‘Ben je verkouden?’, is een vaak gestelde vraag aan mensen met hooikoorts. Maar het is veel meer dan jeukende ogen en een snotneus. Benauwdheid, mist in je hoofd en een opgeblazen buik horen ook bij het scala aan allergische klachten.
Waar komen deze klachten vandaan – en nog belangrijker – kun je hier (naast het gebruik van medicatie) zelf iets tegen doen? LINDA. vraagt het aan Nienke Gottenbos, schrijfster van onder andere het boek De Poepdokter.
Een allergische reactie op pollen, dat is hooikoorts in het kort. Maar waarom reageert je lichaam op een bepaalde manier? Volgens Gottenbos vindt ons lichaam het lastig om te bepalen of een eiwit dat ons lichaam binnenkomt afkomstig is uit voeding, of dat het om een bacterie of virus gaat. “Die bestaan namelijk ook uit eiwitten.”
Net als pollen. “Als er een allergische reactie plaatsvindt – als reactie op bijvoorbeeld zo’n eiwit dat door jouw lichaam als indringer wordt gezien – denkt je lichaam: dit moet zo snel mogelijk weg. Je maakt hiervoor histamine aan, met als doel alles wijdopen te zetten. Zoals bijvoorbeeld je bloedvaten en waterkanalen.”
Intapen tegen hooikoorts: effect niet bewezen, maar sommigen zweren erbij
“Bekijk het zo: de sirene in je lichaam gaat af, en de politie (je afweerstoffen) moet erlangs. Histamine zorgt ervoor dat de politie erlangs kan. Dit zorgt er dus ook voor dat je neus gaat lopen en ogen zo gaan tranen. In de hoop dat het lichaam het allergeen eruit spoelt.”
Je hebt histamine nodig om te kunnen functioneren, je lichaam maakt dit stofje ook zelf aan. Maar de vraag is: hoeveel histamine zit er al in je lichaam en kun je dit nog afbreken? “Krijg je te veel histamine in je lijf, dan kun je hier klachten van krijgen: jeukende ogen, een loopneus, last van je longen (benauwdheid), of je wordt bijvoorbeeld gevoeliger voor eczeem.”
Daarnaast heeft histamine ook effect op je darmen en hersenen. “Ook in je darmen kan je lichaam de kanalen openzetten. Ik zie bij mij in de praktijk veel mensen met hooikoorts die een opgeblazen gevoel krijgen, last hebben van buikpijn, brei-achtige of dunne ontlasting en een sterke aandrang om naar het toilet te gaan.”
Je kunt volgens Gottenbos histamine dan ook vergelijken met een emmer die voller of leger kan raken. “Er zijn verschillende factoren die ervoor zorgen dat deze emmer vol kan lopen. Als het dan ook nog hooikoortsseizoen is, kan de emmer overlopen en ontstaan er klachten. Je moet ‘m nog wel leeg kunnen scheppen.”
Viervoeters met hooikoorts? Ook jouw huisdier kan last hebben van pollen
Naast de al opgenoemde klachten, kun je – met een allergie voor pollen – ook last krijgen van ‘hersenmist’. “Je hebt histamine wél nodig om wakker te blijven: het is namelijk ook een prikkelende neurotransmitter. Het maakt je alert. Daarom kan het zijn dat je – door het nemen van antihistamine – slaperig wordt.”
“Maar krijg je te veel histamine binnen, dan kan het dus zijn dat je hyper wordt, je zuurstof niet optimaal binnenkrijgt, last hebt van je darmen en – mede hierdoor – je voedingsstoffen niet goed opneemt. Alles bij elkaar kun je wel stellen dat er voor iemand met hooikoorts heel veel klachten kunnen zijn.”
Last van hooikoorts? Bestel gin-tonic in plaats van een biertje
Om het hele verhaal nog ingewikkelder te maken: er zijn ook voedingsmiddelen die histamine bevatten (en je emmer dus voller laten lopen). “In heel veel eiwitten zit het aminozuur histidine. Bewaar je producten met histidine lang, dan zetten bacteriën dat om in histamine. Voor veel mensen is dit niet erg: je lichaam breekt dit zelf weer af.”
“Maar als je emmer al halfvol zit, dan kan histamine uit voeding je emmer doen overlopen en/of je klachten doen verergeren. De vuistregel is: hoe ouder het product, hoe meer histamine. Denk aan oude kaas, vis die al even in de schappen ligt, rode wijn, droge worst, maar ook kliekjes. Niet die uit de diepvries, wel de restjes die je één of twee dagen in de koelkast bewaart.”
Hooikoorts-enquête: 44% van 3760 deelnemers functioneert bijna niet
Helemaal histamine-vrij eten kan bijna niet, omdat het ook in gezonde producten zoals vis en bijvoorbeeld paprika zit. “Wel kun je dingen eten die helpen histamine af te breken. Denk aan appels, broccoli, waterkers of bijvoorbeeld blauwe bessen.”
De één is allergischer voor pollen dan de ander, en bovendien kun je allergisch reageren op verschillende soorten pollen. Maar weten hoe histamine werkt en wat je eventueel zou kunnen doen, kan het – naast het gebruik van bijvoorbeeld tabletten – misschien net iets draaglijker maken.
Hoe gênant: kom ik eens een leuke vent tegen, blaf ik hem met slijm en uitgehoeste pollen weg
