Chantalle Burgers (37) verloor eerst haar vader en daarna haar zus aan kanker. Na het overlijden van haar zus, haar zielsmaatje, lag ze wekenlang apathisch op bed. ‘Ik wist niet hoe het leven zou zijn zonder Karlijn, maar langzaamaan creëer je dat.’
In een eerder interview vertelde Chantalle over het verlies van haar vader en zus. In dit interview deelt ze hoe ze na hun overlijden haar weg weer vond.
Chantalle: “Het was een bizarre tijd. Mijn jongste zoon was nog maar vier maanden toen mijn zus overleed. Terwijl ik met de begrafenisondernemer sprak, zat ik te kolven.”
Chantalle heeft naast een zoontje ook een tweeling van vier jaar. “Bij het overlijden van mijn vader, die in 2018 stierf aan darmkanker, waren ze nog maar twee, dus begrepen ze er niet veel van. Maar deze keer snapten ze het wel. Ze waren betrokken bij het hele proces. Samen hebben we de kist van mijn zus beschilderd. Karlijn wilde graag een kist met panterprint. Je kunt zoiets nergens kopen.”
Karlijn was 26 toen ze voor het eerst borstkanker kreeg. Twee jaar later was het terug, met uitzaaiingen. Ze was pas 30 toen ze in 2020 overleed. “Ze was echt mijn zielsmaatje. We spraken elkaar dagelijks en konden alles met elkaar delen: lachen, huilen, diepgaande gesprekken voeren of gewoonweg over niets praten.
Haar overlijden was het zwaarste wat ik ooit had meegemaakt. Ik kon een maand lang niet werken. Ik bracht de twee oudste jongens naar school en keerde daarna terug naar bed, en gaf mijn jongste borstvoeding. Alle slaapjes deed ik met hem mee.”
“Wat me kracht gaf, was een spraakbericht dat Karlijn me een jaar voor haar overlijden stuurde. In dat bericht sprak ze over het lied Doe wat het beste is van Noortje Herlaar, te horen in de film Frozen 2. In die film sterft ook een zus. Ze zei deze woorden:
Ik ken duisternis
Alleen niet zo
’t is koud
’t is eenzaam
’t doet zeer
Wordt het ooit weer dag na deze nacht?
Wat wij waren, is dat nu voorbij
Ik voel me zo verloren, zo zonder jou
De ster die licht gaf op mijn weg, was jij
Vind ik ooit een nieuw spoor?
Ik weet niet hoe, maar ik moet door
En doen wat het beste is
Zet een stap, en nog één stap
Elke pas is er één
En doe wat het beste is
Dit liedje vertaalde precies het gevoel dat ik had. Langzaam maar zeker liet ik het licht weer in mijn leven toe. Ik zocht het in de kleinste kiertjes, in elke zonnestraal, en op een bepaald moment durfde ik weer de eerste stappen te zetten. Al was het wel een beetje als Bambi voor het eerst op het ijs. Ik wist niet hoe het leven zou zijn zonder Karlijn, maar langzaamaan creëer je dat leven. Je moet wel. En ik mág door. Ik mag hier nog zijn. En ik weet nu zo goed hoe waardevol dat leven is.”
Volgens Chantalle leefde Karlijn het leven ten volle, iets wat soms minder het geval was bij haar vader. “Aan het einde van zijn leven had mijn vader, als directeur van een groot bedrijf veel geld verdiend, maar hij had niet altijd op een manier geleefd die goed voor hem was. Hij leefde onder constante stress. Zelfs tijdens zijn chemotherapie bleef hij werken”, zegt Chantalle.
“Karlijn hechtte veel minder waarde aan geld en carrière en vulde haar leven op een andere manier dan onze vader. Ze kon daardoor sneller tot een soort acceptatie komen dat ze het leven moest laten gaan. Mijn vader had wat meer begeleiding nodig om zijn naderende dood te accepteren.
Drie weken voordat Karlijn zou sterven, zei een maatschappelijk werker tegen haar: “Je bent veel te jong om te gaan.” Karlijn antwoordde: “Wil je dat nooit meer zeggen? Ik ben wel jong, maar ik heb misschien wel meer geleefd dan iemand van negentig jaar. Ik pakte het leven met met beide handen aan en mocht zoveel liefde geven en ontvangen. Dat was voor mij de essentie van het leven.””
Chantalle leeft nu naar het voorbeeld van haar zus, en doet wat voor haar goed voelt. “Een perfect leven bestaat niet. Maar je kunt wel steeds met jezelf verbinden. Ik werk als huisarts, maar het huisartsenvak geeft me minder voldoening dan ik dacht. Het is in zekere zin een gouden kooi met een vast inkomen voor de rest van mijn leven. Ik heb daarom ook een eigen bedrijf om mensen op een andere manier in hun gezondheid en levensgeluk te ondersteunen. Dat brengt veel meer financiële onzekerheid met zich mee, maar ik haal hier wel veel meer voldoening uit.”
Patiënten moeten steeds langer wachten op afspraak met huisarts: 'Dat moet veranderen'
Chantalle is naast haar werk als huisarts in een huisartsenpraktijk ook leefstijlarts en coach. Maar het systeem waarin ze moet functioneren – met weinig tijd, veel bureaucratie en weinig mensgerichtheid – stoort haar. “Het voelt vaak als pappen en nathouden. Ik zie zoveel mensen op het spreekuur langskomen die in hun leven maar voortkabbelen en allerlei terugkerende klachten hebben. Zowel mentaal als fysiek. Terwijl ik geen tijd ervaar voor een echt gesprek.”
“Voor mijn gevoel ben ik vaak alleen de symptomen aan het bestrijden, terwijl we de grondoorzaken moeten aanpakken. We doen te weinig aan het voorkomen in plaats van genezen. Ik kan daardoor niet voldoende aandacht besteden aan het mentale, fysieke en spirituele welzijn. Terwijl dat wel allemaal met elkaar samenhangt.”
Juist na het overlijden van haar vader en haar zus heeft Chantalle geleerd om al die elementen samen te brengen. “Op een dag check ik meerdere keren bij mezelf in hoe het gaat. Je kunt jezelf zo voorbijlopen. Ik wil dat voorkomen. Ik loop daarom regelmatig een rondje, ik sport samen met mijn man en ik doe aan meditatie. Het is wetenschappelijk bewezen dat dit stress verlaagt en een boost geeft aan je immuunsysteem.”
Ondertussen denkt ze veel terug aan haar vader en zus. “We vieren nog elk jaar hun verjaardag en hun sterfdag. Ik probeer herinneringen levend te houden, ook voor mijn kinderen. Zij hebben mij zoveel gebracht. Karlijn had veel lef en leefde in het hier en nu. Mijn vader had doorzettingsvermogen, hij kon ontzettend strategisch en analytisch denken en situaties overzien. Dat was zo knap.”
Foto van Chantalle en haar zus Karlijn. Tekst loopt door onder de foto.
“Zij zijn mijn spiegel en houden me scherp. Ze leven voort in mij en in mijn kinderen, zo wordt de rouw minder rauw. In het begin kon ik het nog weleens moeilijk vinden als ik van dingen genoot, maar nu kan ik dat steeds beter. Juist door te genieten eer ik ze. En eer ik het leven. Want ik leef nu. En ik mag nu ook doorleven.”
De zus van Chantalle overleed aan borstkanker: 'Haar motto was: leer dansen in de regen'
