Elke vrouw krijgt te maken met de overgang. Waar de een erdoorheen huppelt, staat het leven van de ander door hevige overgangsklachten tijdelijk stil. LINDA. spreekt Jacqueline en Maartje, zij raakten zichzelf voor hun gevoel kwijt door de overgang.
Voor beide vrouwen verliep de overgang anders dan verwacht.
“Heel lang had ik niet door dat ik in de overgang zat, die eerste klachten gingen volledig langs me heen. Ze slopen er langzaam in. Achteraf begon de overgang rond mijn 54ste. Ik werd somber, had veel hoofdpijn en kreeg last van zeurende pijn in mijn gewrichten. Het begon met een hielspoor en ik bleef maar klungelen qua herstel. Later begonnen ook mijn knie en rug te zeuren, maar dat schoof ik af op rugklachten door een hernia. Ik werd getest op reuma, maar dat was het niet. Op een gegeven moment zat ik elke maand opnieuw bij de fysio. Elke keer met nieuwe klachten.
Ook kreeg ik last van een soort brainfog. Op werk begon het hierdoor te rommelen. Wanneer ik werd aangesproken op taken of slordigheden, kon ik me steeds lastiger verwoorden. Het lukte niet om het probleem uit te leggen en mijn mannetje te staan. Na een bezoek aan de huisarts werd gedacht aan een burn-out. Ik nam rust, maar het hielp niet. Ik was zo zwak dat ik op een gegeven moment niet meer op mijn kleinkinderen wilde passen. Bij mijn kinderen en man gingen de alarmbellen af. Er was meer aan de hand.”
‘Ik voelde mij kleinzerig’
“Na opnieuw een afspraak bij de huisarts bleek dat de overgang was begonnen. Ik voelde mij kleinzerig. Elke vrouw raakt in de overgang, waarom heb ik er dan zoveel last van? Stel ik me aan? De intensiteit van klachten door de overgang en de impact die het heeft op mijn leven vind ik maar moeilijk te accepteren. Ze zeggen vaak dat de intensiteit van de overgang erfelijk is, maar mijn moeder ging er fluitend doorheen. Hierdoor had ik een heel ander beeld bij de overgang. Ik zou af en toe vast eens last hebben van opvliegers, maar dat was het dan ook. Dat het zo intens kon zijn had ik nooit verwacht.”
Veel vrouwen herkennen de fysieke én emotionele klachten van de overgang niet
“Omdat ik zoveel last had van somberheid, begon ik met hormonen. De pijn in mijn gewrichten nam af en ik kon zelfs weer lachen. Helaas kreeg ik steeds meer last van bijwerkingen, zoals pijn in mijn borsten. Dit was onhoudbaar, hierom ben ik een half jaar geleden gestopt met het gebruik van het medicijn. Afgelopen week had ik toevallig nog een afspraak bij de huisarts waar ik opnieuw mijn klachten heb voorgelegd. Binnenkort begin ik met een nieuw medicijn. Spannend, maar ik houd vast aan hoe ik me voelde na het gebruik van het eerste medicijn. Ik weet dat het kan verbeteren en daar ga ik voor.”
‘Door de overgang ben ik veranderd’
“Door de overgang ben ik veranderd. Ik ben niet meer onbezorgd en het voelt alsof ik mezelf constant moet beschermen. Bij mij was het vroeger in huis altijd gezellig, iedereen kon langskomen en ik stond altijd open voor spontane plannen. Dat is nu niet meer het geval. Ik plan niets meer ver van tevoren en kijk op het moment zelf of ik iets kan doen. Momenteel probeer ik mezelf zoveel mogelijk bezig te houden zodat ik niet te veel ga nadenken. Want waar is het einde? De hormonen leggen mijn leven momenteel lam.”
“Na mijn zwangerschap liet ik een spiraal plaatsen vanwege eerdere heftige menstruaties, daar had ik na de plaatsing geen last meer van. Tot ik rond mijn 43ste steeds vaker last kreeg van pijntjes: hoofdpijn en ik had het soms ineens heel warm. Ik ging wel naar de huisarts, maar daar kwam niet echt iets uit. Achteraf was mijn overgang begonnen, maar ik linkte deze klachten daar niet aan vanwege mijn leeftijd.”
‘Ik had geen verwachting’
“Van de overgang had ik geen verwachting. Ik dacht zelfs dat ik er zo doorheen zou huppelen gezien het verloop van de overgang bij mijn moeder en zussen. Misschien had ik soms last van opvliegers, maar dat zou het wel zijn. Dat ik zo jong klachten kreeg en ze zo heftig waren was moeilijk te duiden als de overgang. Ik werd steeds opvliegender en emotioneler en voelde me labiel. Ik wilde wel, maar sommige dingen lukten gewoon niet meer. Ik miste structuur en kon geen overzicht houden. Dit leidde tot veel frustratie.
