Het is ieders grootste nachtmerrie: te horen krijgen dat je ernstig ziek bent. In 2020 overkwam het Ronald, toen hij de diagnose kanker kreeg. Hoewel hij dacht dat zijn ziekte de hoofdrol in zijn leven zou spelen, pakte dat heel anders uit.
Hij schrijft in zijn boek Van carrière naar kanker over de transformatie die hij de afgelopen jaren doormaakte: “Ik ben de persoon geworden die ik altijd al had moeten zijn.”
“Ik werd drie maanden lang onderzocht, maar de artsen konden niets vinden”, vertelt Ronald als we hem spreken. “Maar een uur na de derde CT-scan werd ik al gebeld: ze wisten wat het was.” Ronald krijgt de diagnose pseudomyxoma peritonei (PMP), een zeldzame vorm van kanker waarbij kankercellen slijm aanmaken in de buikholte en langzaam verschillende organen dooddrukken, tot het punt dat ze niet meer kunnen worden gered.
“Vanaf dat moment ging het heel snel. Ik kreeg het op een vrijdag te horen en werd dinsdag geopereerd. Normaal gesproken gaan daar allemaal gesprekken met verpleegkundigen en psychologen aan vooraf, maar ik kon sneller worden geholpen door uitval van een andere patiënt. De behandeling is erg zwaar, maar ik ben er gelijk voor gegaan. Binnen acht weken onderging ik twee operaties van twaalf uur en beide keren werd ik behandeld met HIPEC-chemo. Een derde operatie volgde anderhalf jaar later.”
Alleenstaande moeder Judith (45) is ongeneeslijk ziek: 'Ik dacht: hecht je maar niet te veel aan me'
Hoewel de behandeling fysiek enorm vermoeiend is, heeft Ronald het mentaal ook zwaar. “Ik zocht een oncologisch psycholoog op, omdat ik kampte met allerlei levensvragen. Hoe ga ik om met de dood? Ik heb een zoon van 13, die ga ik misschien niet zien opgroeien. Moet ik nu 30 jaar aan opvoeding in anderhalf jaar stoppen? Hoe verwerk ik dat?”
Ronald had gelezen dat een hoog percentage mensen met chronische kanker in een burn-out belandt, omdat ze dit soort complexe vragen en emoties opkroppen. “Ik had er geen behoefte aan dat er na dit kloteproces nog achteraan te krijgen, dus besloot ik dat ik mijn emoties er gewoon overal uit ging gooien en erover ging praten. Met mijn vrienden, vriendin en mijn zussen.”
Maar dat bleek niet zo makkelijk. “Soms was ik boos, verdrietig of voelde ik me onbegrepen. Dan had ik de perfecte zinnen in mijn hoofd, maar als ik ze wilde uitspreken, klapte ik helemaal dicht. Soms moest ik een halve minuut huilen voordat ik er een woord uitkreeg. Maar hoe vaker ik het deed, hoe makkelijker het werd.”
“De kanker had ook invloed op mijn relatie. De band met mijn vriendin ging van man-vrouw, naar mantelzorger-patiënt. Ik was geheel afhankelijk van haar, want ik kon niet zelf lopen, douchen of eten maken. Ze moest echt voor me zorgen. Daar werd ik erg onzeker van.
Daarnaast veranderde mijn lichaam ook. Ik sportte vroeger veel, maar was nu nog maar 50 kilo. Anderhalf jaar lang liep ik met een dikke darmstoma, een lekkende zak aan m’n lichaam. Ik voelde me niet meer sexy, en intimiteit gaat juist over zelfbeeld en vertrouwen. Om dat na anderhalf jaar weer op te pakken, gaat bijna niet.”
Carola's man is pas 47 en lijdt aan dementie: 'Ze dachten aan een depressie'
Ronald merkt dat zijn ziekte ook zwaar is voor zijn vriendin. “Het is eigenlijk een vergeten groep, partners van zieke mensen. Zij maakte die medische molen waar ik in zat ook mee: als mijn bloed niet goed was, als ik nieuwe medicijnen kreeg, als ik gekke bijwerkingen had of weer werd onderzocht. Dat eiste ook veel van haar.”
