Vrouwen die na de bevalling last krijgen van waanbeelden en gedachten over zelfdoding, zouden aan een kraambedpsychose kunnen lijden.
Karin den Oudsten (52) is ervaringsdeskundig therapeut en is al jaren bezig om de aandoening kraambedpsychose onder de aandacht te brengen.
Ze zegt dat er nog veel onbekend is over kraambedpsychose en dat het niet veel voorkomt: ongeveer één à twee op de duizend pas bevallen vrouwen heeft hier mee te maken. Den Oudsten stuit op veel onbegrip en vooroordelen, en verbaast zich erover dat de kraambedpsychose nog zo onbekend is.
Ze werkt aan haar derde boek over deze aandoening en heeft een documentaire over stigmatisering van moeders met psychotische klachten laten maken. Ook startte Den Oudsten haar eigen praktijk, de stichting Me Mam én geeft ze scholing aan verpleegkundigen, studenten verloskunde en kraamverzorgenden. Daarnaast begeleidt ze moeders die na een bevalling met psychische klachten te maken hebben.
Den Oudsten is 39 jaar als ze bevalt van haar tweede zoon. “Een week na de bevalling zat ik in de isoleercel”, begint ze haar verhaal. Dat er iets niet goed zit, merkt ze op de vijfde dag na de bevalling. “Ik voelde een koude vloeistof door mijn hersenen stromen. Ik liep naar mijn man en zei: ‘Ik denk dat ik doodga, breng de kinderen naar de buren’.”
Voor haar voelt het alsof ze ineens een levensgrote intuïtie heeft, een soort openbaring die heel logisch lijkt in de schijnwerkelijkheid waar ze op dat moment in terecht is gekomen.
De alarmbellen gaan pas echt af als ze haar trouwring op de eettafel neerlegt en tegen haar man zegt dat ze een andere vrouw voor hem gaat zoeken. Op de vraag wat daar ineens de reden van is, antwoordt ze: ‘Ik ben God geworden’.
Ze wordt opgenomen in een gerenommeerd ziekenhuis op de gesloten afdeling van de psychiatrie. Daar wordt ze getriggerd door de kleur rood. “Overal zag ik ‘rode’ dingen en die associeerde ik – als God zijnde – met de duivel.” Een rode roos van haar man, rode kleding, ze verstopt het achter de gordijnen. Dat gedrag was voor haar, op dat moment, heel logisch.
Tijdens haar verblijf op de gesloten afdeling ontwikkelt zich de gedachte dat haar kindje bezeten is van de duivel. Om hem te beschermen, legt ze de baby na elke flesvoeding direct in zijn bedje om daarna de afdeling af te rennen. Ook al maakt ze een psychose door, haar moederinstinct is zo sterk dat ze zijn veiligheid op nummer één zet. Toch trekt een verpleegkundige de conclusie dat ze niet graag bij haar kindje wil zijn. “Dat vond ik zo oneerlijk, omdat ze niet wist hoe ik het had ervaren,” vertelt ze.
Omdat ze het idee heeft dat er met haar niets aan de hand is, zet ze een stoel bij de uitgang neer en blijft daar zitten totdat de deur opengaat. Na uren wachten krijgt ze in de gaten dat de deur dicht blijft en bezoekers door een zij-ingang naar binnen gaan. Ze raakt geïrriteerd, omdat niemand de moeite neemt om met haar in gesprek te gaan. Wanneer ze vraagt door welk raam de stoel mag, wordt ze opgesloten in de isoleercel.
Tekst loopt door onder de foto.
Privé-foto Karin den Oudsten.
Ze voelt de machteloosheid en ervaart wisselende stemmingen. Het ene moment is ze woedend op de verpleegkundigen, het andere moment ligt ze rustig op een matras. Toch zorgt haar positieve instelling ervoor dat ze zelfs in deze situatie kan relativeren. Dieper dan dit kan ik niet zinken, denkt ze, dus de enige weg is omhoog.
Ook realiseert ze zich dat er vóór haar moeders zijn geweest die hier opgesloten hebben gezeten en dat dat na haar ook gaat gebeuren. Het gevoel van onrechtvaardigheid doet haar besluiten dat, als ze hier ooit uit komt, de wereld van haar gaat horen. Na 24 uur mag ze terug naar haar kamer en in totaal wordt ze vijf weken opgenomen.
Dit soort situaties, waarbij niet meegedacht wordt vanuit hoe de moeder het beleeft, hoort ze nu van andere moeders. De Oudsten vecht nog altijd tegen onbegrip. “Ga eerst eens in gesprek voordat je aannames doet. Probeer eens te begrijpen hoe zwaar het is om niet op een roze wolk te zitten maar in een psychiatrische kliniek opgenomen te worden met een psychose.”
“Deze moeders voelen zich alleen met hun verdriet, helemaal wanneer mensen niets vragen en van alles voor ze invullen. Vraag gewoon eens: hoe was het voor jou?”, wil ze meegeven. “Alle moeders willen genieten van hun pasgeboren kindje en het goed doen. Help ze dan ook om de moeder te zijn die ze zo graag hadden willen zijn.”
Lees ook
Joke had prenatale depressie: ‘Ik wist door rotgevoel dat ik zwanger was’
