De dochter (17) van Babette* heeft autisme en is zwaar depressief. Een opnameplek is er niet voor haar. Dus neemt Babette alle zorg op zich.
“Ik denk vaak: kan ze hier ooit uitkomen? Of is dit het dan?”
Trigger warning: dit artikel gaat over depressie, suïcidaliteit en andere psychische klachten.
“Al toen ze heel jong was, had ik het idee dat mijn kind iets afweek van de rest”, vertelt Babette aan LINDA. “Ze had weinig contact met de mensen om zich heen, was vaak boos en geprikkeld als ze thuiskwam na school. Maar iedereen zei: hoort bij de leeftijd, het komt wel goed. Ik baal wel dat ik mijn gevoel daardoor niet heb gevolgd.”
Ze wordt weliswaar al op haar zesde gediagnosticeerd met een angststoornis, maar de andere diagnoses – autisme, depressie, automutilatie – komen pas als ze bijna 14 is. Het is dan het begin van de coronaperiode en tijdens de lockdown blijkt pas echt hoe afwijkend haar gedrag is. “Toen bleek dat ze eigenlijk al vanaf haar achtste depressief was, toen al dood wilde. Dat had ze al die jaren opgekropt. En een depressie die er al zes jaar is, is heel anders dan een depressie die net komt opzetten”, vertelt Babette.
Arlinda (60) verloor haar zoon aan suïcide: 'Had hij me maar verteld dat hij depressief was'
In de zomer van 2020 rolt Babettes dochter van de ene crisisopname in de andere, door het hele land heen. “Crisisopnames waren de enige plekken waar ze terecht kon; een andere opname is niet mogelijk omdat ze suïcidaal is. En met een dubbele diagnose is het nog extra lastig om een plek te vinden. Terwijl een crisisopvang juist géén behandeling heeft.”
Van de gemeente krijgt Babette daarom geld om mantelouder te zijn voor haar dochter. “Maar ik ben geen hulpverlener. Zij heeft zo veel meer begeleiding nodig dan ik haar thuis kan geven. Eigenlijk moet jeugdzorg alle shit oplossen die nu op mijn bord ligt, maar het systeem zit muurvast.”
“Je kunt bijna beter een kind hebben dat fysiek ziek is dan een psychisch ziek kind”, zegt Babette. “Natuurlijk is dat niet minder erg, maar er zijn een heleboel kinderziekenhuizen met heel veel geld. Als je kind mentaal ziek is, loop je ineens tegen allemaal dichte deuren aan. Er is zo weinig hulp, voor je kind én jezelf.”
Babettes dochter gaat niet meer naar school, zit alleen maar thuis achter haar tablet. Af en toe komt ze in een crisis. “Zo’n crisis duurt zo’n drie dagen”, legt Babette uit. “Dan wil ze zichzelf constant iets aandoen. Op zo’n moment kan ik nauwelijks naar de wc, moet ze zelfs mee onder de douche omdat ik haar niet alleen kan laten. Normaal zou ze dan naar de crisisopvang gaan, maar er is besloten dat dat geen veilige situatie voor haar is.”
En dus doen ze het thuis, samen. “Ik voel me eenzaam en alleen”, vertelt Babette. “De paar uur die ik per week werk zijn de enige momenten dat ik uit huis kom. Verder kan ik haar niet alleen laten, de mogelijkheid dat ze zichzelf iets aandoet is te groot. Heel veel ouders in deze situatie zitten geïsoleerd thuis. Het is net alsof we nog steeds in lockdown zitten, gevangen in huis. Ja, in theorie kan iemand anders bij haar zijn zodat ik even weg kan. Maar daar geniet ik niet van, omdat het ’s avonds dan juist extra erg is. En bovendien: herkent de ander het echt als het slecht met haar gaat?”
“Ik laat inmiddels bijna geen mensen meer toe”, bekent ze. “Ik wil niet constant hoeven vertellen hoe slecht het gaat. En verder heb ik toch niks te zeggen. Je wereld wordt zó klein.”
Patricia verloor dochter Dalisay (15) aan anorexia: 'Grootste angst werd werkelijkheid'
“Mijn kind vecht elke dag tegen de neiging om zichzelf iets aan te doen. Maar ik heb haar niet op de wereld gezet om haar elke dag te laten lijden”, zegt Babette. “Dat is lastig: ik heb haar dit leven gegeven, maar nu mag ze er niet zelf een einde aan maken. Als je een kind krijgt, denk je er niet over na dat je ook in deze ellende terecht kunt komen. Ik weet zelfs niet of ik nog hoop heb. Ik heb zo lang gehoopt op verbetering, maar nu durf ik het niet meer. Ik geniet alleen af en toe van de sporadische keren dat ze even lacht.”
“Het zit altijd in mijn achterhoofd dat het haar wel een keer kan gaan lukken, dat ik een telefoontje kan krijgen als ik op mijn werk ben. Als ik op mijn werk word gebeld en het gaat slecht met haar die dag, denk ik meteen: ze zal toch niet… Bij die gedachte voel ik spanning en opluchting tegelijk. Enerzijds wil ik niet zo’n telefoontje krijgen, anderzijds is onze situatie niet houdbaar. Mijn draagkracht is op.”
“Ik zou er vrede mee hebben”, zegt ze. “Als ouder, ik zeg het natuurlijk niet tegen mijn kind. Maar ik heb besloten me niet schuldig te voelen. Want ik heb alles gedaan wat ik kan.”
“Ik zie overal kinderen van haar leeftijd die gaan reizen, op kamers gaan, beginnen met studeren. Dat gaat mijn dochter niet doen, en dat is zwaar om te zien. Het rouwproces gaat elke dag door; ik moet constant afscheid nemen van dingen die mijn kind nooit gaat doen.”
“We proberen alles wat er is”, vertelt Babette. “In elk geval tot ze officieel volwassen wordt. Dat heb ik ook met haar afgesproken, dat we de komende jaren alles op alles zetten om haar leven beter te maken. Ik hoop gewoon dat ze haar 21e verjaardag haalt, dat we tot die tijd zo veel mogelijk hebben kunnen proberen. Daarna zien we wel. Dood kan altijd nog.”
Mantelouder zijn stopt nooit, legt Babette uit. “Ik weet niet wanneer ik mijn leven weer kan oppakken, of ik dat nog kan. Ik blijf altijd ouder van een kind dat het in de maatschappij niet goed gaat doen. We wachten nu op een opnameplek, maar weten niet hoelang het nog duurt, hoelang ze daar kan én wil blijven. Alles is onzeker.”
“Ik vind het belangrijk om mijn verhaal te vertellen”, zegt ze. “Toen mijn dochter de diagnose kreeg, ging ik meteen op internet zoeken: hoe gingen andere ouders hiermee om? Maar ik kon weinig vinden. Mantelouders hebben gewoon geen tijd om hun ervaringen te delen. Je staat op, je overleeft en je gaat naar bed. Tijd om op het Binnenhof te staan en te vertellen hoe zwaar het is, is er niet. Maar de wetenschap dat ik niet de enige ouder in deze situatie ben houdt me op de been.”
Heb jij of heeft iemand in je omgeving last van psychische klachten? Praat er dan over. Je kunt gratis en anoniem met een hulpverlener van MIND Korrelatie praten via mindkorrelatie.nl of 0900 – 1450.
*Babettes naam is gefingeerd. Haar echte naam is bekend bij de redactie.
Esters dochter was depressief: 'Ik zag de schaamte in haar ogen'