Volgens Ronalds verpleegkundige lopen partners niet synchroon aan elkaar in het ziekteproces. “De zieken lopen vaak iets voor. Ik had sommige dingen al geaccepteerd, terwijl zij ze nog aan het verwerken was. Zij worstelde bijvoorbeeld nog met het feit dat er geen antwoord was op de vraag hoelang ik nog zou leven, terwijl ik me daar al bij had neergelegd.
Alles werd een beetje te veel voor haar, dus ik besloot minder te vertellen over wat ik dacht en voelde. Maar ik merkte ook dat ik minder met haar bezig was, omdat je tijdens zo’n ziekteproces in een egoïstische bubbel zit. Je wil zo snel mogelijk herstellen, zodat je al die rollen van vader, partner, vriend en werknemer weer op kan pakken. Uiteindelijk is onze relatie na 7 jaar gestrand, maar ik ben nog altijd dankbaar voor alles wat ze voor me heeft gedaan.”
Ronald vertelt dat hij dankzij de kanker door een transformatie ging. “Ik zat in de sales en droeg maatpakken. Mooie auto’s, kleren, geld. Ik werkte altijd, stond altijd aan. Maar eigenlijk zat ik al die tijd opgesloten in een gouden kooi. Toen ik door mijn ziekte mijn leven verloor, had ik geen andere keuze dan teruggaan naar de kern. Wie ben ik nou echt en wat wil ik?
Ik kom uit een ondernemersgezin, waar het normaal was om altijd te werken en geen ruimte was voor ziek zijn of gezeur. Nu merk ik dat ik al die tijd nooit goed naar mijn lichaam heb geluisterd.”
Daarom besluit Ronald zijn instelling drastisch te veranderen. “Ik ging wat zinvoller leven, meer bezig zijn met andere dingen dan werk. De Italianen verwoorden het heel mooi: ‘dolce far niente’, oftewel ‘het zoete niets doen’. Gewoon genieten van het zijn, zonder schuldgevoel dat je niets ‘nuttigs’ doet.
Zo’n transformatie kun je vergelijken met een rouwproces: je moet afscheid nemen van je oude ik. Dat heeft tijd nodig, bij mij duurde het proces tweeëneenhalf jaar. Langzamerhand veranderde ik in Ronald 2.0, de persoon die ik altijd al had moeten zijn. Ik had eigenlijk gewild dat dat eerder was gebeurd.”
Na borstkanker ontwikkelt Pien samen met dochter app om ziekteproces te delen: 'Zo voelde ik me gezien'
Ronald bedenkt dat hij niet de enige kan zijn die hier doorheen gaat. “Maar ik kon online helemaal niets vinden. Schijnbaar zijn er weinig mannen die hierover vertellen. Toen dacht ik, misschien moet ik het maar doen.”
Ronald houdt tijdens zijn ziekteproces een dagboek bij. “Om zo mijn gevoelens te verwerken, maar ook zodat mijn zoon het kan lezen als hij ouder is. Ik bedacht dat ik misschien wel mensen kan helpen die in een soortgelijke situatie zitten en zich in mijn verhaal kunnen herkennen. Toen ben ik uitgeverijen gaan benaderen.”
Ronald mag zijn dagboek omzetten tot een boek. “Dat was heel lastig, want sommige onderwerpen, zoals onzekerheid en kwetsbaarheid, zijn niet samen te vatten in een hoofdstuk. Maar uiteindelijk is het gelukt.”
Inmiddels is zijn boek Van carrière naar kanker te koop. “Als ik dan hoor van zieke mensen, maar ook van gezonde mensen, dat ze kracht en nieuwe inzichten uit het boek hebben gehaald, maakt dat me heel blij. Er zijn zelfs mannen die het boek aan hun vrouwen laten lezen, omdat ze het zelf moeilijk vinden om over hun gevoelens te praten.”
Ronalds ziekte is momenteel stabiel en hij kijkt met positieve gevoelens terug op de afgelopen jaren. “Eigenlijk was het een cadeau. Mijn ziekte heeft me een tweede leven gegeven zoals ik het eigenlijk altijd al in had willen vullen. Ik kan nu veel meer genieten, maar daar kom je pas achter als je uit die malle molen van je carrière wordt getrokken.”
Angela (31) had de ziekte van Lyme, maar voelt zich weer fit en vitaal: 'Lag jarenlang in bed'
