Na maanden van slapeloze nachten krijgt Bernadette slaappillen voorgeschreven. Wat begint als een tijdelijke oplossing, verandert al snel in een verslaving. Binnen enkele weken merkt ze hoe afhankelijk ze is van de medicatie.
“Ik zag het als redmiddel. Als je zo lang zo slecht slaapt, ben je wanhopig. Ik heb onderschat hoe verslavend de werking is”, vertelt Bernadette in gesprek met LINDA.
Vier jaar geleden beginnen haar slaapproblemen. Bernadette houdt van haar werk als journalist, maar het vak is soms intensief. Steeds vaker neemt ze haar werk mee naar huis. “Daardoor lag ik ’s nachts in bed te piekeren. Maar goed, iedereen heeft wel eens een slechte nacht, dacht ik.”
Wat begint als één slechte nacht, worden er al snel twee. Soms ligt ze hele nachten wakker en voor ze het weet, gaan er weken voorbij zonder goede nachtrust. “Inmiddels zat ik er zo diep in dat ik slaapangst had ontwikkeld. Ik stapte in bed met het idee dat ik niet kon slapen, en dat werd een probleem. Die vicieuze cirkel kwam ik niet meer uit.”
Zo gaat het een halfjaar door. “Hoe ik dat heb volgehouden, is nog steeds een raadsel. Ik was zo streng voor mezelf. Dat, in combinatie met faalangst, zorgde ervoor dat ik het niet serieus genoeg nam.” Fysiek breekt het gebrek aan een goede nachtrust haar op. “Ik ben in gesprek gegaan met mijn baas, die gelukkig goed reageerde en een deel van mijn werkdruk kon wegnemen.”
Marije (29) heeft een angststoornis: 'Ik was te bang om te kunnen slapen'
De volgende stap is een bezoek aan de huisarts. “Hier voelde ik me niet serieus genomen. Ze boden slechts een kortetermijnoplossing in de vorm van slaapmedicijnen.” Bernadette krijgt temazepam mee, slaapmedicatie die helpt bij slapeloosheid, maar verslavend kan zijn.
Achteraf heeft ze spijt dat ze geen kritischere vragen stelde. “Ik was zo wanhopig en blij dat ik eindelijk iets kreeg. Daardoor nam ik de medicatie diezelfde avond meteen in, zonder er goed over na te denken. Er was wel gewaarschuwd dat ik het niet vaker dan drie dagen achter elkaar moest innemen, omdat het verslavend kon werken. Meer dan dat werd me niet verteld.”
De slaapmedicatie zorgt ervoor dat Bernadette voor het eerst in een halfjaar een hele nacht doorslaapt. “Ik kwam in een soort comateuze toestand. Ik nam het in, viel in slaap en de acht uur daarna was het licht uit. Aan de ene kant was ik blij, eindelijk kon ik slapen. Maar de volgende ochtend voelde ik me zo slecht. Het was alsof ik drie nachten niet had geslapen. Mijn lichaam sliep wel, maar ik had geen rust.”
Daarnaast ervaart ze bijwerkingen als misselijkheid en duizeligheid. “Het voelde een beetje alsof ik dronken was.” Ondanks deze bijwerkingen blijft ze de medicijnen gebruiken. “Het was een keuze tussen twee kwaden: me slecht voelen tijdens de nacht én overdag, of de medicatie slikken en me alleen overdag slecht voelen. Dus koos ik voor optie twee. Dan sliep ik tenminste wel.”
Slechts 13 procent van de Nederlanders slaapt hele nachten door: zo fix je dat
Al snel wordt Bernadette afhankelijk van de slaappillen. “Ik zag het als een soort redmiddel. Als je zo lang zo slecht slaapt, ben je wanhopig. Ik dacht: ik kan drie dagen een pil nemen, en dan makkelijk een dag niet, maar ik heb onderschat hoe verslavend de werking is. Er werd wel gezegd dat ik er afhankelijk van kon worden, maar zo intens? Dat had ik nooit verwacht.”
