Kunstmatige intelligentie (AI) kan borstkanker vaker en veelal eerder opsporen dan artsen, blijkt uit onderzoek. Daarom gaat het Alexander Monro Ziekenhuis (AMZ) in Bilthoven het als een van de eerste ziekenhuizen in Nederland standaard inzetten bij het beoordelen van een mammografie.
Radioloog Sebastiaan Franken en bestuurder Marjolein de Jong leggen aan LINDA. uit hoe dat zit.
Een mammografie is een röntgenfoto van de borst. Die technologie wordt niet alleen ingezet bij het bevolkingsonderzoek borstkanker, maar ook in ziekenhuizen, zoals door radioloog Franken. Hij werkt al zes jaar in het in borstkankerzorg gespecialiseerde AMZ en volgt de AI-ontwikkelingen met veel interesse. “Binnen de radiologie speelt de ontwikkeling van dit soort technologie al jaren. Maar de drempel dat je het eigenlijk niet kunt maken om er géén gebruik van te maken, zijn we nog niet zo heel lang over.”
Nu zijn we daar wel, denkt de radioloog. “Je wilt voorkomen dat je er over drie jaar achterkomt dat je minder goede zorg aflevert dan zou kunnen omdat je deze technologie niet gebruikt. En daarbij: je gunt het vrouwen gewoon.” Borstkanker is al jaren de meest voorkomende vorm van kanker bij vrouwen. Ongeveer één op de zeven vrouwen ontwikkelt het en er sterven jaarlijks ruim 3.000 vrouwen aan borstkanker in Nederland.
Alles over de mammografie: 'Nog altijd de beste manier voor grootschalig onderzoek'
Franken en De Jong benadrukken dat een mammografie in het ziekenhuis straks niet alleen door AI wordt beoordeeld, maar ook gewoon nog door een radioloog. De Jong: “Er is vaak de angst dat AI artsen zou vervangen. Wij vinden het belangrijk dat de software juist wordt gezien als een aanvulling; een soort digitale collega. Uiteindelijk heeft de radioloog het laatste woord.” Radioloog Franken beaamt dat. “Als AI niks ziet op een bepaalde plek, maar dat juist de plek is waar de patiënte iets voelt, dan doe ik natuurlijk alsnog aanvullend onderzoek.”
Hij kijkt ernaar uit de nieuwe technologie te gaan gebruiken. AI kan een waardevol hulpmiddel zijn, weet hij. “Uit onderzoek blijkt dat het borstkanker minstens even goed herkent als een ervaren mammoradioloog. Dat helpt mij om zekerder te zijn in mijn oordeel. Als ik nu twijfel laat ik weleens een collega meekijken, maar dat gebeurt straks al automatisch. Heel behulpzaam.”
Een radioloog wijst afwijkende cellen aan op een mammografie. Beeld: AMZ.
“Natuurlijk gaat het voorkomen dat de software tumoren aanwijst die ik zelf allang had gezien”, voorspelt de radioloog. “Maar ik word beperkt door wat ik op een scherm kan zien. Het voordeel van AI is dat het heel diep in beelden kan duiken en zo ook borstkanker in een vroeger stadium kan signaleren. Soms valt dat bijna niet op, maar pikt de software het er toch al uit. Oók bij vrouwen met zeer dicht borstklierweefsel. Daar kan ik dan aanvullend onderzoek naar doen.”
Het is vooral die vaardigheid die AI zo waardevol maakt, vinden de twee. De Jong: “Als borstkanker eerder wordt ontdekt, kan dat levens redden. En voor de kosten hoef je het niet te laten. Natuurlijk is dit een investering, maar het in een eerder stadium ontdekken bespaart nog veel meer zorgkosten.”
Het AMZ pleit er dan ook voor dat AI op korte termijn op brede schaal wordt ingezet bij het beoordelen van mammografieën. Niet alleen in ziekenhuizen, maar óók bij het bevolkingsonderzoek borstkanker. “In Denemarken en Zweden wordt AI ook al in de screening gebruikt”, weet De Jong. “Per 10.000 vrouwen die door de screening gaan levert het daar twaalf extra diagnoses op. We kunnen allemaal uitrekenen wat dat voor Nederlandse vrouwen zou betekenen.”
Barbara koos voor plat na borstkanker: 'Als je blij bent met jezelf, doen die littekens er niet meer toe'
