Labels. Tegenwoordig lijkt iedereen ze te hebben, ziet journalist Milou Deelen. Zelf kreeg ze de etiketten ADHD en PTSS opgeplakt. Ze onderzoekt wat het eigenlijk betekent en waarom je het steeds meer hoort.
Dat resulteert in haar boek Gelukkig Gelabeld. LINDA.meiden belt haar erover.
Milou gaat een aantal jaar terug een traject in bij de GGZ om te checken of ze ADHD heeft – dat is zo. “Het was een bevestiging en ik voelde me opgelucht. Ik kreeg als (niet zo’n leuke) verrassing ook het PTSS-label. Dat was een shock. Ik vond het erg en schaamde me ervoor. Mijn associatie met het label is zwaar. In mijn hoofd hadden alleen mensen het die iets heel ergs hadden meegemaakt.”
Als Milou anderen vertelt over haar labels, hoort ze vaak: “Ik heb dat ook!” “Enerzijds is dat heel fijn, want je bent niet de enige, maar anderzijds dacht ik: wat zegt zo’n label nou eigenlijk als bijna de helft van de mensen het heeft? Ik vind het irritant als mensen zeggen dat ‘iedereen tegenwoordig ADHD heeft’, maar ook kwetsend als het een hype wordt genoemd.”
Met al die vragen neemt Milou het heft in eigen handen. Ze spreekt met psychiaters, psychologen en hoogleraren, en bekende ervaringsdeskundigen zoals Splinter Chabot en Francine Oomen. Waarom tegenwoordig veel mensen ‘iets’ lijken te hebben, ligt aan veel, ontdekt ze. “Er zijn nu meer labels, dus de kans dat jij je ergens in herkent, is groter. Social media maakt het bekender. Ook lijkt er steeds minder ruimte te zijn om af te wijken van de norm – of dat wat als normaal gezien wordt, steeds kleiner wordt. Door de hectiek in deze wereld vallen steeds meer mensen uit.”
Milous grootste eye-opener? “Dat een label voor iedereen persoonlijk is. Mensen zeggen vaak dat ze een ’typisch ADHD-brein’ hebben of dat hen daardoor iets niet lukt. Door gesprekken met deskundigen heb ik geleerd dat een typisch ADHD-brein helemaal niet bestaat. Het is geen onderliggende ziekte, maar een verzameling van eigenschappen of symptomen.”
Zelf is Milou heel anders naar haar labels gaan kijken. “Aan het label PTSS ben ik minder waarde gaan hechten. De dingen waar ik tegenaan loop, zoals nachtmerries en traumaklachten, zijn natuurlijk niet leuk. Ik zie het minder als ziekte, en meer als een naam voor de symptomen. Om goede zorg te krijgen, heb je ook een label nodig.” ADHD ziet ze als haar eigenschappen. “Ik kan me slecht concentreren, ben impulsief en druk in mijn hoofd. Dat is gewoon wie ik ben.”
In Gelukkig Gelabeld is Milou kritisch over wáárom we labels geven, “en niet over de problemen waar mensen tegenaanlopen”. Bovendien is een label voor iedereen anders. Het allerbelangrijkste, volgens haar: “Luister en vraag waar iemand last van heeft/tegenaan loopt als iemand een depressie of angststoornis heeft. In het verleden dacht ik dat ik het begreep, omdat je al vaker van dat label hebt gehoord. Maar het zegt in principe niets over hoe dat zo is gekomen. Luister goed naar waar mensen tegenaan lopen.”
‘Gelukkig Gelabeld’ kun je nu scoren in je fave (online) boekenwinkels.
Milou Deelen deelt onzekerheid over vulva: 'Ik vond 't heel lelijk, hoe het eruit zag'
