Hoe werkt de neus normaal gesproken dan wel?
“Slijmvliezen moeten juist de hele dag opzetten en afslinken. Op die manier bevochtigen en verwarmen ze de ingeademde lucht. Daarom kan het dat het ene neusgat meer dicht zit en de andere meer open is.”

Wat gebeurt er in je neus bij een neussprayverslaving?
“Het gebruiken van neusspray is niet erg, maar als je niet verkouden bent en je blijft neusspray gebruiken op gezond slijmvlies, dan kan je een sterke tegenreactie krijgen: neusspray met xylometazoline slinkt de slijmvliezen wel tijdelijk af, maar vervolgens gaat die neus weer extra dichtzitten. En dan krijg je die verslaving.”

Lees ook
‘Van neusspray tot tabletjes, ik heb alles geprobeerd tegen hooikoorts’

“Wat er gebeurt bij overmatig gebruik, wisselt per persoon. Het kan in theorie dat de bloedvaten de hele tijd zijn dichtgeknepen en daardoor te weinig bloed vervoeren naar de slijmvliezen. Die kunnen afsterven en daardoor kan er een gaatje in je tussenschot van je neus ontstaan. Dit gebeurt alleen erg weinig.”

Zijn er meer gevolgen van overmatig neusspray-gebruik?
“Het grootste nadeel is dat je het spul de hele tijd wil gebruiken, omdat er een tegenreactie ontstaat. Je hebt er dan meer last van, dan dat je er baat bij hebt. De verstopte neusklachten die mensen hebben, zullen blijven. Daarnaast kan een chronisch verstopte neus korstjes in je neus veroorzaken. Verder is het in theorie mogelijk dat bloedvaten vernauwen op andere plaatsen in het lichaam dan alleen in de neus. Daarom wordt het gebruik voor zwangere vrouwen afgeraden. Maar dat is superzeldzaam.”

Wat is de beste manier om van een neussprayverslaving af te komen?
“Dat is een lastige. Ik zeg: zoek je huis door en gooi alle flesjes neusspray weg. Je krijgt dan het gevoel dat je het effect mist, maar je moet echt die gewenningsfase door en echt ‘afkicken’. Het spoelen van je neus met zoutoplossing is ook belangrijk. Als het echt niet lukt, dan is er nog een ontstekingsremmende neusspray die voorgeschreven moet worden door een huisarts. Maar ik adviseer: cold turkey stoppen, dat is de enige manier die werkt.”

Lees ook
Snotteren en rode ogen: kans op hooikoorts neemt toe door droog weer

Hoe lang duurt het voordat iemand af is van zijn of haar neussprayverslaving?
“Voordat je slijmvliezen helemaal hersteld zijn, ben je een paar weken verder. De eerste paar dagen heb je er het meeste last van en daarna wordt het steeds minder. Je begint met neusspray met een reden. Het kan ook dat je allergisch bent voor iets en op zoek moet naar de onderliggende oorzaak.”

Hoe kan je voorkomen om weer verslaafd te raken?
“Gebruik neusspray met xylometazoline alleen als je écht verkouden bent en stop na één week. Gebruik ook geen producten met methol of eucalyptus, die zorgen voor hetzelfde effect. Zijn de klachten dan nog niet over? Raadpleeg de huisarts. Gebruik het niet als je níet verkouden bent. De neus hoort altijd een beetje dicht te zitten, je hoort niet zo’n super open neus te hebben.”

KNO-arts Jolijn Brouwer: