Rekenkamer

In 2020 werd in total 5,1 miljard euro uitgegeven aan onder meer beschermingsmiddelen, beademingsapparatuur en testmateriaal. Maar het financieel beheer over die uitgaven “schoot ernstig te kort”: van uitgaven die samen goed zijn voor 2 miljard euro missen namelijk de bonnetjes. Zo ontbraken bijvoorbeeld ontvangstbewijzen voor rechtstreekse leveringen van goederen aan zorginstellingen.

Ook was onduidelijk of het aantal afgenomen coronatests op facturen die het ministerie betaalde wel klopte. Daarbij werd de Tweede kamer niet op tijd geïnformeerd over belangrijke overeenkomsten waarbij grote financiële verplichtingen werden aangegaan.

Lees ook
Kabinet brengt verslag uit over uitgaven in coronajaar 2020 tijdens ‘gehaktdag’

Onder de maat

Volgens de Rekenkamer wist De Jonge in september 2020 al dat het financieel beheer op zijn afdeling onder de maat was. Toch greep hij pas begin dit jaar in. Ook Hoekstra had volgens het college eerder kunnen ingrijpen. Uiteindelijk deed hij dat, maar kon toen “forse fouten en onzekerheden” niet meer voorkomen. Daarbij hadden ze negen dagen uitstel nodig om de jaarrekening vast te stellen.

“Wij constateren dat het financieel beheer onder het vereiste niveau was. De organisatie is niet tijdig versterkt, wat wel nodig was om de grote uitdaging aan te kunnen die de coronapandemie met zich meebracht”, schrijft de Rekenkamer.

Verbeterplan

“Dit alles beoordelen wij als een ernstige onvolkomenheid. We wijzen erop dat het financieel beheer de nodige aandacht en acties van de minister en de leiding van het departement vereist. Om te voorkomen dat deze tekortkomingen zich ook in 2021 en later voordoen.”

De minister heeft de genoemde onvolkomenheden inmiddels erkend en een verbeterplan ingediend. “Dit plan voorziet in forse investeringen in het financieel beheer”, aldus de Rekenkamer, die aandringt op “een snelle start met de uitvoering van het plan”.

Reactie De Jonge

De Jonge erkent de kritiek van de Rekenkamer, maar meldt wel dat hij soms bewust van de regels afweek. “Op het moment dat er beademingsapparatuur moet worden aangeschaft, testmateriaal moet worden aangeschaft, laboratoria moeten worden gecontracteerd, dan is het niet altijd mogelijk om op alle momenten alle formele regels en stappen te zetten”, aldus de minister.

Hij denkt niet dat het geld verkeerd is terechtgekomen. Als een leverancier onterecht had beweerd dat er een beademingsapparaat was geleverd, had het ziekenhuis dat dat apparaat zou ontvangen wel van zich hebben laten horen, redeneert De Jonge.

Lees ook
‘Coronapandemie had voorkomen kunnen worden’