De verslaving sluipt er geleidelijk in. “Er was niet één specifiek moment waarop ik besefte dat ik niet meer zonder kon. Zodra het avond werd, merkte ik dat mijn lichaam naar die pil verlangde. De slaappillen lagen in het medicijnenkastje en het was alsof ze me riepen.”
Ze vecht tegen de drang om een slaappil te nemen. “Mentaal was dat moeilijk. Soms nam ik ‘m om één uur ’s nachts toch in, wat ook helemaal niet goed was. Het is de bedoeling dat je een uur voordat je naar bed gaat een pil neemt. Niet midden in de nacht, dat brengt je hele ritme in de war.”
In een tijdsbestek van een jaar slikt Bernadette af en aan slaappillen, terwijl ze ondertussen hard zoekt naar een alternatief om haar slaapprobleem te verhelpen. “Ik wist dat medicatie niet de oplossing was. Uiteindelijk kwam ik – na een halfjaar op de wachtlijst – terecht bij een slaaptherapeut.”
Hier bespreekt ze wat de slaapmedicatie met haar doet. “Ik zag in hoe mijn gebruik mij blokkeerde, ik was het voor mezelf aan het verpesten door de hele tijd die pil te nemen. Ik gaf mijn lichaam niet de kans om zelf een slaaphormoon aan te maken.”
Slapen is van levensbelang, zegt deze hoogleraar: 'Moet je beste vriend zijn'
Van haar slaaptherapeut moet Bernadette cold turkey stoppen. “Het was noodzakelijk om eerst door de moeilijke fase heen te gaan. Ik was zo afhankelijk geworden dat het geen optie was om met lagere dosering af te bouwen.”
De weken die volgen zijn zwaar. “De afkickverschijnselen deden mij inzien hoe erg mijn verslaving was.” Toch weet ze de knop om te zetten. “Na ongeveer een maand merkte ik dat ik langzaam minder behoefte kreeg.” Ze vindt alternatieven die wél werken. Zoals slaapyoga en het opschrijven van haar gedachten voor het slapengaan. “Die dingen vervingen de medicatie.”
Het lukt Bernadette om een jaar clean te blijven, tot het op een avond misgaat. “Tijdens een weekend weg met vriendinnen sliep ik slecht. Ik wist dat er nog een slaappil in mijn reistas zat. Die heb ik toen genomen.” De volgende dag voelt ze zich weer zo slecht dat ze direct spijt heeft. “Alsof ik terug bij af was. Ik realiseerde me hoe erg ik dat niet wilde. Dat opende echt mijn ogen. Sindsdien heb ik nooit meer een slaappil aangeraakt.”
Bernadette deed veel onderzoek naar slaapproblemen en heeft er ook een podcast over gemaakt. Inmiddels gaat het goed. “Ik slaap beter dan ooit, daar ben ik heel blij om. Door al mijn onderzoek weet ik er veel over, waardoor ik inmiddels goed weet wat voor mij wel en niet werkt.”
“Soms ontvang ik berichten van mensen die de podcast hebben geluisterd en aangaven hoe erg ze erdoorheen zaten. Als geen ander weet ik hoe het voelt alsof je er nooit meer uitkomt. Maar het kan, door veel te proberen en niet te accepteren dat slaapmedicatie de enige oplossing is. Dat had ik nooit durven hopen.”
Haar advies aan mensen die slaappillen gebruiken, of nadenken over het gebruik, is dan ook om kritisch te zijn. “Dat heb ik zelf niet gedaan en daardoor kwam ik in die situatie terecht. Ik weet hoe wanhopig het kan zijn en hoe fijn een ‘oplossing’ kan voelen, maar medicatie is een tijdelijk hulpmiddel, een pleister op de wond. Kijk daarom altijd verder dan medicatie.”
Dit artikel is onderdeel van het LINDA.dossier ‘SLAAP’. Het hele dossier lees je hieronder.
Het beste van LINDA. direct in je mail? Meld je aan voor onze nieuwsbrief.
Anouk Hoogendijk slaapt sinds moederschap hooguit vijf uur per nacht: 'We zijn aan het overleven'