Ik werd een zeur, maar merkte dat zelf nog niet echt. Mijn omgeving had er wel last van. Thuis was het al weleens gespannen door kinderen in de puberteit. Ik grapte tegen mijn man: ‘Kijk maar uit, straks heb je twee puberdochters en een vrouw in de overgang, een huis vol hormonen’. Dit bleek later dus echt het geval.”
Piepjong en al in de overgang: 'De huisarts wilde geen tests doen'
‘Ik kon het overzicht slecht bewaren’
“Ik had er moeite mee dat ik het overzicht slecht kon bewaren. Het moment dat mijn man en ik samen op vakantie zouden gaan weet ik nog goed. Door de hormonen wist ik niet waar ik het zoeken moest, hierdoor wilde ik gewoon niet mee. Ik was ontzettend bang dat ik in zou storten omdat ik de structuur van thuis zou gaan missen. Die controle kon ik moeilijk loslaten. Ik had de angst om uiteindelijk de controle over mijn geest te verliezen. Achteraf was het een interne schreeuw om hulp. Hierna ben ik opnieuw naar de huisarts gegaan met de vraag of ik hulp kon krijgen van een psycholoog. Mijn huisarts vermoedde dat de overgang begonnen was en dat bleek te kloppen.
Om de klachten te verminderen begon ik met hormonen. Voor mijn gevoel had ik niets te verliezen dus lang heb ik niet getwijfeld. Ze leken te helpen, want ik werd weer mezelf. Ik stapte zo de auto in als dat moest, ging zonder twijfel met alles mee en was vrolijk. Een groot verschil en een ontzettende opluchting.”
‘Wat als die vergeetachtigheid Alzheimer zou zijn?’
“Alles ging goed en ik kreeg meer controle over mezelf tot ik rond mijn 50ste opnieuw klachten kreeg. Ondanks het plaatsen van een nieuw spiraaltje. Ik werd vergeetachtig, had last van structuurproblemen en werd weer angstig. Omdat mijn vader op jonge leeftijd stierf aan de gevolgen van Alzheimer, werd ik onrustig. Wat als die vergeetachtigheid ook Alzheimer zou zijn?
Opnieuw ging ik naar de huisarts, ze bekeek mijn medische geschiedenis en telde alles bij elkaar op. Ze vroeg mij of er ADHD voorkwam in de familie. En ja, dat is zo. Ik werd doorgestuurd naar een psycholoog waar ik later de diagnose ADHD kreeg. Het was een herkenbaar verloop waar ik het bestaan niet van afwist. ADHD-klachten kunnen verergeren bij vrouwen die in de overgang raken. Hoewel mij door deze diagnose een hele zoektocht stond te wachten, was het ook een opluchting dat ik eindelijk wist waarom ik al die tijd zoveel last had van de overgang.
Ik besloot te stoppen met de hormonen omdat ik als mezelf aan het traject bij de psycholoog wilde beginnen. Uiteindelijk kreeg ik medicatie voor mijn ADHD, dit zorgde ervoor dat ik weer rust in mijn hoofd kreeg. Het is dubbel, want ik moest mezelf opnieuw leren kennen door de medicijnen, tegelijkertijd was ik opgelucht dat ik eindelijk wist waar ik aan toe was. Al was en is het nog een hele zoektocht.”
Ella (62) slaapt beroerd sinds de overgang: 'Ik word er echt wanhopig van'
‘Hoop dat het snel voorbij is’
“Door de enorme worsteling die voorafging aan de diagnose, werd ik deels onverschillig voor reacties. Ik probeer mezelf te verweren als ik een opmerking krijg over mijn medicatie voor de overgangsklachten. Mensen die dicht bij me staan snappen de connectie met ADHD en de overgang, anderen niet. Mijn huidige spiraal, die ik dus op mijn vijftigste liet zetten, wil ik er in ieder geval zo lang mogelijk in laten zitten. Ik hoop dat de klachten niet te veel gaan veranderen en dat het snel voorbij is. Toch ga ik mijn weg hierin wel vinden.”
Het beste van LINDA. direct in je mail? Meld je aan voor onze nieuwsbrief.
Waarom is praten over de overgang nog steeds taboe? 'Veel vrouwen lijden onnodig in stilte'
Julot is nieuwsverhalenredacteur bij LINDA.nl. Ze houdt zich bezig met verhalen over het laatste nieuws – van wetsvoorstellen en het duiden van (mis)informatie met experts tot de persoonlijke verhalen. Geen werkdag is voor haar hetzelfde en dat is precies wat zij zo leuk vindt.
