'Ze willen geen publicitair spektakel, maar het is de enige manier om misbruik aanhangig te maken'

Column | Rianne Meijer

09-02-2022 | Rianne Meijer

‘Ik ken de inhoud van de berichten niet, maar in de momentele huilstruik-maatschappij is nogal snel iets grensoverschrijdend.’ ‘Over 20 jaar zit de helft van de Nederlandse vrouwen aan de antidepressiva, geen mannelijke aandacht meer.’ ‘Domme beslissing van Ajax. Voor de club is Marc Overmars veel belangrijker dan een koffiejuffrouw die een dickpic heeft ontvangen of een secretaresse die een klap op haar billen kreeg.’ ‘Daarom geen vrouwen in een voetbalorganisatie. Nu gaat Ajax gebukt onder vrouwtjes die dreigen naar buiten te komen na een appje als: je zag er leuk uit vandaag. Totaal gestoord.’

Zomaar wat reacties op Twitter op het nieuws dat Marc Overmars opstapte bij Ajax na meldingen van seksueel grensoverschrijdend gedrag.

Het verbaasde me niet eens heel erg. Na de aflevering van BOOS over misdragingen achter de schermen bij The Voice gebeurde min of meer hetzelfde. Natuurlijk, er was een hoop verontwaardiging over het seksueel grensoverschrijdend gedrag dat Tim Hofman en zijn team hadden blootgelegd. Verontwaardiging die zich voor een opvallend deel op venijnige toon richtte op vrouwen van de daders en vrouwen die weliswaar bij de talentenjacht betrokken waren geweest, maar zichzelf nergens aan schuldig hadden gemaakt, maar dat terzijde. Maar er was bijna net zoveel afkeer en hoon voor de slachtoffers.

Die hadden de ongewenste aandacht vast stiekem hartstikke leuk gevonden, want het is natuurlijk eigenlijk fantastisch wanneer een middelbare man je close-ups van zijn piemel stuurt of zomaar aan je kont zit als de man in kwestie een Bekende Nederlander is. Of anders hadden ze over de ongewenste intimiteiten gelogen om zichzelf in the picture te spelen, wraak te nemen of er rijk van te worden.

Ja hoor, vast. Het is namelijk helemaal te gek om publiek naar buiten te treden als slachtoffer en vervolgens massaal door het slijk te worden gehaald. Daarom doen slachtoffers ook zo vaak anoniem hun verhaal, omdat ze er stiekem beroemd mee willen worden. Rijk zullen ze er, aangezien we niet in Amerika wonen, maar in Nederland, ook niet mee worden. En wraak? Om wat dan precies? Dat moet dan wel heel erg zijn geweest, als je bereid bent zo’n smerige mediastorm te doorstaan, alleen maar om je op iemand te wreken.

Sowieso is het een hardnekkige fabel dat er bij seksueel misbruik buitensporig vaak valse aangiften worden gedaan. Wat we weten – op basis van Amerikaans onderzoek, maar er is geen reden om aan te nemen dat de cijfers hier anders zijn – is dat ongeveer 5 procent van de aangiften van verkrachting vals zou zijn. Daarbij is het nog belangrijk om je te realiseren dat maar van een klein percentage van de verkrachtingen aangifte wordt gedaan én dat van die zaken vervolgens 80 procent wordt geseponeerd. Afgezet tegen het daadwerkelijke aantal verkrachtingen, is het percentage valse aangiften dus waarschijnlijk nog een stuk lager.

Deze cijfers zijn om nog een andere reden belangrijk. Ze verklaren namelijk waarom slachtoffers de media opzoeken in plaats van via de juridische weg hun gelijk te halen. Dat is doorgaans niet omdat ze zitten te wachten op een publicitair spektakel, maar omdat het de enige manier is die ze hebben om het misbruik aanhangig te maken. Ajax kwam pas in actie toen de club er lucht van kreeg dat het NRC bezig was met een artikel over de kwestie. Net zoals The Voice pas werd stilgelegd toen Tim Hofman met zijn aflevering van BOOS kwam.

En het blijft uiteindelijk natuurlijk bijzonder moeilijk om juridisch vast te stellen of er daadwerkelijk iets strafbaars is gebeurd. In reactie op de beschuldiging van verkrachting verklaarde Ali B. dat hij dacht de anonieme getuige te herkennen en dat hij inderdaad seks met haar had gehad, maar met volledige instemming van haar.

De vrouw in kwestie was net achttien jaar toen de verkrachting/seks met instemming plaatsvond, Ali B. was toen ergens in de dertig. Hij was een immens succesvolle bekende Nederlander, zij een ex-kandidate van een talentenjacht die droomde van een carrière in de muziek. Het machtsverschil tussen beiden was daarmee zo groot dat het praktisch onmogelijk is om vast te stellen of een sekspartij met wederzijdse instemming gebeurt. Daarom moet je het gewoon niet doen.