Pokémonkaarten zijn nog altijd (of alweer) immens populair. Maar waar het eerst om verzamelen en ruilen ging, gaat het nu vooral om de waarde van de kaarten. Wat heeft dat eigenlijk voor invloed op jouw kroost?
En hoe onschuldig is die peperdure hype eigenlijk? Daar weet Harry Hol van Bureau Jeugd en Media meer over.
De Pokémonkaarten vind je al decennia terug op het schoolplein. In 1999 werden de kaarten geïntroduceerd als ruilkaartspel. Van de 34 biljoen verkochte kaarten, liggen of lagen er waarschijnlijk ook een aantal bij jou op zolder. “Het is in de basis een tactisch spelletje”, vertelt Hol. “Je zet je kaarten met daarop personages en hun specifieke krachten in om je tegenstander te verslaan. Als kinderen het spel volgens de basisregels spelen, leren ze om tactiek te gebruiken en voor te bereiden. Dat is leuk.”
Maar tijden veranderen. Waar het eerst om verzamelen en ruilen ging, gaat het nu om de waarde van de kaarten. “Het spel zelf is echter niet veranderd, maar de kaarten worden zeldzamer en daardoor meer geld waard. Eigenlijk is dat basis kapitalisme: de schaarste drijft de prijs op.”
Daar is in principe niks mis mee, benadrukt Hol. Maar in plaats van dat kinderen leren handelen en met geld om leren gaan, ligt er een serieus risico op de loer. “Er ontstaat een soort handelwoede onder kinderen, waardoor de kaartjes als het ware in een fruitautomaat uit het casino veranderen.” Je koopt namelijk een pakje met tien verschillende Pokémonkaarten, zoals ‘common’, ‘uncommon’, ‘rare’ en ‘ultra rare’ kaarten.
De ene kaart is dus zeldzamer dan de ander. In het grootste deel van de pakjes zitten zes common kaarten, drie uncommon kaarten en één ‘rare’ (zeldzame) kaart. Veel kaarten leveren je slechts een paar cent op en de kans op een ultra-rare kaart is, uiteraard, héél klein. “Kinderen kopen blind een pakje kaarten van een paar euro, in de hoop dat ze zeldzame kaarten krijgen en er uiteindelijk 100 euro mee kunnen verdienen. Zo leer je kinderen eigenlijk gokken.”
Word geen slachtoffer van Pokémonoplichting, zó herken je de echte kaarten
Onder de Pokémon hype schuilt dus een serieus risico om kinderen met een gokprobleem op te zadelen. “Als je op jonge leeftijd kennismaakt met de beloning van gokken, dan heb je een grotere kans dat je op latere leeftijd een probleem ontwikkelt”, zegt Hol.
Verzamelen is menselijk, maar enkel Pokémonkaarten kopen in de hoop dat je er geld aan verdient, is geen goede ontwikkeling volgens Hol. “Je moet kinderen niet het idee geven dat dat een legitieme manier is om hun geld te verdienen. Als ze willen sparen voor een PlayStation, kunnen ze beter een baantje nemen of hun zakgeld opzij leggen.”
Maar kunnen we de makers van Pokémon aanwijzen als boosdoener? Nee, zegt Hol. ”Ik kan niet genoeg benadrukken dat dit een ongewenst bijeffect is. De makers hebben dit nooit zo bedoeld en halen ook geen financieel voordeel uit de doorverkoop van kaarten.”
Wat wel meespeelt, is de rol van YouTube. “Dit is voor veel kinderen een primaire informatiebron. Hun favoriete YouTubers gaan mee in de Pokémonhype en laten constant aan kinderen zien dat je er veel geld mee kan verdienen.” Omdat kinderen YouTubers vaak blind vertrouwen, werkt dit de handelswoede vaak in de hand.
Toch ligt de verantwoordelijkheid in de basis voornamelijk bij de ouders. “Het is aan de ouders om hun kinderen te leren dat een kleine kans ook echt betekent dat je een kleine kans hebt.” Als ouder kun je ook de verwachting temperen, door bijvoorbeeld het gesprek aan te gaan over YouTube.
“Vertel ze bijvoorbeeld dat YouTube niet gelijk staat aan de waarheid. Dat de mensen die de video’s maken er altijd voor zorgen dat het er op beeld leuker uitziet en dat ze bijvoorbeeld de pakjes Pokémonkaarten zónder bijzondere kaarten eruit hebben geknipt.”
Maar praat vooral met je kroost. “Toon interesse zonder te oordelen en ga met ze in gesprek. Daarbij hoef je de kinderen ook niet te korten op hun zakgeld, zo leren ze juist met geld omgaan. Het is dan ook niet erg als ze een keer een onverstandige aankoop doen, maar dat leren ze alleen als je ze als ouder begeleidt. Vraag wat ze hebben gekocht en hoe ze zich over hun aankoop voelen. Kinderen denken niet zo snel aan de lange termijn, behalve als je als ouder actieve vragen stelt.”
Hier moet je op letten als je geld wil verdienen met 'Pokémon'
