Pleegmoeder Femke wilde altijd al kinderen helpen. Maartje woonde tijdelijk in een pleeggezin en weet hoe ingewikkeld het kan zijn als pleegkind. Hiervoor is Mockingbird ontwikkeld: een initiatief dat pleeggezinnen extra steun biedt.
Femke (36) is pleegmoeder van drie kinderen en moeder van haar biologische dochter Fien. Maartje (19) woonde tijdelijk in een pleeggezin. Aan LINDA. vertellen ze openhartig over hun ervaringen.
Links op de afbeelding zie je Maartje met haar pleegmoeder Miranda. Rechts zie je Femke met haar biologische dochter Fien.
Al van jongs af aan heeft Femke de wens om moeder te worden. “Vooral zorgen voor kinderen die dat nodig hadden, dat wilde ik doen”, vertelt ze. Na de geboorte van dochter Fien, gaan Femke en Fiens vader uit elkaar. “Het opvangen van pleegkinderen was altijd al een wens van mij. Dus dacht ik: waarom zou ik het niet gewoon alleen doen?”
Haar traject begint met een informatieavond, waar ze alles te horen krijgt over pleegzorg. “Het was heel fijn dat ze open en eerlijk waren, ook over dat het soms lastig kan zijn. Dus niet alleen de mooie dingen, die er ook zeker zijn, werden benoemd.” Daarna volgen gesprekken en huisbezoeken. “Als pleegouder moet je niet alleen je hart, maar ook je huis openstellen.”
Dat weet ook Maartje. Haar ouders besloten dat het beter was dat ze tijdelijk ergens anders ging wonen. Ze was drie jaar oud toen ze bij een pleeggezin werd geplaatst. “Mijn broer – die één jaar en drie maanden ouder is – en ik gingen tegelijk pleegzorg in.” Toch konden ze niet bij elkaar blijven. “Hij zat nog dicht bij ons ouderlijk huis, maar ik een stuk verder weg. Dat was de enige plek waar ik terechtkon.”
Van die periode weet ze niet veel meer. “Ik heb nog wel wat vage herinneringen van dat gezin, zeker als ik foto’s terugzie. Uiteindelijk heb ik daar ongeveer acht maanden gewoond.”
“Ik was natuurlijk heel klein, maar ik weet nog goed dat ik het oneerlijk vond dat ik niet samen met mijn broer werd geplaatst. Omdat hij dichter bij huis zat kon hij zich – voor mijn gevoel – makkelijker thuis voelen. Ik had echt heimwee. Als je ergens langer zit, went dat wel, maar ik heb me zeker eenzaam gevoeld in het begin.”
Opgroeien in een pleeggezin brengt veel uitdagingen met zich mee, maar voor Maartje springt er één uit. “Toch vooral dat je je moet aanpassen, en dat die verwachting er meteen is. Je wordt ergens geplaatst en iedereen heeft het beste met je voor, maar het was soms best eenzaam.”
Pleegouders Sietske en Fred zorgen voor acht jongens: 'We zijn erin gerold'
Wel benadrukt ze dat dit bij haar – gelukkig – meeviel. “Ik kan me voorstellen dat als je steeds wordt overgeplaatst, het moeilijk is om je ergens echt thuis te voelen.”
Ook Maartje heeft leuke momenten gehad. “Dat komt zeker doordat de meiden in het pleeggezin van mijn leeftijd waren. Het was fijn dat ik met hen naar school ging en bij ze in de klas zat, daardoor kon ik me toch nog ergens aan vastklampen.”
Ook pleegmoeder Femke geeft aan dat het opbouwen van fijne momenten belangrijk is, juist omdat pleegkinderen al veel hebben meegemaakt. “Dat raakt me, iedere keer weer. Waar sommige kinderen mee moeten dealen, gun je geen enkel kind.” Maar volgens haar zit de kracht in de kleine momenten. “Als je dan wel die stappen ziet, zoals de eerste lachjes, dat ze ontspannen kunnen spelen en vriendjes maken, dan is dat zo bijzonder. In de pleegzorg moet je het echt in de kleine momenten zoeken. Ik noem ze thuis ook wel de momenten met een gouden randje.”
Femke ziet het hechte gezinsgevoel terug bij zowel haar biologische dochter als haar pleegkinderen. “Fien is dol op haar broertjes en zusjes, zo noemt ze ze ook. Ze was zelf nog jong toen ze bij ons kwamen en vond het vooral heel leuk. Nu ze ouder wordt, kan ze ook echt meegenieten van de stappen die de pleegkinderen maken.”
Ook Femke zelf is gegroeid in haar rol. “Het grootste verschil tussen toen en nu is dat ik echt op ons gezin durf te vertrouwen. Als pleegouder heb je natuurlijk een verantwoordelijkheidsgevoel, maar ook een bepaalde druk. Die druk heb ik veel meer los kunnen laten. Ik merk aan de kinderen ook dat er veel meer rust is.”
