Wie op een willekeurige zaterdag door een Zweedse stad wandelt, zal daar opvallend veel kinderen met grote zakken snoep zien lopen. Het hoort erbij: Lördagsgodis (‘Zaterdagse snoepjes’) is een nationale traditie.
Het idee is simpel. Doordeweeks niet snoepen, en de ‘schade’ op zaterdag in één keer volledig inhalen.
Deze Zweedse traditie startte vlak na de Tweede Wereldoorlog toen het Vipeholm-experiment een link legde tussen suikerinname en mondgezondheid. Dat klinkt nu volledig logisch, maar toen was het nieuwe kennis.
Het land werd steeds rijker en mensen snoepten meer. De Zweedse overheid wilde voorkomen dat iedereen met een verrot gebit zou rondlopen, dus startten zij een campagne. Ze raadden snoepen niet in zijn geheel af, maar adviseerden om het maar op één dag in de week te doen. Het werd de zaterdag, en dat is blijven hangen.
Tegenwoordig eet het gemiddelde Zweedse gezin van vier wekelijks een kilo snoep. En dat gebeurt dus vooral op de zaterdag: er wordt echt een uitje van gemaakt. Een Zweedse moeder vertelt aan de BBC: “Het is een goede manier om snoep te managen, doordeweeks vragen ze er nooit om. Op zaterdagen mogen ze zelf kiezen naar welke winkel ze willen. Dat is voor hen echt onderdeel van de lol.”
Zweden eten dus massaal snoep, maar met hun tanden is niets mis. Vaak zijn hun gebitten zelfs in betere staat dan die van andere Europeanen. Voedselhistoricus Richard Tellström vertelt aan de BBC: “Als je de hele week snoep eet, creëer je een omgeving waarin cariës, oftewel gaatjes, continu kan groeien. Het is beter om diezelfde hoeveelheid in één keer te eten, en daarna je tanden te poetsen.”
Daarnaast is mondzorg in Zweden gratis tot je 21ste, wat voor een lagere drempel zorgt om gebitsproblemen te behandelen. Het gros van de kinderen groeit daardoor op zonder gaatjes: tussen 1985 en 2005 groeide dit aantal van 20 naar 60 procent. Met andere woorden: veel snoep eten is nooit goed voor je, maar misschien hebben die Zweden met Lördagsgodis best een slimme hack in handen. Is het al zaterdag?
Lekker nostalgisch: 9 x snoepgoed dat je aan vroeger doet denken
