Het referendum

Nog even in het kort: de Wet voor de inlichtingen- en veiligheidsdiensten geeft ruimere toegang tot digitale informatie via de kabel. Tegenstanders vrezen dat de privacy van (onschuldige) burgers hiermee wordt aangetast. Vijf Amsterdamse studenten probeerden daarom een referendum af te dwingen. Zoals we allemaal weten is dat ze gelukt en gingen we – of in ieder geval ongeveer de helft van ons – gisteren de stemhokjes in om het vóór- of tegen-hokje rood te kleuren.

Winst voor tegenstanders

Van tevoren wezen peilingen uit dat er een nipte winst zou zijn voor voorstanders van de wet. Het was gisteren, om in de woorden van premier Mark Rutte te spreken, dan ook “razend spannend”. Toen Rutte (vanzelfsprekend voorstander van de wet) gisterenavond gevraagd werd naar wat er zou gebeuren met de uiteindelijke uitslag, had het voor-kamp nog een lichte voorsprong. “Als het ‘voor’ wordt, veranderen we niks, en als het ’tegen’ is, gaan we heroverwegen, zoals in de wet staat”, zei hij tegen de NOS.

En nu?

Heroverwegen dus. Doordat het referendum niet bindend, maar raadgevend is, hoeft de overheid officieel niet meer met de uitslag te doen dan dat. Daar zijn de tegenstanders van de Wiv het echter niet mee eens. Organisaties als Amnesty International en Bits of Freedom vinden dat de regering de wet niet zomaar ongewijzigd kan laten. “Miljoenen mensen door heel Nederland hebben hun stem laten horen en tegen de nieuwe Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten gestemd. Het kabinet kan niet om deze uitslag heen en moet de wet verbeteren”, zegt Bits of Freedom, een organisatie die zich inzet voor internetvrijheid en privacy.

Lees ook
Thierry Baudet viert verkiezingsuitslag met vermakelijke (en onophoudelijke) vreugdedans

Hoe reageren de andere partijleiders?

Gert-Jan Segers, partijleider van de ChristenUnie, houdt alles nog open. Hij laat weten dat het “ingewikkeld” is om de uitslag van het referendum goed te wegen. “De uitkomst van het referendum ligt op het bordje van het kabinet. Dat moet kijken wat er nu te doen valt.” CDA-leider Sybrand Buma vindt dat de wet nog steeds door moet gaan. “Ik heb absoluut gezegd dat deze wet door moet. Dat zeg ik nu nog.” Maar ook hij vindt dat het kabinet nu aan zet is: “Het kabinet zegt: laat ons naar die wet kijken. Nou, laat ze er vooral naar kijken.”

Amsterdamse studenten

De Amsterdamse studenten die de discussie zijn begonnen, zijn blij met de maatschappelijke discussie die ze teweeg hebben gebracht. “We zijn erg blij met de uitkomst. Daarnaast is het goed om te zien dat er nu veel over wordt gesproken. Privacy en veiligheid waren niet echt sexy onderwerpen”, reageert een van de studenten.

Hoe dan ook: dit was de laatste

Het kabinet zal opgelucht zijn dat ze voorlopig waarschijnlijk niet meer over referenda na hoeven te denken. De Tweede Kamer besloot op 22 februari van dit jaar namelijk dat het raadgevend referendum afgeschaft wordt. Regeringspartijen VVD, D66, CDA en ChristenUnie én oppositiepartij SGP steunden de afschaffing. De rest van de oppositie was tegen en heeft zich fel verzet. De Eerste Kamer moet zich nog over de afschaffing buigen.