geertje hulzebos kansen kinderen onderwijs sander en de kloof

Deskundige Geertje Hulzebos over kansen voor kinderen: 'Onderwijs zorgt voor grote ongelijkheid'

Media | Fragment Gemist

03-02-2022 | Eliane Lamper

In ons land worden we groot met het idee dat we gelijke kansen hebben en dat onderwijs de grote gelijkmaker is. Maar niets is minder waar, zegt onderwijsdeskundige Geertje Hulzebos.

In zijn serie Sander en de Kloof laat presentator Sander Schimmelpenninck zien hoe de kloof tussen arm en rijk steeds groter wordt in Nederland, en dat onderwijs hieraan bijdraagt. Niet talent en werklust zijn nog doorslaggevend, maar de afkomst, rijkdom en het opleidingsniveau van ouders.

Achterstandswijk

Hulzebos groeide zelf op in een achterstandswijk in Amsterdam-Oost. Dat ze het zou schoppen tot onderwijsdeskundige lag dan ook niet voor de hand. “Ik ben begonnen op het vmbo, maar ik heb ook op het speciaal onderwijs gezeten en ben een tijdje niet naar school geweest. Vanuit daar krijg je zo’n minderwaardigheid mee”, vertelt ze tegen Schimmelpenninck.

In de cultuur waar ze opgroeide, gingen haar vrienden niet studeren. “Heel veel van mijn vrienden zijn een carrière op straat begonnen.” Toen ze besloot dat ze naar de universiteit wilde, durfde ze dit bijna niet te vertellen in haar omgeving. “Het voelde niet alsof het een plek voor mij was.”

Onderwijs en ongelijkheid

We worden wijsgemaakt dat iedereen die er maar hard genoeg voor werkt, er wel komt. Maar dit is niet het geval. “De opleiding van je ouders bepaalt grotendeels waar het kind uiteindelijk terecht komt”, vertelt Hulzebos. “We zien onderwijs als de grote gelijkmaker. Niets staat verder van de realiteit af dan dat onderwijs gelijke kansen bevordert”, aldus de onderwijsdeskundige.

Steeds vaker sturen rijke ouders hun kinderen naar privéscholen, waardoor die kinderen al op jonge leeftijd een voorsprong krijgen. Daar betalen ze 25.000 euro per jaar voor. En dat is problematisch: goede docenten worden weggetrokken uit het regulier onderwijs. Rijke kinderen komen in een bubbel terecht waar ze nooit kinderen uit minder welvarende gezinnen tegenkomen.

‘Sander en de kloof’

Hulzebos noemt dit diploma-kapitalisme: het vergaren van zoveel mogelijk diploma’s om een goede positie te hebben op de arbeidsmarkt. En het loont, want iemand die naar de universiteit is geweest, heeft meer ontwikkelmogelijkheden en vaak een beter salaris. Op het mbo en op praktijkgericht werk wordt neergekeken, voornamelijk door de elite.

“Wat voor leven willen we leiden? Gaat het om hoger, beter, rijker?”, is de vraag die Hulzebos al die ouders zou willen meegeven. “Stel jezelf die vraag: is dat inderdaad wat volgens jou een goed leven is, of wil je ook iets bijdragen aan de maatschappij?”

Benieuwd naar de uitzending? Kijk Sander en de kloof hier terug.