Klaartje is pleegouder: 'Dit is het allermooiste dat me ooit is overkomen'
Na acht maanden in het pleeggezin ging Maartje terug naar haar ouders. Vervolgens kreeg ze zes jaar lang weekendpleegzorg bij Miranda en Ron. “Daarna was dit niet meer nodig, maar ik kwam daar nog vaak langs of logeren.” Ze hoort dat Miranda naar Amerika gaat om pleegouders te vertegenwoordigen tijdens een Mockingbird-bijeenkomst. “Ik wist niet goed wat het inhield, en vond het maar vaag.”
Wat is Mockingbird precies? Het is een vernieuwende vorm van pleegzorg die sinds 2004 succesvol wordt toegepast in de Verenigde Staten en sinds 2021 ook in Nederland. Binnen Mockingbird vormen pleeggezinnen samen een hechte groep, met één ervaren gezin als vast aanspreekpunt: het zogenoemde hubhome. Ze delen ervaringen, ondersteunen elkaar en zorgen samen voor een stabiele, warme omgeving voor de kinderen.
“Een paar maanden later vertelde Miranda dat er een Mockingbird-constellatie in Nederland zou komen, en zij wilden het eerste hubhome zijn. Langzamerhand kreeg ik er een steeds duidelijker beeld bij”, vertelt Maartje.
Tekst gaat verder onder de afbeelding.
In eerste instantie heeft Maartje haar twijfels. “In het begin dacht ik dat het vooral iets positiefs was voor pleegouders. Zij kunnen hun hart luchten en de zware kanten bespreken, maar kinderen moeten dan weer verplicht ergens heen. Als pleegkind heb je al genoeg verplichte dingen.” Ze zag de meerwaarde voor pleegkinderen nog niet.
Die twijfels verdwenen al snel. “Je doet zoveel leuke activiteiten. Het is vaak gewoon bij het hubhome thuis, maar we gingen ook naar kinderboerderijen, bowlen, varen en meer. Kinderen trekken naar elkaar toe en zien het niet als verplichting, maar vinden het juist leuk.”
Femke maakt zelf ook deel uit van een Mockingbird-constellatie. Toen ze hoorde dat Mockingbird in haar regio zou starten, was ze meteen enthousiast. “Het klonk allemaal zo goed”, vertelt ze. En dat blijkt het ook te zijn. “Het voelt vooral als een grote familie. We komen elke maand bij elkaar en delen onze ervaringen. Familie of vrienden begrijpen soms minder goed wat je meemaakt, hier hoef je maar één ding te zeggen en pleegouders weten precies wat je bedoelt.”
Grian ving in 25 jaar al zo'n 250 kinderen op: 'Je bent een klein schakeltje in hun leven'
Ze ziet ook duidelijk de meerwaarde voor pleegkinderen. “Voor hen is het fijn om te weten dat ze niet de enige zijn.” Dat ervaart Maartje ook. “Als ik dit vanaf het begin van mijn pleegtijd had gehad, had ik het waarschijnlijk heel anders ervaren. Door de leeftijdsverschillen in de constellatie kun je ook opkijken naar de iets oudere kinderen. Het helpt echt om een groep te hebben die hetzelfde meemaakt en met wie je moeilijke dingen kunt bespreken. Ik denk dat ik me minder eenzaam had gevoeld als ik dit vanaf het begin had gehad.”
Mockingbird biedt niet alleen herkenning en mentale steun, maar is ook praktisch heel waardevol. Femke: “Er is de mogelijkheid om een pleegkind voor een nacht – of in nood voor ongeveer twee weken – bij het hubhome te laten logeren. Bijvoorbeeld als het even niet goed gaat bij de pleegouders. Het is fijn om dan een bekende plek te hebben waar ze tot rust kunnen komen.”
Maartje vindt die praktische steun ook belangrijk. “Sommige pleegkinderen bezoeken het hubhome vaker. Dat kan ervoor zorgen dat je je iets minder opgesloten voelt in het pleeggezin, waar je toch verplicht naartoe moet. Als een pleegkind iets nodig heeft, wordt er direct actie ondernomen. Zo voorkom je dat je in een soort wachtstand terechtkomt.”
Beiden hebben ze nog een boodschap. Maartje: “Voor pleegkinderen zou ik zeggen: je kunt geen band forceren, blijf bij jezelf. Natuurlijk moet je proberen je aan te passen, maar ga niet constant over je eigen grens heen. Je mag best voor jezelf opkomen. En voor pleegouders: heb geduld met het pleegkind en het openstellen. Verwacht niet meteen te veel.”
Femke vult aan: “Als je interesse hebt in het pleegouderschap, praat met anderen en bezoek een informatieavond. Vooral door te praten met andere pleegouders krijg je een beter beeld. Er zijn zoveel pleegouders nodig. Het zou mooi zijn als er meer bijkomen die hun hart openstellen.”
Het beste van LINDA. direct in je mail? Meld je aan voor onze nieuwsbrief.
Angélique heeft twee pleegkinderen: 'Sommige mensen denken dat ik hier rijk van word'
