In vergelijking met mannen, doen maar weinig vrouwen mee aan medische onderzoeken. En dat kan ernstige gevolgen hebben, waarschuwen onderzoekers, onder wie Petra Verdonk universitair hoofddocent aan Amsterdam UMC.
De Hartstichting wil samen met het UMC Utrecht, Erasmus MC en Amsterdam UMC onderzoeken hoe zij de bereidheid onder vrouwen kunnen vergroten.
Een aantal jaar geleden deed Verdonk samen met een aantal collega’s onderzoek naar medische onderzoeken in de cardiologie en de deelname van vrouwen daaraan. “Ook toen al kwam naar voren dat het aantal vrouwen dat meedoet lager ligt dan het aantal mannen dat meedoet. Ook toen was onze oproep: maak het onderzoek toegankelijker voor vrouwen.”
Verdonk wil benadrukken dat de oorzaak niet bij vrouwen alleen ligt. “Er is nog steeds veel ongelijkheid tussen mannen en vrouwen. Dat zie je terug op alle fronten van de maatschappij. Geneeskunde en wetenschap zijn daar maar een onderdeel van.”
Alles wat je moet weten over een hartinfarct bij vrouwen: 'Vaak zonder diagnose naar huis'
Verdonk wijst op eerdere bevindingen dat de geneeskunde in eerste instantie ook vooral was gericht op mannen. “Het jonge, witte, mannelijke lichaam werd lang gezien als ‘de standaard’. Nu weten we dat vrouwen anders kunnen reageren op medicatie, maar ook dat symptomen van bepaalde ziekten bij vrouwen zich anders kunnen uiten dan bij mannen.” Hartkwalen zijn daar een goed voorbeeld van.
“Door onder andere de metoo-beweging komt er steeds meer ruimte voor de vrouw en de verschillen tussen mannen en vrouwen.” En dat is hard nodig, want doordat het mannen- en vrouwenlichaam zoveel van elkaar verschilt, lopen duizenden vrouwen in Nederland alleen al met ‘vage, onverklaarde klachten rond’. “Deze vrouwen zijn echt ziek, maar een diagnose en dus een passende behandeling ontbreken vaak. Door onderzoeken kunnen we daar achter komen.”
Maar er is nog een lange weg te gaan voordat er echt gelijkheid is, zegt Verdonk. “Wat wij zouden moeten doen, is met vrouwen uit alle lagen van de bevolking en van alle leeftijden in gesprek gaan. Wat houdt hen tegen om mee te doen aan onderzoeken en wat zou hen helpen om de stap te zetten.” Zo is bekend dat vrouwen vaker nadenken over de risico’s die dergelijke onderzoeken met zich meebrengen. “Als arts of onderzoeker moet je die angst kunnen wegnemen, alleen dan kom je een stap verder.”
Verdonk denkt nog verder in het toegankelijk maken van medische onderzoeken. “Vrouwen hebben vaak helemaal geen tijd voor onderzoeken. Ze moeten bij deelname bijvoorbeeld een aantal keer naar het ziekenhuis toe. Zorgtaken liggen vaak nog altijd bij vrouwen. Als je mantelzorger bent of kinderen hebt, heb je je handen al vol en kun je niet weg.”
Tot slot legt Verdonk de vinger op de zere plek: “Het systeem is op dit moment echt het probleem. Dat moeten we zien te veranderen zodat meer vrouwen de stap nemen om mee te doen aan medische onderzoeken.”
