Emma Branderhorst (25) mag volgende week op het Nederlandse Film Festival haar korte film over menstruatie-armoede, Vlekkeloos laten zien. De film is volgens haar nodig, omdat er nog te weinig wordt gesproken over dit probleem.
Ondertussen zijn er talloze vrouwen die er wél mee moeten dealen.
Als je niet genoeg geld hebt om menstruatieproducten – zoals tampons en maandverband – aan te schaffen, heet dat menstruatie-armoede. “Ik had er tot een paar jaar geleden nog nooit van gehoord,” vertelt Emma. “En nog steeds weet een deel van mijn omgeving niet wat het inhoudt. Er wordt vaak gedacht dat het iets met bloedarmoede te maken heeft. Ik snap het wel: het ís ook bizar dat een groep mensen hier last van heeft.”
Emma studeerde in 2019 af aan de filmacademie in Utrecht. Eerder maakte ze de bekroonde film Onderhuids, over ‘meidenvenijn’. “Ik schrijf graag films vanuit een vrouwelijk perspectief. Na veel research stuitte ik op een artikel over menstruatie-armoede, en mijn mond viel echt open. Samen met mijn scenarist, Milou Rohde, zijn we verder in het onderwerp gedoken. Ik ben vrijwilligerswerk gaan doen bij de Voedselbank om er nog meer over te weten te komen.”
Lees ook
Bijna één op tien jonge vrouwen geen geld voor tampons of maandverband
Het plot draait om de 15-jarige Ruby, die haar moeder niet om de aankoop van tampons of maandverband durft te vragen. Omdat ze weet dat er toch geen geld voor is, blijft haar menstruatie een privékwestie. “Ondertussen houdt haar moeder het hoofd maar net financieel boven water, waardoor er weinig ruimte is om haar dochters te zien. Er ontstaat een gat in hun relatie. Door een onverwachte gebeurtenis moeten ze zich uiteindelijk tóch openstellen.”
Dit bericht bekijken op Instagram
Emma wil laten zien dat dit probleem wellicht óók in jouw omgeving speelt. “Open je ogen en kijk om je heen, is de boodschap. Als er meer bewustzijn rondom menstruatie-armoede komt, raakt het onderwerp wellicht ook uit de taboesfeer. Over armoede en ongesteldheid wordt zelden openlijk gepraat, waardoor het lastig kan zijn om om hulp te vragen.”
Schotland maakte in 2020 als eerste land ter wereld menstruatieproducten gratis. Emma duimt dat haar film ook de Nederlandse politiek bereikt. “Het is vreemd dat vrouwen nog altijd zelf hun menstruatieproducten moeten kopen. Ongesteldheid hoort nou eenmaal bij ons lichaam. Het is verschrikkelijk dat sommigen hier in zekere zin op worden afgerekend, omdat ze het niet kunnen betalen.”
Deze groep gebruikt nu vaak sokken, oude kranten of een hoop wc-papier. “Dat zit niet lekker, en kan ook nog eens infecties opleveren. Jonge meiden lopen soms zelfs schoolachterstanden op omdat ze zich onveilig in de klas voelen. Ze zijn bang om door te lekken, of hebben veel pijn. Al leeft menstruatie-armoede net zo goed bij oudere vrouwen. Zij moeten continu de afweging maken: koop ik deze maand wasmiddel of tampons?”
Toen Emma in de Voedselbank maandverband mocht uitdelen, werd al helemaal duidelijk hoezeer het onderwerp leeft. “Er is daar een enorme run op menstruatieproducten. Sommige vrouwen zie je écht opgelucht ademhalen. ‘Zo fijn dit,’ zei iemand nog tegen me. Ze had de maand anders niet gered.”
De film Vlekkeloos gaat 27 september in premiére in de NFF Debuutcompetitie.
Lees ook
Marly (18) kan niet altijd maandverband kopen: 'Soms moeten we ergens aankloppen'
