Een groeiende groep Nederlanders probeert zich te onttrekken aan het Nederlands staatsburgerschap en verklaart zichzelf ‘soeverein’. Ze betalen bijvoorbeeld geen rekeningen van de Belastingdienst meer en denken dat de Nederlandse wetten niet voor hen gelden.
Dat schrijft het AD op basis van interviews met meerdere instanties en andere betrokkenen.
“Ik leef al tien jaar autonoom”, vertelt een anonieme vrouw via Telegram aan het AD. “We leven gedeeltelijk in het systeem, betalen netjes voor wat we gebruiken, zoals huur of energie. We bedanken echter wel voor een ‘gift’ aan de Belastingdienst. Daarover zijn we met ze in gesprek.”
“Wij zijn geen idioten of asocialen die zich overal van willen ontdoen of niets meer willen betalen”, verklaart de vrouw aan de krant. “Wij willen vrij zijn in onze keuzemogelijkheden en vechten voor een eerlijke maatschappij waarin iedereen gelijke kansen heeft.” Via een website biedt ze ook anderen aan te helpen autonoom te worden; een eigen ambassadebordje voor aan je gevel zit ook in dat pakket. Dat soort diensten wordt vaker aangeboden.
Afstandsmoeders starten hoger beroep tegen de Staat: 'Overheid had vrouwen moeten beschermen'
Naast mensen die zichzelf ‘autonoom’ noemen zijn er ook mensen die zichzelf ‘soeverein’ verklaren. Zij schrijven zichzelf soms uit bij het bevolkingsregister of hebben een ‘eigen paspoort’. Een woordvoerder van de politie vertelt aan het AD dat agenten als ze iemand aanhouden omdat zijn achterlicht het niet doet en om identificatie vragen, soms opeens geconfronteerd worden met een diplomatiek paspoort waarvan de afkomst onduidelijk is.
“De soevereinen maken deel uit van een breder verschijnsel waarin burgers zich afscheiden van de Nederlandse maatschappij of zelfs parallelle samenlevingen nastreven”, schrijft de AIVD in een rapport.
En dat geldt voor steeds meer mensen, merken onder anderen gerechtsdeurwaarders, politiemensen, de Belastingdienst en de AIVD. Hoewel de beweging van ‘soevereinen’ al decennialang bestaat, lijkt die nieuw leven ingeblazen. De Belastingdienst kreeg de afgelopen jaren bijvoorbeeld zo’n 8600 brieven binnen van soevereinen die niet wilden betalen, maar juist geld eisten, schrijft het AD. Op het internet worden zelfs standaarddocumenten om je burgerschap mee op te zeggen verspreid.
Mensen die zichzelf soeverein verklaren willen zich onttrekken aan wetten en andere verplichtingen van de maatschappij. Zij zien een verschil tussen de ‘soevereine mens van vlees en bloed’ en een zogenaamde geboortetrust, met daarin de toekomstige te betalen belastingen, die door de overheid op naam van die persoon zou zijn opgericht en zou worden verkocht aan buitenlandse investeerders. Sommige soevereinen proberen het geld in dat trust op te eisen bij de Belastingdienst.
“Het kan zijn dat mensen die al te maken hebben met schulden, dit nu zien als een mogelijkheid”, stelt Chris Bakhuis van de Beroepsorganisatie van gerechtsdeurwaarders. “Maar het is een vlucht, geen oplossing.” De rechter geeft mensen die bijvoorbeeld hun ‘geboortetrust’ willen opeisen dan ook geen gelijk.
Nationale Ombudsman over functioneren overheid: 'Ze hebben gefaald'
