Leven

Al sinds Nora een kleuter was, worstelde ze met het leven, vertelt Carine. “Ze zei toen al dat ze zich niet prettig voelde in het leven. Ze vroeg zich af: ‘Waarom moet ik naar school? Waarom wilden jullie mij?’ We wilden graag nog een tweede kindje. ‘Maar waarom ik dan?’, vroeg ze daarna. We probeerden het uit te leggen, hoewel het moeilijk te verwoorden was. We waren ontzettend blij met haar. Het was een geschenk: eerst een zoon en dan een dochter.”

De vele regels, het naar school moeten, zwemles, groepssporten; het zijn allemaal verplichtingen waar Nora niet aan wil. Al vrij jong krijgt ze therapie en ontdekken Carine en haar man dat Nora autistisch is – net als haar broer. “Dat ze autistisch was, bleek ook een trigger voor Nora om niet verder te willen leven.” Bovendien blijkt ze, ondanks dat ze op het MBO zit, hoogbegaafd te zijn.

Automutilatie

Toch heeft Nora wel vriendinnen, zit ze op hockey, heeft ze een bijbaan en kan ze zich helemaal verliezen in het knutselen. Zo goed als het kan leeft ze het leven. Maar als ze vijftien jaar is, gaat het mis. Ze krijgt dan een vriendje, vertelt haar moeder. “Dat heeft toen wel iets met haar gedaan. Hij kende namelijk geen ‘nee’. Hij heeft haar niet verkracht, maar hij is wel te ver gegaan.

Dat was eigenlijk de druppel voor haar om niet meer verder te willen. Dit wilde ze nooit meer meemaken. Nadat het uitging hebben ze altijd contact gehouden, maar hij was niet meer welkom bij Nora. Nog altijd heeft hij er veel last van”, zo weet Carine. Ze komt hem soms nog tegen in het dorp.

Kort daarna begint Nora met zelfbeschadiging, ze snijdt zichzelf. “Of het door de gebeurtenis komt, dat weet ik niet. Ik wist niet eens dat ze het deed. Ze had een bijbaan bij de Plus en de manager kwam naar me toe en zei: ‘Wist je dat Nora zichzelf snijdt?’ Ik kon het niet geloven. Sindsdien wist ik dat het mis was als ze een vest met duimgaten in de mouwen droeg.”

Nooit meer beter

Het gaat steeds slechter met Nora en op haar zeventiende wordt ze voor het eerst opgenomen in een van de GGZ-klinieken. “De directeur van het filiaal van de Plus zei toen tegen haar: ‘Als je straks beter bent, mag je gewoon weer terugkomen.’ Maar zij antwoordde: ‘Ik word niet meer beter’.”

Zó ga je met iemand het gesprek aan over zelfdoding: 'Wees direct'Lees ook

Daarna wordt Nora steeds vaker opnieuw opgenomen. Meestal gaat het om gedwongen opnames, waarbij ze goed in de gaten wordt gehouden. Maar desondanks vindt Nora altijd een manier om zichzelf te snijden. “Of het nu met een scheermesje was, of door een kopje te breken en zichzelf met de scherven te snijden, of door plastic te scheuren zodat er een scherpe rand ontstond: ze vond altijd wel iets.”

Euthanasie

Haar wil om niet te leven wordt zo groot, dat ze het liefst euthanasie wil. Maar dat is op haar leeftijd en in die periode nog niet mogelijk (inmiddels is de wetgeving omtrent psychisch lijden en leeftijd versoepeld – red.). Daarom zoekt Nora naar andere manieren om uit het leven te stappen. Ze doet meerdere keren een poging tot zelfdoding, belandt twee keer in coma, maar uiteindelijk overleeft ze het. “Na één poging werd ze wakker en zei ze: ‘O nee, ben ik er nog?’ Op dat moment daalde het besef definitief in: ze wilde hier echt niet meer zijn.”

Om niets te voelen, houdt Nora de dagen zo kort mogelijk. “Ze ging slapen met medicatie en slikte overdag medicatie om zo min mogelijk van de dag mee te maken.” Ook eet ze bijna niet meer, waardoor de artsen besluiten om een maagsonde te plaatsen. Haar suikergehalte blijkt daarbij zo laag te zijn, dat ze bijna niet meer kan functioneren. “Maar ze weigerde suiker. Bovendien wist ze te sjoemelen met haar maagsonde, zodat ze alsnog geen voeding binnenkreeg. Ze wilde echt niet meer, maar het moest.”

Als ze weer in de gesloten inrichting zit, krijgt Nora toestemming voor verlof. Ze mag met haar ouders mee naar het restaurant aan de overkant van de kliniek. “Ze woog op dat moment nog maar 32 kilo. Ze kon alleen mee in een rolstoel, want lopen ging niet meer. Ze wilde cheesecake, wat ik al vreemd vond. Maar toen ze over haar broer zei: ‘Doe Tomas de groetjes’, gingen mijn voelsprieten rechtovereind staan. Toen ik haar afleverde bij de kliniek kreeg ik nog een kus. Maar toen de volgende dag de telefoon ging, wist ik het al.”

Nora overlijdt op 20 augustus 2020. Ze is dan 21 jaar.

Rust

“Hoe ik me toen voelde, weet ik niet meer. Alles ging vanaf dat moment op de automatische piloot. Ik was wel opgelucht dat het voor haar nu voorbij was,” vertelt Carine.

Ondanks het verdriet geeft het overlijden ook rust, vervolgt ze. “Er was altijd zoveel spanning. Dan moest ze weer gehecht worden, moest ik haar weer ophalen en met haar naar het ziekenhuis. Dat zorgde voor zoveel onrust. Maar nu was dat er niet meer. Na haar overlijden heb ik voor het eerst weer goed geslapen. Ze wilde maar een ding, en dat was rust. Dat heeft ze nu en wij dus ook.”

“Tegelijkertijd is het gemis groot,” zegt Carine. “Voor mama is het nooit goed, maar voor Nora is dat het wel. Elke keer als we nu leuke dingen doen, denken we aan haar, hoe leuk ze dit had gevonden. Nog steeds zie ik de lege stoel aan tafel. We gaan wel verder, maar dat blijft. Dat is eigenlijk nog zwaarder dan de pijn die ze zichzelf deed. Het snijden zakt naar de achtergrond, die herinnering vervaagt, maar haar gemis niet. Maar het feit dat ze nu eindelijk rust heeft, geeft ons de kracht om verder te gaan.”

Sandra (52) verloor haar zoon aan suïcide: 'Ik voelde dat het mis was voordat de politie aanbelde'Lees ook