer tijd over. Tijd om lekker te dagdromen, lanterfanten of wandelen. Want daar knapt je brein pas echt van op.”
Plan buutvrijmomenten
Creëer een aantal momenten op de dag waarop je geen informatie tot je toeneemt. In het begin is dit ongemakkelijk, omdat de verveling je zal overvallen en de onrust zal toeslaan. Je bent gewend om verveling te allen tijde te vermijden, maar verveling is juist erg goed voor je brein. Het zorgt ervoor dat verschillende stofjes die we nodig hebben om goed te kunnen functioneren worden bijgevuld.
Wees onbereikbaar
Veel mensen willen en ‘moeten’ altijd bereikbaar zijn, bijvoorbeeld voor familie of collega’s. Het risico hiervan is alleen dat je nooit los komt van het ‘aanstaan’. Door soms even onbereikbaar te zijn, train je je hersenen om echt te focussen. Twintig minuten per dag je telefoon op vliegtuigmodus zetten kan al een verschil maken. Vind een ritme wat past bij jouw levensstijl.
Doe moeilijke dingen
Je dopaminelevel krijgt een boost als je iets moeilijks hebt gedaan: bijvoorbeeld flink sporten of een koude douche nemen. Deze dopamine blijft veel langer in je lichaam dan de dopamine die je bijvoorbeeld krijgt van het scrollen op social media.
Last van creatieve blokkade? Op deze plekken wordt jouw brein geprikkeld
