Pretend it’s a city

Niemand minder dan filmregisseur Martin Scorsese (The godfather, Taxi driver, The wolf of Wall Street) is verantwoordelijk voor Pretend it’s a city. In deze documentaire zwerven Scorsese en Lebowitz door New York, terwijl hij haar interviewt en zij allerlei facetten van de stad becommentarieert. De rolverdeling? Lebowitz vertelt, Scorsese lacht de ballen uit zijn broek en blijft zelf zoveel mogelijk uit beeld. Het is duidelijk wie hier de ster is.

In Pretend it’s a city merk je meteen waarom Lebowitz al dertig jaar haar geld verdient met praten: ze is scherp, zit bomvol meningen en heeft decennia aan levenservaring om uit te putten. Klagen kan ze ook: “In New York wonen miljoenen mensen en de enige die uitkijkt waar ze loopt, ben ik.”

Leven en carrière

Lebowitz komt in 1950 ter wereld in een Joods gezin en ontwikkelt al op jonge leeftijd een liefde voor lezen, en een intense haat voor algebra (“Het eerste wat ik niet kon en wílde snappen”). Op haar negentiende verhuist ze naar New York, waar ze een scala aan baantjes heeft om het leven te bekostigen. Met haar bijdrages in een klein tijdschrift valt ze op bij kunstenaar Andy Warhol, die haar vraagt een column te schrijven voor zijn beroemde Interview-magazine.

In de seventies gaat het balletje echt rollen: ze ontmoet kunstenaars, wordt een lokale celebrity en brengt uiteindelijk twee boeken uit, waarin ze haar grappige essays uit andere publicaties bundelt. In 1994 volgt nog een kinderboek en dan: de gevreesde writer’s block, die bij Lebowitz nu al 27 jaar duurt. Ze begint in die tijd aan meerdere boeken, maar deze zijn – tot op de dag van vandaag – nog niet afgemaakt.

Het alternatief zijn sporadische tv-optredens en tours door Amerika, waarin ze optreedt als humorist, een grappige spreker. Ze laat zichzelf interviewen en beschrijft het als de perfecte oplossing: “Het is alles wat ik ooit heb gewild. Mensen vragen om mijn mening en mogen me niet onderbreken.”

Haat-liefde verhouding

Het is nogal een karakter, die Fran. Zo is ze wars van alles dat met technologie te maken heeft. Als ze weer eens iets eens schrijft voor Vanity Fair, doet ze dat met de hand. Laptops, iPads, smartphones en zelfs typemachines komen haar huis niet in: een vaste telefoonlijn is genoeg.

Waar ze wél ruimte voor vrijmaakt, zijn haar boeken. Ze heeft naar verluidt een collectie van tienduizend exemplaren. Ook is ze de trotse eigenaar van een klassieke taxi uit 1979, de enige auto die ze ooit heeft gekocht. Lebowitz: “Deze auto is de enige monogame relatie van mijn leven.”

Uitspraken

Deze vrouw praat zo ongeveer in catchphrases. Hier vind je een aantal parels, zoals: “Ik heb nog nooit iemand ontmoet die geen slim kind had. Je vraagt je toch af: wat gebeurt er met die kinderen zodra ze volwassen worden?”

“Geen enkel persoon in de New Yorkse metro heeft nog levensenergie, het is uit ons geslagen. De Dalai Lama zou slechts één ritje nodig hebben om spontaan te veranderen in een woedende gek.”

“Denk voordat je praat. Lees voordat je denkt.”

“Ik wandelde vroeger blootsvoets door New York. Het verbaast me dat ik nog leef.”

“Muzikanten en koks zijn verantwoordelijk voor het meeste genot in een mensenleven. Als ik Motown-muziek hoor, ben ik meteen een blijer mens. Dit geldt voor veel mensen: muziek maakt je blijer en doet je geen pijn. De meeste dingen die je goed doen voelen, zijn slecht voor je. Hoogst ongebruikelijk, dus: muziek is een soort drug die je niet doodt.”

“Je bent slechts zo goed als je laatste kapsel.”

En tot slot: “Ik houd van mensen die ouder zijn dan ik. Het wordt alleen ieder jaar moeilijker om ze te vinden.”

Lees ook
Dolly Parton 75 jaar: LINDA’s ode aan oergeestig country-fenomeen