Steeds meer (jonge) vrouwen stoppen met het gebruik van de pil, vaak vanwege de bijwerkingen. Het goede nieuws: achter de schermen wordt hard gewerkt aan nieuwe vormen van hormoonvrije anticonceptie.
LINDA. neemt twee van de belangrijkste ontwikkelingen met je door.
Anticonceptiepillen zoals we die nu kennen en gebruiken, bevat synthetische versies van de hormonen oestrogeen en progesteron. Deze nieuwe pil, op basis van mifepriston, werkt anders: mifepreston is een zogenoemd anti-hormoon, dat de werking van progesteron juist blokkeert. In De Nieuws BV op NPO Radio 1 lichten arts-onderzoeker Nanke Cui en gynaecoloog Gunilla Kleiverda toe hoe het precies zit.
Cui: “Progesteron is het zwangerschapshormoon. Dat zorgt ervoor dat een baarmoeder wordt voorbereid op een zwangerschap én dat die voortgezet kan worden. Omdat mifepreston die werking blokkeert, voorkomt het zwangerschappen.” En dat dus zónder hormonen. Daarnaast zou je de mifepriston pil ook maar eens keer per week hoeven te slikken, in plaats van dagelijks. Ook is-ie geschikt voor vrouwen die de ‘gewone’ pil niet kunnen gebruiken door een verhoogd risico op bijvoorbeeld trombose of erfelijke borstkanker.
Steeds meer jongeren stoppen met pil door desinformatie: 'Zo zal aantal abortussen weer stijgen'
Omdat deze nieuwe pil dus geen oestrogeen en progesteron bevat, ontwijk je ook een waslijst aan hormoongerelateerde bijwerkingen, zoals acne of stemmingswisselingen. “De enige bijwerkingen die er zijn, zijn minder bloedverlies en minder menstruatiepijn – dat is eigenlijk alleen maar voordelig”, licht gynaecoloog Gunilla Kleiverda toe op NPO Radio 1.
Voor wie nu naar de apotheek wil rennen om de mifepriston pil aan te vragen: helaas, dit is nog niet mogelijk. Het middel zit nog zeker een jaar in de onderzoeksfase en moet, bij goede resultaten, nog geregistreerd worden via het Europees Geneesmiddelenbureau. Het kan nog drie tot vijf jaar duren voor het op de markt is. Wie geïnteresseerd is of iets wil bijdragen kan op womenandmore.org kijken of ze voldoet aan de criteria om mee te doen aan dit onderzoek.
Ook loopt via Women on Waves, de organisatie van Rebecca Gomperts, een crowdfundingsactie om dit onderzoek te kunnen voltooien. Daar is veel geld voor nodig, want de farmaceutische industrie toont vooralsnog weinig interesse. En dat terwijl je mifepriston in kunt zetten als wekelijkse anticonceptie, maar óók als morning-afterpil. Kleiverda: “Dit is echt iets waarmee vrouwen veel meer regie kunnen krijgen over hun eigen vruchtbaarheid.”
Vraag over anticonceptie? Stel 'm aan Twijfeltelefoon en 'laat je niet beïnvloeden door influencers'
De Choice zou zomaar eens de eerste vorm van niet-chemische anticonceptie kunnen worden. Choice is een minuscule sluis ter grootte van een potloodpunt, die in het begin van een eileider geplaatst kan worden. Peter van de Graaf ontwierp dit sluisje en legt in De Volkskrant uit hoe het werkt. In feite is de Choice een heel kleine stent: een buisje van gaas met daarin twee klepjes en een veertje, dat als geheel in de eileider wordt geplaatst. Dat gebeurt via een speciaal ontwikkelde katheter, er is dus geen operatie nodig.
Het klepje heeft de vorm van een Z en het mechanisme dat het bedient, werkt eigenlijk als een lichtknop. Aan is dicht, uit is open. En nee, die lichtknop verspringt niet zomaar, zegt de ontwerper: “Dicht is dicht, dat hebben we getest. Zelfs als we er onder hoge druk water doorheen proberen te spuiten, lukt dat niet.” Als je besluit kinderen te willen, kun je bij de gynaecoloog het klepje open laten zetten. Na de zwangerschap kan-ie dan weer dicht. Zo simpel kan het zijn.
Na zeven jaar testen is het technische gedeelte bijna helemaal rond en is het nu dus tijd voor de klinische testfase. Dat gebeurt in het Máxima Medisch Centrum, bij vrouwen die hun baarmoeder laten verwijderen. Zij gaan – volledig vrijwillig, omdat ze bij willen dragen aan dit onderzoek – een halfuur eerder naar de operatiekamer. Zo kan eerst geoefend worden met het plaatsen van de Choice. Direct erna wordt de baarmoeder, inclusief eileiders met sluisjes, weer verwijderd. De volgende stap is om de sluisjes te plaatsen en ook langer te laten zitten, bijvoorbeeld bij vrouwen die drie maanden later hun baarmoeder laten verwijderen.
Na meerdere (succesvolle) testrondes wil men deze vorm van hormoonvrije anticonceptie gaan testen op konijnen en uiteindelijk ook bij jonge vrouwen, mits er voldoende onderzoeksbudget is: er is namelijk nog 2.5 miljoen nodig om de volgende stap te kunnen financieren. Het gaat hoe dan ook jaren duren voordat Choice op de markt zou kunnen komen, maar de vooruitzichten zijn in ieder geval positiever dan verwacht.
Wil je meer weten over (hormoonvrije) anticonceptie? LINDA.meiden maakte een heel dossier over all things anticonceptie, waar je heel veel informatie op een rij vindt.
Het beste van LINDA. direct in je mail? Meld je aan voor onze nieuwsbrief.
Gynaecoloog Henk Oosterhof pleit voor maatgericht voorschrijven van de pil: 'Elke vrouw reageert anders'
