De hond in therapie en het varken in de worst: de paradox van onze dierenliefde

Extra | Dieren

18-05-2023

We zoenen ze op de snoet, laten ze in ons bed slapen en als het regent krijgen ze een jasje aan. Onze huisdieren, onze ‘kinderen’. Onze dierenliefde is uiterst selectief en behoorlijk doorgeschoten.

Ze hadden allebei een dag vrij genomen, mijn buren, want ze konden zich niet concentreren op hun werk vandaag. Hun poes moest een kijkoperatie ondergaan aan haar buik. 800 euro zou het kosten, maar dat hadden ze graag over voor Baby, die ze als pasgeboren bolletje wol uit een Sloveense vuilnisbak hadden gevist. Samen brachten ze Baby naar de dierenarts en gingen ontbijten in de stad.

Even later, de dierenarts aan de telefoon: vanaf de operatietafel. “Ik heb hem nu openliggen, en ik zie wat, een tumor denk ik. Die kan ik eruit halen, maar dan wordt het wel 400 euro duurder.” “Waar wacht je nog op!”, riepen de buren.

Omgangsregeling

Huisdieren. We zoenen ze op de snoet, ze mogen bij ons in bed slapen en we laten in het echtscheidingsconvenant ook de omgangsregeling met de hond opnemen. Over hun dieet piekeren we alsof het olympische sporters zijn – wat vooral tot gevolg heeft dat ze nu net zo veel overgewicht hebben als wij. En als er onverhoopt problemen dreigen, gaan we op een cursus Communiceren met Dieren à 497 euro (goedvoormensendier.nl) om te ontdekken dat Snuffie een ‘stukje onverwerkte verlatingsangst heeft die hij uit middels het agressiegebeuren’.

In Brazilië en de VS is plastische chirurgie voor honden, katten maar ook fretten inmiddels doodnormaal (van cosmetische tandheelkunde tot Neuticles, testikelimplantaten voor een mannelijker uiterlijk). Zover is het hier nog niet, maar van een chemokuur kijkt niemand meer op.

Krijsende kortharen

Een huisdier is een familielid. Het enige familielid dat waar de visite bij is met z’n stijve piemeltje tegen je sierkussen mag rijden. Op bijna elke inwoner in dit land leeft een plezierdier: 1.9 miljoen honden, 2.9 miljoen katten, 2.9 miljoen vissen, 2.6 miljoen vogels en dan nog miljoenen postduiven, hangbuikzwijnen, paarden, konijnen, knaagdieren en reptielen. Andere westerse landen doen niet voor ons onder, ook daar heeft 50 tot 60 procent van de huishoudens een of meer huisdieren.

Na jaren in de Amsterdamse Pijp te hebben gewoond – waar de huizen klein zijn en de Rottweilers groot – woon ik sinds twee jaar in een keurige buitenwijk van een provinciestad. Ongelooflijk, wat hebben mensen hier veel honden en katten. Hele dure ook. De Labradoodles en Australische Cobberdogs buitelen er over elkaar heen. De Britse kortharen en Ragdolls krijsen ons met hun geruzie ’s nachts geregeld wakker.

Vlees

En dan de grote controverse. Want hoeveel we ook van dieren houden, we eten ook gemiddeld 76 kilo vlees per jaar, grotendeels van de supermarkt. Het aandeel biologisch vlees komt al jaren niet uit boven de 3 procent. Honderden miljoenen kippen en varkens vinden in dit land na een kort en ellendig leven de dood.

We vinden het wel zielig, maar niet zielig genoeg om een drie keer zo dure karbonade te pakken van een big die wél blij is geweest. We geven ons geld liever uit aan een peperdure rashond. Overigens is een varken ongeveer even gevoelig, intelligent en schoon als een hond en er is er nog nooit een in mijn kruis gedoken. Toch verdwijnt hij roemloos in de rookworst. Waarom?

Babygezichtje

Simpel, een puppy lijkt op een baby en een varken niet. De smekende ronde ogen van honden, katten en zeehonden wekken een aangeboren knuffelrespons in ons op en prikkelen onze ouderlijke instincten. Sinds we dieren uitsluitend nog houden voor de lol, behandelen we ze nog meer als kleine kinderen: we knuffelen ze, beschermen ze, leggen ze seksueel aan banden en ontnemen ze datgene wat ze uniek maakt: vliegen, rennen, jagen of desnoods dienen als prooidier.

Vervolgens verwachten we dat deze zielen onze beste vrienden zijn. Als kleuters praatten wij urenlang met onze knuffels, we gaven ze namen en dichtten ze menselijke eigenschappen toe. De laatste decennia zijn we dat ook massaal gaan doen met dieren: eigenzinnig (katten), trouw (honden), zen (vissen), blij (jonge geitjes).

Kruisen en castreren

Toegegeven: ik ben ook wel eens vertederd door een dier, of door een mens en een dier samen, ik zie er heus wel eens iets moois in. Het is wetenschappelijk bewezen dat huisdieren de bloeddruk verlagen, stress en het risico op hartaanvallen verminderen, de eenzaamheid verdrijven, troost bieden.

De relatie tussen dieren en mensen is per definitie ongelijkwaardig, wíj hebben de macht. En we oefenen die maar wat graag uit door katers te castreren, een rashond te kruisen met een hond van hetzelfde ras, terwijl hij liever wil paren met dat lekkere vuilnisbakkie van de buren, of onze kinderen te laten plaatsnemen op de tere rug van een pony.

Miljardenindustrie

En dan al die dieren die eindeloos thuis wachten tot het baasje terugkomt van het werk; die naar de crèche worden gebracht, zich daar schor blaffen, of die mee moeten naar kantoor. Mijn eenzame geroep over de scheve relatie tussen mensen en huisdieren wordt luid overstemd door legers dierenartsen, diervoederfabrikanten en reclamemakers, een miljardenindustrie.

Een hond kost gemiddeld ruim 1000 euro per jaar; alleen die diergroep zorgt dus jaarlijks voor 2 miljard euro omzet in Nederland. Die gaan echt niet roepen dat je het niet kan maken om een hond het grootste gedeelte van de dag binnen te houden, terwijl hij het liefst buiten rondrent, vrij en in contact met soortgenoten.

Paris Hilton

Natuurlijk, iedereen wil liefde geven en krijgen, en ja, mensen stellen vaak teleur op dat vlak. Maar hoeveel littekens moet je in het leven hebben opgelopen als je denkt dat je liefde en vriendschap – hoe onvolkomen ook – niet of niet genoeg kunt vinden bij jezelf en andere mensen? Maar wel bij een dier?

Hoe volkomen scheefgegroeid onze relatie met dieren is, laat deze uitspraak zien die socialite Paris Hilton ooit citeerde: ‘Elke vrouw zou vier dieren moeten hebben: een bontjas in haar kast, een jaguar in haar garage, een tijger in bed en een jackass die de rekeningen betaalt’. You go girl, maar haal wel even die twee chihuahua’s uit je slangenleren tas.

Tekst: Daphne Huineman