In de serie Relatie Frustratie zit schrijver en journalist Kim Palmaccio op de bank bij relatiecoach Anne de Jong met om de week een nieuwe vraag over de liefde.
De eerste sessie: de verliefdheid kakt in en ik erger me opeens groen en geel aan mijn partner, wat nu?
Kim: “Hij droeg weer die vieze joggingbroek. Er zat een ketchupvlek in, volgens mij, maar ik durfde niet lang naar het smoezelige ding te kijken. Toen hij ook nog eens in kleermakerszit op de bank ging zitten, knapte ik opeens ontzettend op ‘m af.
Tot een half jaar geleden was ik nog smoor op deze man. Ik waande me in een sprookje, mijn eigen bouquetreeks. We hadden elkaar ontmoet op een borrel en daar was de vonk overgeslagen. Liefde op het eerste gezicht. De eerste maanden konden we niet van elkaar afblijven.
In tegenstelling tot mijn ex had Roeland alles op de rit. Leuke vrienden, fa-milie, een goede baan, een auto met parkeervergunning. Geen huisgenoot, geen lege koelkast. Deze man deed wéékboodschappen. Ik wist niet wat me overkwam. ‘De perfecte schoonzoon,’ zo werd hij in mijn vriendengroep genoemd.
Maar opeens begonnen de irritaties. Dat alles op de rit hebben, vond ik opeens best saai. Dat zijn hele leven al min of meer uitgestippeld was, dat ik precies wist waar we over tien jaar zouden staan, tot de weekboodschappen aan toe, daar kreeg ik opeens de kriebels van.
Kon het niet een keer spontaan? Impulsief? Waarom wilde hij wéér verstandig op tijd naar bed in plaats van nog even gezellig samen op de bank een wijntje drinken? Waarom wilde hij wéér niet mee naar Lowlands, terwijl alle leuke stellen wél vier dagen lepeltjelepeltje in een opvouwtent zouden gaan liggen? En waarom was die joggingbroek, die hij bijna elke avond droeg, me niet eerder opgevallen?
Kortom: ik was van mijn roze wolk gedonderd. Leuk vond ik hem heus nog wel, maar ik wilde stiekem terug naar de verliefde fase van toen. Ik begon te twijfelen. Aan mezelf en aan mijn relatie. Wat moet ik hiermee?”
Anne: “Extreme verliefdheid houdt gemiddeld achttien maanden stand. Ik noem het vaak de rozebrilmaanden; je hersenen zijn in die periode ‘gedro-geerd’ door fysiologische reacties en hormonen in je lijf, alsof je xtc hebt ge-slikt. Je bent minder kritisch, minder angstig, hebt continu zin in seks, vindt de ander aantrekkelijk ook al heeft die een ochtend-ademgeur waar je u tegen zegt. Je wordt milder, ontvankelijker, gedraagt je monogaam en wordt emotioneel gevoeliger. Je ziet wat je wilt zien bij de ander.
Vooropgesteld: dat de roze wolk op een dag wegwaait, is volkomen normaal. Dat je dat jammer vindt, ook. In mijn praktijk vraag ik stellen altijd naar hun eerste ontmoeting, eerste date, eerste weken of maanden samen. Waarop werd je verliefd? Wat voelde je? Wat wilde je? Wat deed je? Want de crux is, de eigenschappen van je partner waar je ooit verliefd op werd, hallo perfecte schoonzoon die alles op de rit heeft, zijn vaak ook de eigenschappen die je triggeren als je niet goed in je vel zit of als jullie gedoe hebben.
In de overgang van verliefdheid naar een serieuze relatie vraag je je geregeld af: blijf je bij mij als ik niet op mijn leukst ben, als ik niet altijd zin heb in seks of als ik soms even niets te melden heb? En andersom: vind ik mijn partner leuk genoeg om er helemaal voor te gaan ook als de ander toch niet zo perfect blijkt als ik in het begin dacht, flauwe grapjes maakt, een rare smaak schoenen heeft of ’s avonds het liefst een verwassen joggingbroek draagt? Oftewel: houd ik van het hele pakketje dat mijn partner is?”
‘Vaak wordt gedacht dat verliefd zijn de leukste fase is, maar feitelijk is de verliefheidsfase in elke relatie hetzelfde. Je doet romantische dingen, hebt veel plezier, seks, dingen zijn spannend, nieuw. Maar na de verliefdheid begint het pas interessant te worden. Je gaat de ander echt zien voor wie die is. Leert zijn/haar/diens waarden en gevoeligheden kennen. Het hele pakket.
Mijn advies is dan ook altijd om in het eerste anderhalf jaar van je relatie geen grote beslissingen te nemen, zoals een huis kopen, trouwen of zwanger worden, want je kent dat hele pakketje nog niet. Natuurlijk zijn er genoeg voorbeelden van stellen die dat wel deden en een lang en gelukkig leven leiden, maar dat je in die eerste periode geestelijk en fysiek in de war bent en misschien niet altijd weloverwogen keuzes maakt is een feit. Je bent zo verliefd dat je je eigen behoeftes en verlangens op een lager pitje zet.
Na pak ‘m beet achttien maanden beginnen ruzies en ergernissen. Waar je een eigenschap van je partner eerst wel schattig vond, gaat diezelfde eigenschap je nu opeens tegenstaan. Een stomme actie die je eerst toeschreef aan een situatie, schrijf je nu toe aan zijn karakter. Dat komt omdat je je eigen behoeftes, angsten en verlangens weer belangrijker gaat vinden. Je wilt weer vaker met je vrienden zijn, focust je weer meer op jezelf, op je werk. Maar je wil óók een leuk, goed leven samen. En dan moet je manieren vinden elkaar leuk en lief te blijven vinden door irritaties op een constructieve manier te bespreken.”
Hoe? “Zoek allereerst niet naar bevestiging waarom je partner inderdaad zo irritant is. Voorbeeld: je vindt je partner een rommelkont en stoort je daar uitermate aan. Al bij binnenkomst na je werk speur jij de gang af naar rond-slingerende schoenen en/of andere verdwaalde sporen van je partner en in de keuken bevestigt een bord op het aanrecht wat je vindt. Hierdoor zie je éven over het hoofd dat je lief heeft gestofzuigd en het water van de bloemen heeft ververst. Stop dus met het zoeken naar bevestiging, maar bespreek het liever.
Probeer vragen te blijven stellen en de ander niet te veranderen; dat lukt vaak heus een beetje, maar mensen verliezen er ook een deel van hun authenticiteit door. Hoe meer je je best doet om te zorgen dat je partner zich gedraagt zoals jij wil (of op je lijkt, want voor je gevoel zijn jóúw gedragingen normaal), hoe groter het gevaar dat je de ander op den duur helemaal niet meer leuk vindt omdat er weinig over is van de persoon waar je ooit op bent gevallen.”
“Wat kun je wel doen? Probeer bij elke ergernis in plaats van (innerlijk) af te haken, te vechten of vluchten, op een rustig moment te vragen waarom bepaald gedrag zo belangrijk is voor iemand. In dit geval waarom hij altijd op tijd naar bed wil of elke avond een joggingbroek aantrekt. Misschien vindt je partner veel slaap belangrijk omdat hij/zij/die anders de volgende dag minder goed functioneert en chagrijnig is. Elke avond met een joggingbroek op de bank is voor je partner misschien wel een vorm van ultieme romantiek.
Door te vragen waar gedragingen vandaan komen, ga je de ander meer zien. Het zorgt voor begrip en empathie waardoor je milder wordt. Je gaat je partner snappen in plaats van afschrijven.
Vertel dan ook wat er in jouw hoofd en hart gebeurt. Neem de tijd, ook ná gedoe. Kom erop terug. Blijf met elkaar praten. Op basis van je partners waarden kun je besluiten of iets wel, of niet bij je past. Accepteer het, sluit compromissen of besluit dat je weggaat.”
Kim: “Die joggingbroek met ketchupvlek? Hoort schijnbaar bij het pakketje van mijn vriend. Voor hem was niks lekkerder dan na een lange werkdag samen iets comfortabels aantrekken en knus tegen elkaar aanliggen. Ik keek wat langer naar het smoezelige ding en eerlijk: zo erg was het nou ook weer niet. En dat vroege naar bed gaan? Bij nader inzien had ik zelf ook meer aan een goed functionerende, vrolijke man. En zo kan ik ’s avonds ook af en toe lekker in m’n eentje in huis rommelen.”
Relatiecoach Anne de Jong is oprichter van derelatiecoach.nl en auteur van Sorry, schatje: Het no-nonsense relatieboek voor goede en slechte tijden. Kim Palmaccio is schrijver en journalist voor o.a. LINDA.
